Đêm 30/10 và sáng 31/10/1968, Đại đội 317 được giao bảo đảm giao thông cho đoàn xe quân sự vào Nam. Sau nhiều trận bom phá nát tuyến đường, nhưng yêu cầu cấp bách là phải bằng mọi giá san lấp hố bom để cho đoàn xe vượt qua Truông Bồn trước khi trời sáng. Do vậy, các chiến sĩ TNXP tập trung mọi khả năng để hoàn thành nhiệm vụ, kịp thời gian đã quy định. Nhưng tiếc thay, mờ sáng ngày 31/10/1968, khi các chiến sĩ đang làm nhiệm vụ san lấp hố bom thì máy bay Mỹ ập đến trút hàng loạt bom, khói mù mịt, cướp đi tính mạng của 13/14 chiến sĩ “Tiểu đội thép” (chỉ còn chị Trần Thị Thông may mắn sống sót).
 
bna_thanh_cuong5128623_31102018.jpgNgày nay, sau 50 năm, Truông Bồn đã trở lại cuộc sống thanh bình. Rừng đã phủ xanh ngút các ngọn đồi. Tượng đài chiến thắng và bia tưởng niệm các liệt sĩ đã được xây dựng khang trang. Ảnh: Thành Cường
Sau chiến thắng Truông Bồn 9 tháng, tháng 7/1969, Bác Hồ liên tục gửi cho Nghệ An hai bức thư (một bức thư cho Đảng bộ tỉnh và một bức thư cho TNXP). Người “vui mừng nhận thấy đồng bào, chiến sĩ, cán bộ, đảng viên, đoàn viên tỉnh nhà đã chiến đấu và phục vụ chiến đấu tốt: bắn rơi 439 máy bay, bắn chìm 14 tàu chiến Mỹ, làm tốt nhiệm vụ giao thông vận tải; hàng chục vạn cháu thanh niên gái và trai đã vào bộ đội và thanh niên xung phong. Như thế là đã phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng và truyền thống vẻ vang của quê hương Xô viết, đóng góp được nhiều công sức vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc”.
TNXP san lấp hố bom ở Truông Bồn. Ảnh: Tư liệu
Đồng thời, Người bày tỏ: “Tôi cũng vui mừng nhận thấy cán bộ các cấp, các ngành trong tỉnh đã bước đầu sửa chữa tệ quan liêu, mệnh lệnh, cố gắng đi sát nhân dân để tổ chức, vận động nhân dân thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước” và không quên căn dặn: “Khiêm tốn lắng nghe ý kiến của nhân dân để phát huy những việc tốt, sửa chữa những việc sai, làm công tác tốt hơn… Đặc biệt chú trọng các vùng bị chiến tranh tàn phá, các cháu mồ côi, các cụ già yếu và gia đình các liệt sĩ, thương binh, bộ đội, thanh niên xung phong… Nghệ An là một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, có nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng. Rất mong đồng bào và đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”.
Hoạt động gắn biển Công trình “Vườn cây Thanh niên” thể hiện sự tri ân của tuổi trẻ đối với sự hy sinh lớn lao của các liệt sỹ Thanh niên xung phong Truông Bồn. Ảnh: Phương Thúy
Các cán bộ, đoàn viên thanh niên tỉnh Nghệ An dâng hương tại khu di tích Truông Bồn. Ảnh: Đức Anh

Chiến thắng Truông Bồn (1968) là truyền thống, đồng thời là bệ đỡ góp phần nâng bước ta đi trong thời đại mới, nhắn nhủ chúng ta phải chung sức đồng lòng đưa Nghệ An bứt phá vươn lên, sớm trở thành tỉnh khá ở miền Bắc - thỏa lòng mong đợi của Bác Hồ kính yêu, xứng đáng là quê hương Xô viết anh hùng!

Trong công cuộc xây dựng quê hương Nghệ An hiện nay, chúng ta tìm thấy nhiều giá trị được gợi mở từ bài học của chiến thắng Truông Bồn cách đây 50 năm.

Mỗi ngày, có hàng trăm lượt khách về dâng hương, dâng hoa tại Khu Di tích lịch sử Truông Bồn. Ảnh: Huy Thư
Chiến thắng Truông Bồn đã cho chúng ta bài học đó là phải coi trọng, đề cao, khơi dậy và phát huy ở thanh niên ý chí luôn luôn sẵn sàng xả thân vì nghĩa lớn,  cống hiến đắc lực cho sự nghiệp chung của quê hương, đất nước. Bởi vậy, các cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận, đoàn thể cần biết tập hợp, tổ chức, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng thanh niên, tạo thành một khối thống nhất hành động; kích thích sự sáng tạo, nỗ lực khắc phục khó khăn, nghĩ kế xây dựng quê hương giàu mạnh; có chính sách động viên thỏa đáng cho thanh niên phát huy mọi tiềm năng.
Phát huy chiến thắng Truông Bồn về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên hôm nay phải luôn luôn đặt lợi ích Tổ quốc trên hết; rèn luyện ý chí quyết tâm sắt đá thực hiện cho kỳ được mục tiêu đặt ra và phải hoàn thành nhiệm vụ trong bất kỳ hoàn cảnh khó khăn nào, nhất quán mục tiêu, tin tưởng vào thắng lợi của cách mạng.
Du khách về thăm KDT lịch sử Truông Bồn. Ảnh: Tư liệu
Phát huy sức mạnh nội lực, lợi thế của quê hương để triển khai thực hiện các nhiệm vụ; kiên quyết bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ trong mọi tình thế, hướng thẳng mục tiêu đã định: xây dựng thành công CNXH. Tích cực quảng bá, giới thiệu văn hóa và con người xứ Nghệ, các chiến công trong lịch sử, đặc biệt là tinh thần thép chiến thắng Truông Bồn đến với đông đảo tầng lớp nhân dân, nhất là các thanh niên trong tỉnh và du khách thập phương.
Kỷ niệm 50 năm chiến thắng Truông Bồn để chúng ta thêm một lần kính cẩn tưởng nhớ, biết ơn công lao, đức hy sinh của những người làm nên chiến thắng ấy; đồng thời thêm suy ngẫm về ý nghĩa,giá trị, bài học của chiến thắng Truông Bồn, gợi ra những ý tưởng phát huy, đóng góp thiết thực cho sự nghiệp xây dựng quê hương Nghệ An hôm nay. 

 Như Bộ Quốc phòng Mỹ thừa nhận về số lần đánh bom: gần 3 nghìn lần trong tháng 2/1968, 5 nghìn lần trong tháng 3/1968, 7 nghìn lần trong tháng 5/1968 và 10 nghìn lần trong tháng 5/1968. Riêng địa bàn tỉnh Nghệ An, khi cầu Hoàng Mai (nay thuộc phường Mai Hùng, thị xã Hoàng Mai), cầu Bùng (huyện Diễn Châu), cầu Cấm (huyện Nghi Lộc), phà Bến Thủy (nay là cầu Bến Thủy, TP Vinh) bị đế quốc Mỹ tàn phá, khống chế thì tuyến đường 15A (kéo dài từ dốc Bò Lăn giáp Thanh Hóa đi qua Truông Bồn của Nghệ An tới phà Linh Cảm, nối ngã ba Đồng Lộc của Hà Tĩnh) trở thành huyết mạch giao thông duy nhất để hậu phương lớn miền Bắc tiếp tế, chi viện nhân, vật lực cho chiến trường miền Nam.