TAND TP HCM dự kiến xét xử đến ngày 25/12. Ông Đinh La Thăng (60 tuổi, đang thụ án 30 năm tù); cựu Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Hồng Trường; Nguyễn Chí Thành (quyền vụ trưởng Tài chính, Bộ GTVT) và 4 người khác bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phítheo khoản 3 Điều 219 BLHS 2015, mức án 10-20 năm tù.
Liên quan vụ án, Đinh Ngọc Hệ (49 tuổi, tức Út "Trọc", nguyên Phó Giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng) và 12 người khác bị cáo buộc tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Chủ tọa phiên tòa là Phó tòa Hình sự Huỳnh Văn Trực. Ngoài HĐXX 5 người còn có thẩm phán dự khuyết Nguyễn Văn Hậu. Giữ vai trò công tố là kiểm sát viên Nguyễn Mạnh Thường, Lê Hữu Ngọc, Tô Hữu Thông, Ngô Phạm Việt và Trần Thị Liên. Trong đó có 2 công tố viên dự khuyết.
Để phục vụ việc xét xử, tòa triệu tập 24 công ty, cá nhân với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Bộ GTVT được xác định là bị hại trong vụ án.
Hơn 40 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo và bảo vệ quyền lợi cho người liên quan. Riêng ông Thăng có 6 luật sư.
Cáo trạng xác định, dự án đường cao tốc TP HCM - Trung Lương được hình thành từ nguồn vốn ngân sách, khoảng 9.800 tỷ đồng, nên việc bán quyền thu phí là bán tài sản Nhà nước. Ông Thăng là người đứng đầu Bộ GTVT - được giao quản lý tài sản, đã ký văn bản số 7331 đề nghị tìm đối tác để bán quyền thu phí tại dự án này.
Tháng 2/2012, ông Thăng chỉ đạo Dương Tuấn Minh (nguyên Tổng giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng giao thông Cửu Long, thuộc Bộ GTVT) để công ty của Đinh Ngọc Hệ (kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính) mua được quyền thu phí.
Hành vi này của ông Thăng được cho là "phớt lờ" các quy định về quản lý tài sản Nhà nước và chuyển giao quyền thu phí. Tức là, ông Thăng nhận thức rất rõ đây là tài sản đặc thù, có giá trị lớn, cần tìm đối tác có năng lực tài chính để tối ưu hóa việc bán quyền thu phí, nhưng vẫn giúp công ty đang thua lỗ của Út "Trọc".
Quá trình tổ chức đấu giá, ông Thăng ký quyết định thành lập Hội đồng bán đấu giá quyền thu phí và Tổ thường trực giúp việc, giao Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường làm Chủ tịch. Toàn bộ hoạt động xây dựng hoàn thiện đề án và kết quả bán đấu giá được ông Trường báo cáo Bộ trưởng. Thông qua các tài liệu này, ông Thăng biết việc bán đấu giá không thực hiện đúng quy định của pháp luật, để Công ty Yên Khánh trúng thầu theo ý định ban đầu của mình.
Theo cơ quan điều tra, ông Thăng biết Công ty Yên Khánh không thanh toán tiền trúng đấu giá như cam kết, vi phạm quy chế bán đấu giá, hợp đồng phải bị chấm dứt trước hạn và trả lại quyền thu phí cho Nhà nước. Tuy nhiên, khi được Dương Minh Tuấn báo cáo, ông Thăng không chỉ đạo chấm dứt trước hạn hợp đồng mà còn yêu cầu "để doanh nghiệp trả từ từ".
Ngoài ra, ông Thăng còn bút phê đề xuất để Công ty Yên Khánh làm nhà đầu tư xây dựng bổ sung hai nút giao thông trên tuyến nối Tân Tạo - Chợ Đệm và đề nghị cho công ty này cấn trừ vào tiền phải thanh toán theo hợp đồng mua quyền thu phí, dẫn đến việc doanh nghiệp tiếp tục không thanh toán đúng quy định.
Nhờ sự giúp đỡ của ông Thăng, Nguyễn Hồng Trường và nhiều người khác, Út "Trọc" đã chiếm đoạt, hưởng lợi tổng cộng 725 tỷ đồng của Nhà nước.
Trả lời báo chí,luật sư Hoàng Văn Doãn (Đoàn luật sư TP Hà Nội, bảo vệ ông Thăng) cho biết, sức khỏe thân chủ ổn định trước phiên tòa. Đối với nội dung cáo trạng quy kết "phải chịu trách nhiệm chính về toàn bộ các sai phạm", ông Thăng cho là "vô lý, không thuyết phục".
Bởi sau khi Thủ tướng đồng ý giao cho Bộ GTVT thực hiện việc bán quyền thu phí đường cao tốc TP HCM - Trung Lương, ông Thăng đã ký quyết định thành lập Hội đồng bán đấu giá và Tổ thường trực giúp việc, giao Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường làm Chủ tịch Hội đồng. Sau đó, ông Trường giao Công ty Cửu Long ký hợp đồng mua bán quyền thu phí với Công ty Yên Khánh. Ngày 22/6/2015, khi thực hiện Hợp đồng, Thứ trưởng (nay là Bộ trưởng Giao thông Vận tải) Nguyễn Văn Thể mới xin ý kiến của ông Thăng.
Ngày 23/6/2015, ông Thăng có bút phê "đề nghị anh Thể chỉ đạo giải quyết theo đúng hợp đồng hai bên đã ký và đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, cũng cần phải làm rõ trách nhiệm của nhà đầu tư và các cơ quan quản lý nhà nước Tổng công ty Cửu Long". Cho nên, hành vi cáo buộc ông Thăng về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phílà không khách quan, không có căn cứ.
Năm 2018, ông Thăng bị phạt 30 năm tù trong hai vụ án xảy ra tại Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Ngân hàng TMCP Đại Dương. Hồi đầu năm, ông tiếp tục bị đề nghị truy tố trong vụ án chỉ định nhà thầu thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ, gây thiệt hại hơn 600 tỷ đồng.