Các loại côn trùng
Món ăn được chế biến từ côn trùng từ lâu đã không còn xa lạ với đồng bào miền núi. Khi được chế biến thành các món ăn đậm chất quê, côn trùng khá kén người ăn nhưng lại hấp dẫn với những người dân quê và cả những thực khách ưa tìm hiểu những hương vị mới lạ.
Các loài côn trùng như dế, ve, nhộng sầu, đuông dừa... từ lâu vẫn được coi là những món ăn rất thơm ngon, hấp dẫn. Tuy nhiên, các loại côn trùng này có thể bị nhiễm nấm độc kí sinh, người ăn phải sẽ bị rối loạn tiêu hóa, hôn mê và dẫn đến tử vong.
Thêm nữa, côn trùng bắt ngoài tự nhiên không phải là côn trùng sạch như nhiều người tưởng. Trên thân của nhiều loại côn trùng có chứa các loại nấm độc, giun tròn, bọ chét, rận, ve… Vì thế, khi sử dụng làm thức ăn, nếu không xử lý sạch sẽ có thể dẫn đến ngộ độc, nặng hơn nữa là tử vong.
Cháo ấu tẩu
Nguyên liệu chính để làm ra món cháo ấu tẩu là từ củ ấu tẩu- một loại củ cứng, xù xì, gai góc chỉ mọc trên đỉnh Tây Côn Lĩnh. Thông thường, ẩu tẩu được ngâm rượu để dùng xoa bóp xương khớp. Nhưng với tàu năng chế biến của người dân tộc, củ ấu tẩu đã được chế biến thành món giải cảm hữu hiệu.
Thịt chuột
Nhắc đến chuột, nhiều người sẽ chỉ thấy rùng mình chứ ít ai nghĩ rằng đây lại là món đặc sản trứ danh của miền Tây. Khi mùa gặt kết thúc cũng là lúc mùa săn chuột chính thức khởi động. Thịt chuột luôn có hương vị hấp dẫn và là món khoái khẩu của dân nhậu.
Tuy nhiên, trong chuột, đặc biệt là trong nước tiểu, thận cũng như các phủ tạng khác của chúng chứa nhiều mầm bệnh nguy hiểm như dịch hạch, phó thương hàn, viêm cầu khuẩn, lao... Trong đó, nguy hiểm nhất là virus dịch hạch.
Hiện chưa có nghiên cứu nào chứng minh ăn thịt chuột có thể bị nhiễm dịch hạch. Tuy nhiên nếu chuột mang vi khuẩn gây bệnh dịch hạch, người làm thịt có thể bị lây nhiễm qua vết thương trên da trong quá trình tiếp xúc, làm thịt chuột. Do đó, chúng ta không nên chủ quan, xem thường.
Ngoài ra, môi trường sinh sống của chuột cũng bị ô nhiễm nặng. Những con chuột có thể bị đánh bả, nhiễm hóa chất. Do chuột đồng thường sinh sống và kiếm ăn tại những cánh đồng lúa, hoa màu nên loại chuột này còn có nguy cơ cao nhiễm thuốc bảo vệ thực vật. Chất độc sẽ tích tụ dần trong cơ thể của những người sử dụng, làm gia tăng khả năng mắc các bệnh nguy hiểm như bệnh về gan, thận, ung thư.
Tiết canh
Tiết canh là món ăn dân dã độc đáo chỉ có ở Việt Nam. Những người “nghiện” món tiết canh khẳng định, chỉ cần ít lòng băm nhỏ, rau húng, lạc và miếng chanh vắt vào thì loại “huyết đông” này ngon miệng chẳng kém các món gỏi sống của người Nhật.
Tiết canh bản chất là tiết sống nên tiềm ẩn rất nhiều mầm bệnh. Nếu con vật mắc bệnh thì nguồn tiết chắc chắc cũng chứa các sinh vật gây bệnh. Các bệnh dễ gặp khi ăn tiết canh là liên cầu lợn, nhiễm khuẩn huyết, viêm não mô cầu, giun, sán... Bởi vậy, trước khi khoái khẩu với món này, bạn nên lựa chọn kỹ càng.
Nem chua
Nem chua là một trong những món ăn được rất nhiều người ưa thích bởi mùi vị đặc trưng. Không chỉ nổi tiếng ở Thanh Hóa, đặc sản nem chua ở các vùng như Ninh Bình, Bình Định,… cũng được nhiều người biết đến.
Tuy nhiên, vì là món ăn làm từ thịt lợn, thính gạo, cơ chế chủ yếu là ủ men tự chín, lại không qua chế biến lửa đun chín nên nem chua có thể bị nhiễm mốc, các vi khuẩn gây bệnh. Vì vậy tốt nhất nên loại bỏ những nem chua đã để quá hạn dùng, hoặc nem do chất lượng không đảm bảo.
Sứa
Đi dọc từ Bắc vào Nam, vùng ven biển nào cũng có sứa. Sứa có thể chế biến thành nhiều món ngon như gỏi sứa, bún sứa, nhưng cách chế biến công phu, đặc sắc nhất phải kể đến gỏi sứa đỏ Hà Nội và bún giấm nuốc Huế.
Sứa là loài hải sản nhiều tua, thân dạng keo trong suốt, chứa nhiều nước, sống trôi nổi trên biển, nhiều nhất ở vùng biển lặng sóng. Tuy nhiên ăn sứa vào mùa chúng sinh sản rất nguy hiểm. Mùa xuân - hè là thời điểm sinh sản của sứa biển, nên chúng thường tích lũy nhiều độc tố có thể gây ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng tới sức khỏe con người.
Sứa phải được ngâm qua 3 lần trong nước muối và phèn, thịt sứa sẽ chuyển sang màu đỏ nhạt hoặc vàng nhạt. Khi đó mới đem chế biến làm thức ăn.