(Baonghean) Bằng tình thương yêu trẻ chân thành, cảm thông chia sẻ đến tận cùng với đồng bào vùng sâu, xa đang muôn vàn gian khó, không ít các cô đã âm thầm lặng lẽ vượt lên khó khăn, thử thách, thiệt thòi. Một lời chúc mừng, một bông hoa trong các ngày lễ 8/3, hay 20/10 cũng không dễ gì có được…
Sau khi hạnh phúc gia đình tan vỡ, cô giáo Nguyễn Thị Sáu đem theo con trai trở về mãnh đất Kỳ Sơn. Cô trở thành giáo viên Trường Phổ thông cơ sở bán trú Tây Sơn. Biết hoàn cảnh của cô, thầy trò nơi đây ai cũng thương, động viên để cô vượt lên nỗi đau tinh thần. Về trường mới, cô Sáu chứng kiến cuộc sống đồng bào còn nhiều khó khăn, thiếu thốn nhiều gia đình lại đông con. Cũng do đời sống lam lũ nên không mấy gia đình quan tâm đến việc học hành của con cái. Và, để no cái bụng, đồng bào cõng theo con đi nương, đi rẫy, đi khe suối kiếm cá, trẻ độ từ 10 tuổi trở lên cũng lao động cùng với bố mẹ. Cô Sáu kể cho tôi nghe chuyện cô đi vận động học sinh đến trường. Vẫn biết là gian nan nhưng khó ai nghĩ nó gian nan đến thế. Leo rừng, xuống suối, vận động được các em đi học, học được một thời gian lại bỏ, lại học, điệp khúc ấy xảy ra thường xuyên. Cô Sáu không đành lòng lại đi vận động.
Cô giáo Hoàn và học sinh phơi phong sách vở sau mưa lũCô nhớ nhất là học trò Mùa Như Giảng ở bản Huồi Giảng 3, em rất ham học nhưng khổ nỗi nhà đông con, bố mẹ bắt nghỉ học để trông em. Nhớ lần đầu tiên mẹ con cô giáo Sáu đến nhà em Giảng thì trời đã khuya, định bụng ở nhờ nhà Giảng ngủ, vừa vận động gia đình, vừa sáng mai ôn bài cho Giảng, không ngờ cô Sáu còn bị bố Giảng xua đuổi, bảo “đi học mà đói à”. Cô Sáu cùng con ra về trong đêm khuya, kịp vội vàng đưa cho em Giảng mấy quyển sách, vở và chiếc bút cô vừa mới mua. Dọc đường về sương lạnh, rét vùng cao thấu thịt da, nhà ai cũng đã tắt đèn, tối như mực, mẹ con cô về đến nhà trời đã hừng đông. Tủi khổ, đói rét sau đêm từ nhà Giảng, cô càng thấy thương Giảng hơn. Hôm sau, lại tiếp tục ngược rừng. Lần thứ 3, bố Giảng mới chấp nhận cho cô vào nhà. Đó là trường hợp vận động học sinh khó khăn nhất của cô giáo Sáu từ trước đến nay. Giờ Giảng đang là Thiếu sinh quân ở Thái Nguyên. Không riêng Giảng, rất nhiều em học sinh ở Tây Sơn, nhờ tình thương yêu, trách nhiệm của cô giáo Sáu, các em phải bỏ học giữa chừng như trước, nhận thức của đồng bào thay đổi rõ nét, ai cũng nhận thấy được thiếu học thì suốt đời nghèo khổ.
Ngược vào Trường THCS bán trú xã Bảo Thắng (Kỳ Sơn), ở đây chủ yếu đồng bào dân tộc Khơ Mú sinh sống. Từ Mường Xén vào BảoThắng gần 50 cây số, lối mòn độc đạo hun hút sâu vào thung lũng. Những con dốc dựng đứng không biết dài bao nhiêu km, chỉ biết chiếc Min tắt máy thì trôi vài chục phút. Đến mái trường này tôi cũng được chứng kiến những cô giáo có thâm niên trên dưới 10 năm “cắm” bản vì con chữ vùng cao. Cô giáo Ngô Thị Hoa công tác tại trường đang chuẩn bị bữa trưa cho các em học sinh bán trú. Thấy tôi, cô giáo Hoa ngỡ ngàng vì “ở chốn sơn lâm này chưa khi nào thấy người khách là nữ từ xuôi vô đây”. Khi tôi vừa cất lời: “Ở đây nhà trường tổ chức nấu cơm cho các em học sinh à cô?”, cô Hoa nói với ánh mắt đầy cảm thông: “Nhà trường hỗ trợ thêm, các em mang đến trường chỉ cơm với muối vừng thôi. Một số em học sinh ở bản xa, nhà trường cùng phụ huynh dựng nhà tranh che mưa che nắng, có chỗ cho các em ở lại học, một số em nhà gần đi về trong ngày”.Cô giáo Hoa ngoài giờ lên lớp, còn đi vào rừng, xuống suối tìm lương thực, thực phẩm góp vào bữa ăn hàng ngày cho các em học sinh xa nhà. Cô Hoa tâm sự: Có lần cô cùng với hai đồng nghiệp nữ cùng trường ra xã Chiêu Lưu đi mò cua đồng ở các ruộng lúa, cô Hoa đã thò tay vào lỗ có rắn, thần hồn nát thần tính, nhưng biết ruộng có nhiều cua, cô tiếp tục đi hết ruộng này đến ruộng khác. Mùa gặt lúa, rạ ở trên các ruộng, cô Hoa chuyển từng bó rạ sang một bên để tìm ếch mang về làm thịt, làm ruốc cho cô trò ăn dài ngày. Chăm học trò bao nhiêu nhớ con mình bấy nhiêu. Hai vợ chồng cô đều công tác cùng trường đành nhờ ông bà nội nuôi con. Đôi lúc, cô Hoa nhớ con mình đến nao lòng nhưng đường đi lại quá khó khăn đành nén lòng, một năm tranh thủ về thăm con vào dịp hè và Tết.
Cô Hoa kể, trẻ em ở đây còn đói nghèo lắm, nhiều em đến lớp chỉ có manh áo đủ che thân. Mỗi lần về xuôi, vợ chồng cô Hoa lại chất đầy hai, bao bao bì quần áo cũ, sách vở và đồ dùng học tập. Có lần phải mất tiền triệu tiền thuê xe lai chở vào trường. Trời Đông giá lạnh, thấy các em học sinh đắp chăn mỏng, lòng dạ cô Hoa bồn chồn không yên, cô mạnh dạn đề nghị nhà trường góp tiền mua chăn bông cho các em học sinh. Hai mùa Đông gần đây em nào cũng có giấc ngủ ấm.
Không chỉ cô Sáu, cô Hoa, cô Hoàn mà rất nhiều nhiều giáo viên vùng sâu, vùng xa nói riêng và giáo viên Nghệ An nói chung đang ngày đêm lặng lẽ, tâm huyết với trò. Chỉ có những trái tim nhân hậu, tình thương yêu bao la của người phụ nữ mới giàu sẻ chia, rung động trước những khó khăn, thách thức trước cuộc sống đang diễn ra quanh mình!
Thu Hương