Thủ đoạn tinh vi của tội phạm mua bán người
Trong thời điểm đại dịch Covid-19, nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có cả Việt Nam đã tiến hành thắt chặt các biện pháp và đóng cửa biên giới phòng chống dịch. Mặc dù vậy, lợi dụng đặc điểm của địa bàn biên giới như tuyến biên giới dài, địa hình khó di chuyển, nhiều đường mòn, lối mở, lực lượng tuần tra, kiểm soát số lượng mỏng... tội phạm mua bán người tại Nghệ An vẫn tìm mọi cách để đưa người trái phép ra nước ngoài.Nạn nhân mua bán người đa phần là những phụ nữ và trẻ em còn thiếu kỹ năng sống, thiếu những thông tin để nhận diện những thủ đoạn của tội phạm mua bán người. Họ thường là người có hoàn cảnh éo le, ở vùng sâu, vùng xa, thiếu việc làm... Tội phạm mua bán người phần lớn đều hoạt động theo các đường dây có sự cấu kết chặt chẽ của các đối tượng trong nước và ngoài nước thực hiện. Rất nhiều đối tượng mua bán người là người thân quen, thậm chí là người nhà của các nạn nhân.
Chúng còn thông qua các mối quan hệ xã hội, thân tộc, hàng xóm láng giềng… để lợi dụng sự khó khăn về kinh tế, sự nhẹ dạ, cả tin của nạn nhân để lừa bán người ra nước ngoài. Chúng lừa gạt, dụ dỗ phụ nữ có thai ngoài ý muốn, phụ nữ có hoàn cảnh gia đình khó khăn xuất cảnh trái phép ra nước ngoài để bán bào thai, hoặc sinh con và bán trẻ sơ sinh.
Hoặc chúng thông qua các trang mạng xã hội để làm quen, giả yêu, kết bạn nhằm môi giới hôn nhân nước ngoài trái phép hoặc khống chế, đe dọa nạn nhân, sau đó bán ra nước ngoài. Ngoài ra, chúng còn dụ dỗ, lôi kéo những người có nhu cầu xuất khẩu lao động với mức chi phí thấp, lương cao, thủ tục đơn giản, tổ chức xuất cảnh trái phép ra nước ngoài, sau đó bán để cưỡng bức lao động... Nhất là trong thời điểm hiện nay tội phạm mua bán người lại càng lợi dụng tình cảnh khó khăn về kinh tế do dịch bệnh để thực hiện hành vi phạm tội.
Nguy hiểm hơn, với nhiều mánh lới, thủ đoạn che mắt nạn nhân, các đối tượng này dễ dàng dụ dỗ hoặc tổ chức để nạn nhân tự trốn khỏi gia đình, che giấu thông tin với người thân và cơ quan chức năng, tự đến địa điểm do chúng yêu cầu sau đó lừa bán nạn nhân qua biên giới hoặc đưa sang các tỉnh khác để bán. Điều này gây ra rất nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình phát hiện, đấu tranh. Trong thực tế, có nhiều nạn nhân còn không biết bản thân mình đang bị lừa vào đường dây buôn bán người.
Kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn
Xác định nhiệm vụ, vai trò nòng cốt của mình trong đấu tranh phòng chống tội phạm, Công an Nghệ An đã chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các đơn vị địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả đối với công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người.
Điển hình như tháng 12/2020, Công an huyện Kỳ Sơn phá chuyên án, bắt Ven Thị Thủy, SN 1992, trú tại bản Phà Khảo, xã Phà Đánh (Kỳ Sơn) về hành vi mua bán người. Trước đó, năm 2014, Thủy móc nối với một đối tượng lấy chồng ở Trung Quốc để lừa bán 03 phụ nữ đều trú tại xã Bắc Lý sang Trung Quốc. Tháng 1/2021, Phòng Cảnh sát hình sự Công an Nghệ An chủ trì, phối hợp Công an huyện Quế Phong phá chuyên án, bắt Sầm Văn Biên, SN 1984 và Lang Thị Xuân, SN 1983 đều trú tại xã Quang Phong về hành vi mua bán người. Trước đó, năm 2014, các đối tượng này đã lừa bán 01 phụ nữ trú tại xã Quang Phong (Quế Phong) sang Trung Quốc. Sau đó được Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh phối hợp Tổ chức Trẻ em Rồng Xanhgiải cứu, đưa về Việt Nam.
Và gần đây nhất, tháng 4/2021, Công an huyện Tương Dương đã phá chuyên án, bắt Cụt Văn Xúc, SN 1991 và Lữ Văn Dung, SN 1983 cùng trú tại bản Đỉnh Sơn 1, xã Hữu Kiệm, huyện Kỳ Sơn về hành vi mua bán người. Trước đó, năm 2014, Xúc, Dung và 01 đối tượng nữa cùng trú tại bản Đỉnh Sơn 1, xã Hữu Kiệm đã lừa bán 01 phụ nữ trú tại xã Yên Na, huyện Tương Dương bán sang Trung Quốc.
Công an Nghệ An cũng đã điều tra, làm rõ, khởi tố điều tra 01 vụ, 02 đối tượng có hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”; 01 vụ, 04 đối tượng có hành vi “Tổ chức cho người khác nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép”. Xác minh, làm rõ 03 vụ, 07 đối tượng nghi vấn có hành vi tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép. Phối hợp lực lượng Bộ đội Biên phòng khởi tố điều tra 01 vụ, 03 bị can về tội “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”...
Song song với công tác đấu tranh với tội phạm, lực lượng công an cũng phối hợp triển khai hơn 30 đợt tuyên truyền phòng, chống mua bán người, tập trung tại các địa bàn trọng điểm như Tương Dương, Kỳ Sơn, Con Cuông, Quế Phong, Quỳ Châu... thu hút hơn hàng ngàn lượt người dân tham gia. Phối hợp tổ chức hàng chục cuộc gặp gỡ để tư vấn, động viên, giúp đỡ các nạn nhân bị mua bán trở về hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống.
Các mô hình, điển hình tiên tiến trong phòng, chống tội phạm, nhất là mô hình trong phòng chống mua bán người cũng đã và đang được xây dựng, duy trì và nhân rộng trên nhiều địa bàn cơ sở, tạo được tiếng vang và hiệu quả thiết thực như: Mô hình “Làng quê an toàn cho phụ nữ và trẻ em” ở xã Tân Sơn, huyện Đô Lương; “Câu lạc bộ tuyên truyền phổ biến pháp luật” tại xã Hoa Thành, huyện Yên Thành; Các mô hình “Hỗ trợ cộng đồng phòng, chống mua bán người” ở 02 xã Tam Quang, Nga My, huyện Tương Dương và “Câu lạc bộ phòng chống mua bán người” ở Kỳ Sơn...
Thời gian tới, Công an Nghệ An sẽ tiếp tục tăng cường thực hiện các cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm, trong đó có tội phạm mua bán người ở các tuyến, địa bàn trọng điểm. Truy tố, xét xử kịp thời các vụ án mua bán người, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, vừa trừng trị, răn đe, vừa tuyên truyền giáo dục phòng ngừa chung.
Tăng cường triển khai các hoạt động phối hợp trong công tác phòng, chống mua bán người với lực lượng chức năng các ngành, địa phương khác trên cả nước và với lực lượng chức năng các nước, nhất là với nước CHDCND Lào, CHND Trung Hoa, các tổ chức quốc tế về trao đổi thông tin, hợp tác xác minh, điều tra, bắt giữ, dẫn giải, chuyển giao, truy nã đối tượng phạm tội mua bán người và giải cứu, tiếp nhận, bảo vệ nạn nhân bị mua bán...
Phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm nói chung, tội phạm mua bán người nói riêng luôn là cuộc chiến nhiều cam go, cần sự chung tay của cả cộng đồng. Vì vậy, không chỉ kiên quyết trong điều tra, đấu tranh, xử lý nghiêm các vụ án, các đường dây tội phạm mua bán người, mà còn cần làm tốt những giải pháp đồng bộ trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật của cả hệ thống chính trị. Đồng thời, tổ chức tốt các hoạt động tái hòa nhập cộng đồng cho những nạn nhân bị mua bán người để giúp họ ổn định cuộc sống.