(Baonghean.vn) - Nếu như người Thái dựa vào mùa cọ để dự đoán thời tiết thì người Mông Nghệ An lại nhìn quả cây bon bo mọc tự nhiên trên núi rừng để biết nắng mưa.
Theo ông Lầu Nhìa Xồng ở bản Nậm Khiên 1 (xã Nậm Càn - Kỳ Sơn) thì từ xa xưa tổ tiên người Mông đã truyền lại với nhau rằng, muốn biết được thời tiết mưa hay nắng chỉ cần nhìn vào quả cây bon bo mọc tự nhiên trên rừng. Đây là loại cây sống trên các vùng núi cao, thích hợp với khí hậu lạnh tuy nhiên không phải năm nào chúng cũng cho mùa quả như nhau.
Ông Nhìa Xồng “bật mí”: Nếu năm nào nhìn thấy cây bon bo sai quả, mọc dày từ đầu đến cuối thì năm ấy chắc chắn sẽ có mưa lớn. Ngược lại, nếu chúng ra quả ở 2 đầu dày mà ở giữa có một khoảng trống thì thời tiết nắng nóng. Còn khi loại cây này cho quả ra đều nhưng không dày thì thời tiết thuận lợi, mưa nắng ôn hòa, mùa màng tốt tươi.
Theo kinh nghiệm của vị già làng này, trong mùa bon bo vừa qua, cây nào cũng cho quả dày đặc. Vì vậy chắc chắn năm nay mưa lớn sẽ diễn ra liên tục và kéo dài hơn các năm trước. “Như thời tiết năm nay, nếu hộ nào trồng lúa ở những vùng đất trũng sẽ không đủ gạo để ăn bởi bị ngập úng. Những căn nhà sống bên cạnh các con suối cũng phải đề phòng có lũ ống, lũ quét xảy ra bất thường” - ông Lầu Nhìa Xồng nói.
Nhờ những cách xem thời tiết ấy, người Mông đã có sự chủ động để làm ăn sản xuất và tránh được những tổn thất đáng tiếc từ mưa lũ.
Đào Thọ