(Baonghean.vn)- Người ta gọi loại đặc sản này giản dị là măng loi, giống măng chỉ có ở núi rừng Tân Kỳ. Ai đã một lần ăn thì nhớ mãi bởi hương vị riêng có của nó...
Măng loi mọc nhiều trên núi cao ở các xã Tiên Kỳ, Đồng Văn, Tân Hợp (Tân Kỳ). Sở dĩ có tên là măng loi vì loại măng này được mọc trên đỉnh núi Pù Loi (Tân Kỳ). Măng mọc thành từng cụm dày, phát triển rất nhanh, cứ trồi lên khỏi mặt đất rồi đâm tua tủa. Ngọn măng nhỏ, nhọn, lá nhỏ, vỏ bóng.
Vào mùa măng loi mọc, bà con dân tộc Thổ, Thái lại đeo gùi lên núi hái măng. Măng được nhập cho thương lái tại chân núi với giá 30.000 đồng/kg đã bóc vỏ; còn giá bán tại chợ là 40.000 đồng/kg.
Khi bóc măng để chế biến, bà con thường dùng lưỡi dao mỏng, sắc lia nhẹ dọc thân măng, để lộ màu trắng nõn của lõi rồi dùng tay bóc toàn bộ lớp vỏ còn lại.
Măng loi được chế biến thành nhiều món ngon, thưởng thức một lần là nhớ mãi. Đó là món măng loi om xương. Măng bóc vỏ để nguyên ngọn dài khoảng một gang tay. Xương sườn chặt vừa miếng cho vào xào cùng măng trên bếp lửa, chừng 10 phút cho măng và xương ngấm gia vị, cho nước xâm xấp măng rồi đậy vung om khoảng 1 giờ. Khi cả măng và xương đều mềm thì thêm gia vị cho vừa ăn là được. Món này ngon ở vị giòn, bùi, ngọt của măng loi, vị thơm, béo của xương sườn.
Ngon không kém là món măng loi xào. Măng loi bóc vỏ, đập dập trên thớt gỗ hoặc thái lát sau đó xào với lòng gà hay thịt bò đều hấp dẫn. Món xào hấp dẫn và nổi bật ở cái giòn sần sật và mùi vị của măng hòa với lòng gà hay thịt bò.
Tiếp nữa là món măng loi luộc. Đây là món phổ biến nhất. Món này đơn giản bởi sau khi măng đã được bóc sạch vỏ chỉ cần cho vào nồi luộc chừng 15 phút là đã có ngay một món "rau" tươi ngon.
Măng loi luộc để cả ngọn nên ăn có vị giòn, thơm và ngọt bùi. Đặc biệt, chấm với muối vừng hoặc mắm tôm dư vị càng thêm đậm đà. Măng loi luộc ăn kèm với món bún đậu mắm tôm thì tuyệt trần, mê ly, đậm đà hương vị Việt.
Ngoài các món ăn quen thuộc, măng loi còn được người dân huyện miền núi Tân Kỳ chế biến thành các món độc đáo và hấp dẫn như món măng loi nướng trên than củi, măng loi lam cùng cá suối trong ống nứa, măng loi hầm cá, hay măng loi ngâm chua cay... Tất cả đều nổi bật ở vị giòn, thơm của măng loi hòa cùng dư vị của các món ăn kèm.
Phương Hảo