Chậm cấp “sổ đỏ” đất, nhà ở
Trong số 92 dự án bất động sản đã và đang triển khai, có 49 dự án có hạng mục nhà chung cư đã đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng (tương ứng với 98 chung cư); 26 dự án chưa hoặc đang tiến hành xây dựng (tương ứng 31 chung cư). 
Theo đánh giá, các chủ đầu tư đã chấp hành cơ bản đầy đủ các thủ tục để triển khai dự án, thực hiện các nghĩa vụ thuế đối với nhà nước, đã đầu tư xây dựng và đưa dự án vào sử dụng, góp phần đáp ứng nhu cầu về nhà ở trên địa bàn thành phố; góp phần không nhỏ tạo nên bộ mặt đô thị ngày càng hiện đại, văn minh.

Tính đến nay, UBND thành phố đã tiếp nhận hồ sơ của 32 dự án nhà chung cư của 49 chủ dự án khu đô thị để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN QSDĐ) cho người nhận chuyển nhượng căn hộ tại các chung cư.

Tuy nhiên, trong số 80 chung cư đã xây dựng của 49 dự án, có 17 dự án chủ đầu tư chưa hoặc đang thực hiện các thủ tục để được thẩm định điều kiện chuyển nhượng, do đó, chủ đầu tư chưa nộp hồ sơ về UBND thành phố để thực hiện việc cấp GCN QSDĐ cho người nhận chuyển nhượng căn hộ (chiếm tỷ lệ 34,6%).
Chị Nguyễn Thị Q.A cũng như nhiều gia đình mua căn hộ chung cư ở phường Trường Thi (TP. Vinh) đã 2 năm nay nhưng vẫn chưa được cấp bìa. Lý do là chủ đầu tư chưa hoàn tất thủ tục về cho thành phố.
Công tác quản lý việc xây dựng nhà ở vẫn còn nhiều khó khăn. Việc xây dựng sai thiết kế cơ sở tại các dự án nhà ở vẫn tiếp tục diễn ra và đang gây khó khăn trong quá trình thực hiện việc cấp GCN QSDĐ và QSH nhà ở cho người nhận chuyển nhượng tại các khu đô thị. Có nhiều chủ đầu tư chưa thực hiện việc xây dựng nhà hoặc đã chuyển nhượng cho hộ gia đình cá nhân nhưng vẫn không thực hiện việc xây dựng nhà ở. 
bna_a28730063_1112020.jpgThi công sai thiết kế cơ sở khiến nhiều lô chưa được cấp GCN QSD đất gắn với tài sản. Ảnh: TH

Nói về vướng mắc trong quá trình cấp GCN QSDĐ cho người nhận chuyển nhượng, ông Nguyễn Quốc Thắng - Trưởng phòng quản lý đô thị, UBND thành phố Vinh cho biết: Có một lượng không nhỏ lô đất tại các dự án nhà ở chưa xây dựng nhà hoặc xây dựng sai so với thiết kế được duyệt, gây khó khăn, áp lực lên cấp thẩm quyền trong quá trình quản lý và cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở cho người nhận chuyển nhượng. Dự án phát triển nhà ở nhưng nhiều trường hợp không xây dựng nhà ở mà tiếp tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhiều lần gây khó khăn trong quản lý, tạo thị trường ảo, ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển các khu đô thị đồng bộ, hiện đại.

Đối với nhà chung cư, nhiều gia đình còn nợ tiền chủ đầu tư nên không phối hợp trong quá trình thực hiện cấp GCN; Một số trường hợp vắng chủ, cho thuê lại hoặc chủ ở xa nên không quan tâm đến việc lập hồ sơ cấp GCN QSDĐ, mặc dù đã được chủ đầu tư thông báo. Trong khi đó, một số chủ đầu tư chưa quan tâm đến việc làm thủ tục và cấp GCN cho người nhận chuyển nhượng. 
Giải pháp nào?
Để đẩy nhanh tiến độ cấp GCN, đối với các dự án phát triển nhà ở mà quy định Chủ đầu tư phải xây dựng nhà để bán, UBND thành phố Vinh đề nghị: Trường hợp các lô đất đã xây dựng nhà ở không phù hợp với thiết kế cơ sở: UBND thành phố đề xuất cho phép cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh thiết kế cơ sở, nếu: Đường rộng dưới 18m: Hiện trạng nhà ở phù hợp về hình thức kiến trúc với thiết kế cơ sở, không vi phạm chỉ giới xây dựng, mật độ xây dựng chênh lệch không quá 5%, chiều cao chênh lệch ±3,5m, không quá 01 tầng và không vi phạm điều kiện hạn chế chiều cao, không ảnh hưởng cảnh quan chung của khu vực.

Đường rộng trên 18m: Cho phép cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở và được chuyển nhượng nếu nhà ở đã xây dựng có kiến trúc tương đồng với phương án kiến trúc đã được duyệt, số tầng cao đúng theo quy hoạch, tổng chiều cao chênh lệch ±1,2m; mật độ xây dựng chênh lệch ±5%, không vi phạm chỉ giới xây dựng, không ảnh hưởng kiến trúc cảnh quan. 

Nếu sai khác vượt quá các nội dung trên thì UBND thành phố đề xuất cho phép cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở sau khi Sở Xây dựng có ý kiến thẩm định về thiết kế cơ sở mới. Việc chuyển nhượng cho người tiếp theo được thực hiện sau khi cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở.

Nhiều lô đất quy hoạch tại các dự án bất động sản ở thành phố Vinh chưa được xây dựng nhà ở. Ảnh: TH

Về chủ thể xây dựng nhà ở: Đối với công trình đã xây dựng trước ngày 31/5/2018: UBND thành phố đề xuất cho phép cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở khi có Biên bản giao đất, hồ sơ xác nhận đã xây dựng phù hợp thiết kế cơ sở, Biên lai thu thuế xây dựng (đã có) hoặc chuyển cơ quan thu thuế xây dựng (nếu chưa có) mà không cần phải có Biên bản bàn giao nhà từ chủ đầu tư sang người dân (chấp thuận thực tế người dân đã xây nhà).
Đối với các lô đất chưa xây dựng nhà ở: UBND thành phố đề xuất không cấp GCN QSDĐ, QSH nhà ở cho hộ gia đình và không cho phép chuyển nhượng cho người tiếp theo nếu chưa xây dựng nhà ở theo đúng thiết kế được duyệt.
Đối với các dự án chuyển quyền (hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất) cho người dân tự xây dựng nhà ở theo hình thức phân lô bán nền, nếu người nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất (mà chưa xây dựng nhà ở) được chuyển nhượng cho người tiếp theo nếu còn trong thời hạn tiến độ xây dựng nhà ở, không cho phép chuyển nhượng tiếp nếu gần hết thời hạn tiến độ quy định tại giấy phép đầu tư và các tài liệu khác của dự án (3 tháng trước khi hết hạn); Hết tiến độ mà không xây dựng nhà ở thì bị xem xét thu hồi đất.

Trong trường hợp sau khi chủ đầu tư hoàn thành việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật và chuyển nhượng cho hộ gia đình thì xem như dự án đã hoàn thành, trở thành dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật chia lô đất ở. Hộ gia đình được cấp GCN QSDĐ, được chuyển nhượng mà không phải yêu cầu xây dựng nhà ở.

Thời gian tới sẽ tiếp tục phối hợp các đơn vị liên quan làm việc với từng chủ đầu tư trên địa bàn để đôn đốc và hướng dẫn lập hồ sơ cấp GCN cho người nhận chuyển nhượng. Đồng thời, tăng cường công tác tình nguyện của Đội thanh niên tình nguyện của cơ quan UBND thành phố trong việc kê khai, hướng dẫn công dân lập hồ sơ cấp GCN. UBND tỉnh, các sở ngành liên quan cần thành lập đoàn để kiểm tra việc chấp hành pháp luật về đất đai, xây dựng tại các Khu đô thị. Trường hợp Chủ đầu tư chậm làm thủ tục cấp GCN cho người dân thì thực hiện việc xử phạt theo quy định tại Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ.

Ông Nguyễn Quốc Thắng - Trưởng phòng quản lý đô thị, UBND thành phố Vinh