Vừa thu hoạch xong 1 mẫu lúa hè thu cũng là thời điểm các con bước vào năm học mới, nhiều khoản phải chi tiêu nên chị Phan Thị Lượng ở xã Thanh Liên (Thanh Chương) quyết định gọi thương lái bán lúa tươi tại ruộng. Tuy nhiên, khi nghe thương lái báo giá, lúa đẹp 4.200 đồng/kg, mức giá này quá thấp so với vụ xuân và vụ hè thu năm ngoái nên chị Lượng quyết định không bán nữa, sẽ đem về phơi khô và đóng thùng cất trữ.
Chị Lượng cho biết: “Vụ xuân, lúa tươi tại ruộng là 5.700 - 6.000 đồng/kg; lúa hè thu năm ngoái cũng dao động từ 5.500 - 5.700 đồng/kg. Vụ hè thu năm nay, giá lúa xuống thấp quá, với mức giá này, nông dân không có lãi vì chi phí đầu vào đều tăng”.
Theo khảo sát, hiện giá lúa xuống thấp, dao động từ 4.000 - 4.500 đồng/kg lúa tươi; đối với giống lúa chất lượng cao thì giá cao hơn, tầm 5.100 - 5.500 đồng/kg lúa tươi. Còn lúa phơi khô khén, quạt sạch thì có mức giá 5.800 - 6.000 đồng/kg. So với vụ xuân giảm khoảng 12-15 giá (tương đương 1.200 - 1.500 đồng/kg).
Chị Lương Sơn ở xã Nghi Thuận (Nghi Lộc), một thương lái chuyên thu mua lúa ở khu vực huyện Nghi Lộc cho biết: “Hiện giá lúa đang xuống thấp nhưng cũng không dám thu mua nhiều. Như tôi làm hàng xáo chục năm rồi nhưng chưa bao giờ thấy lúa tồn đọng như năm nay. Lúa mua về cũng không nhập đi đâu được do các doanh nghiệp, đại lý thu mua lớn đều đang tạm ngừng nhập”.
Theo anh Võ Lý - một thương lái chuyên thu mua lúa vùng Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu, Nam Đàn cho biết, các mùa trước, mỗi ngày anh mua khoảng 100 tấn lúa, mỗi mùa cao điểm thu mua 3.000 tấn lúa nhập cho thương lái phía Bắc, xuất bán sang Trung Quốc. Trước khi vào vụ thu hoạch, anh đã liên hệ với các thương lái địa phương gom lúa, thu mua lúa tươi ngay tại ruộng nhưng năm nay, anh chỉ dám mua cầm chừng. Từ đầu vụ hè thu năm đến nay, anh mới chỉ mua khoảng 100 tấn lúa.
“Hiện trong kho vẫn còn tồn kho 100 tấn lúa vụ xuân nên vụ hè thu này, giá lúa xuống thấp nhưng tôi vẫn không dám “mạnh tay” xuống tiền gom lúa. Bởi thị trường nội địa khó tiêu thụ, xuất khẩu sang Trung Quốc nhiều khó khăn mà cước vận chuyển quá cao. Do đó, tôi đang cầm chừng việc thu mua và chỉ mua lúa đã phơi khô, quạt sạch với số lượng có hạn”, anh Lý cho biết.
Nguyên nhân khiến giá lúa thấp là do ảnh hưởng của dịch Covid-19, xuất khẩu khó khăn. Trong lúa đó, gạo Ấn Độ, Thái Lan nhập khẩu về Việt Nam với giá rẻ hơn đã ảnh hưởng đến thị trường lúa gạo trong nước. Do vậy, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến gạo buộc phải giảm giá để cạnh tranh, từ đó đã ảnh hưởng đến giá thu mua nguyên liệu. Hiện giá lúa gạo trong cả nước đang giảm mạnh.
Bên cạnh đó, do dịch bệnh phức tạp, phương tiện vận chuyển hạn chế, giá cước vận chuyển tăng cao (khoảng 3 triệu đồng/10 tấn, cao hơn 1 triệu đồng so với năm 2020), ngoài ra, hiện nhiều địa phương trong tỉnh đang thực hiện giãn cách xã hội, để vào các địa phương thu mua lúa thì đội thêm các chi phí về xét nghiệm Covid-19… nên thương lái không mấy mặn mà với việc thu mua lúa hè thu.
Sự bấp bênh và tính chất mùa vụ của thị trường lúa gạo một lần nữa cho thấy, việc liên kết với doanh nghiệp từ khâu xuống giống đến thu mua là hết sức cần thiết.