Sâu keo mùa thu đang gây hại hàng trăm ha ngô vụ đông của huyện Tân Kỳ. Ảnh: Xuân Hoàng |
Gia đình bà Nguyễn Thị Bình ở xóm Xuân Lâm, xã Nghĩa Hoàn có hơn 1 sào ngô đang giai đoạn 10 lá. Tuy nhiên, toàn bộ đám ngô đã bị sâu keo mùa thu phá hại đến mức trụi lá. Mặc dù gia đình bà Bình đã 2 lần phun thuốc BVTV nhưng không hiệu quả; đọt ngô vẫn có nhiều con sâu còn sống. Những đám ngô xung quanh cũng có hiện tượng tương tự.
Đến đầu tháng 10, Tân Kỳ đã có gần 589 ha ngô đông bị sâu keo mùa thu tấn công nhiều ở các xã: Phú Sơn, Hương Sơn, Nghĩa Thái, Nghĩa Hoàn, Tân An, Kỳ Tân, Tân Hương...
Những cây ngô bị sâu keo mùa thu gây hại. Ảnh: Xuân Hoàng |
Ông Nguyễn Tiến Đức - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh cho biết, nguyên nhân sâu keo mùa thu phát tán nhanh trên diện rộng là do đặc tính sinh học của loại sâu này ăn khỏe, đẻ nhiều trứng, di chuyển xa. Đặc biệt là có tính cạnh tranh, nên trên 1 cây ngô chỉ có 1 con sâu, buộc chúng phải di chuyển đến ngô khác để sinh sống, trong khi đó loại sâu này chỉ gây hại trên cây ngô, chứ không gây hại trên các loại cây khác. Cùng đó, đây là đối tượng sâu gây hại mới nên cơ quan chuyên môn chưa có kinh nghiệm chuyên sâu trong phòng trừ. Bên cạnh đó, bà con nông dân chưa quen với cách phun theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn nên hiệu quả chưa cao.
Những diện tích ngô có mật độ sâu non cao (từ 2 - 3 con/m2 trở lên), bà con phun các loại thuốc có hoạt chất: Indoxacarb, Lufenuron, Spinetoram, BT,... phun theo liều khuyến cáo, phun vào nõn cây ngô, thời gian phun hiệu quả nhất khi đa số sâu ở tuổi 1 - 3.
Cùng đó, bà con nên trồng giống ngô chuyển gen để hạn chế sâu keo mùa thu gây hại. Mới đây, theo Quyết định số 3666/QĐ-UBND của UBND tỉnh ngày 18/9/2019, Nghệ An hỗ trợ 800.000 đồng/ha tiền mua giống ngô chuyển gen gieo trồng trên vùng ngô tập trung từ 5 ha trở lên.
Đặc điểm của sâu keo mùa thu: Sâu non có 6 tuổi, tuổi 1 - 2 cơ thể màu xanh nhạt - vàng nhạt là phổ biến. Khi sâu non phát triển tuổi 3 - 6 có màu nâu xám - nâu sẫm với các sọc dọc thân. Kích thước sâu non tuổi 1 dài khoảng 0,5 mm, lên tuổi 3 sâu non dài 6 - 9 mm; tuổi 6 dài 30 - 40 mm.
Trên trán sâu non tuổi lớn nhìn rõ hình chữ Y ngược màu vàng, mặt lưng màu đen với lông cứng dài. Trên mặt lưng, đốt bụng cuối có 4 đốm đen được sắp xếp thành hình vuông.
Triệu chứng của cây ngô bị sâu keo mùa thu phá hại: Sâu non tuổi 1 - 2 ăn biểu bì ở mặt dưới của lá non gây ra các vết hình vuông hoặc hình chữ nhật màu trắng đặc trưng. Sâu non tuổi lớn hơn ăn khuyết lá, bẹ lá tạo thành các lỗ lớn.
Cách phòng trừ: Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, đặc biệt ở giai đoạn ngô 3 - 6 lá để phát hiện ổ trứng, ngắt tiêu hủy. Sử dụng tro bếp hoặc nước xà phòng loãng đổ vào nõn ngô diệt sâu non.
Sử dụng các hoạt chất thuốc BVTV được phép sử dụng theo hướng dẫn của khuyến nông để phun trừ khi sâu đa số tuổi 1 - 3 (giai đoạn ngô 3 - 6 lá). Sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc "4 đúng".
Có thể dùng biện pháp bẫy đèn, bã để diệt khi sâu trưởng thành.