Nâng cao trách nhiệm người làm báo

 

 

Trong 2 tuần qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đưa ra các quyết định xử lý đối với các cơ quan báo chí vi phạm Luật Báo chí, việc làm này được dư luận trong ngành cũng như dư luận xã hội quan tâm, đánh giá cao. Cụ thể, ngày 15/8, Bộ Thông tin Truyền thông ra quyết định số 1171/QĐ-BTTTT đình bản 3 tháng đối với báo điện tử Trí Thức Trẻ, liên quan đến một bài viết có tiêu đề “Gái miền Tây và 3 chữ "N" nổi danh thiên hạ”. Chánh Thanh tra Bộ Thông tin Truyền thông cũng ra quyết định 624/QĐ-XPVPHC ngày 15/8/2014 phạt báo điện tử Trí Thức Trẻ 207 triệu đồng. Ngày 27/8, Chánh thanh tra Bộ TT&TT Nguyễn Văn Hùng đã ký ba quyết định xử phạt đối với ba tờ báo Tiền Phong, báo điện tử Đất Việt và báo điện tử Kiến thức (thuộc Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam) mỗi tờ 60 triệu đồng vì đã thực hiện hành vi vi phạm thông tin sai sự thật rất nghiêm trọng, vi phạm Nghị định 159/2013/NĐ-CP của Chính phủ. Cùng với các hình thức xử phạt này, Bộ Thông tin – Truyền thông cũng đã triệu tập lãnh đạo các cơ quan báo chí nói trên và một cơ quan chủ quản báo chí để làm việc, xem xét và xử lý các sai phạm của các cơ quan báo chí.

 

Những quyết định của Bộ Thông tin – Truyền thông đưa ra nhận được sự đồng tình cao của dư luận. Bản thân các cơ quan báo chí, các cơ quan chủ quản cũng thừa nhận vi phạm và chấp nhận hình thức xử phạt. Với tư cách là cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí, Bộ Thông tin – Truyền thông đã xử lý kịp thời những sai phạm xảy ra nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật, mà trước hết là thực hiện Luật Báo chí.  

 

Khi Bộ Thông tin – Truyền thông đưa ra hình thức xử phạt báo điện tử Trí Thức Trẻ đăng bài viết “Gái miền Tây và 3 chữ “N” nổi danh thiên hạ”, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã có công văn gửi Bộ Thông tin và Truyền thông hoan nghênh Bộ đã kịp thời xử lý. Thông qua một câu chuyện phiếm chỉ của một chàng trai với một cô gái miền Tây mà đăng tải những nhận xét nặng về định kiến, thành kiến với ngôn ngữ và cách nhận xét xúc phạm nhân phẩm về người phụ nữ vùng đất miền Tây là vi phạm Luật Báo chí nghiêm trọng. Bài báo đã gây sự phản ứng bất bình dữ dội của dư luận về cách thức làm báo hời hợt, thiếu nghiêm túc, cho đăng tải những bài báo có nội dung tư tưởng thấp kém. Căn cứ vào Thông tư số 33/2011/TT-BTTTT ngày 01/11/2011 của Bộ TTTT quy định chi tiết việc cấp giấy phép hoạt động báo chí điện tử, giấy phép chuyên trang báo chí điện tử; căn cứ vào sai phạm của báo Tri thức trẻ tại bài “Gái miền Tây và 3 chữ “N” nổi danh thiên hạ” Bộ TT-TT đã ban hành Quyết định đình bản tạm thời hoạt động 3 tháng đối với báo điện tử Tri thức trẻ.

 

Đồng thời, với bài viết nói trên Chánh Thanh tra Bộ TT-TT đã ký quyết định xử phạt hành chính với các hành vi: không ghi rõ họ, tên thật hoặc bút danh của tác giả, nhóm tác giả của bài viết 1 triệu đồng. Qua đó răn đe, điều chỉnh hành vi của các cơ quan báo chí khác theo hướng tôn trọng pháp luật. Theo ông Nguyễn Xuân Thủy – Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin UBND huyện Hưng Nguyên, một người quan tâm và theo dõi sát sao vụ việc này, thì: “Báo Trí thức trẻ đăng câu chuyện kể về sự ức chế cá nhân, ác cảm với bạn gái mình, từ đó tổng kết thành đặc điểm chung của “gái miền Tây” với lời lẽ thóa mạ là hoàn toàn không thể chấp nhận. Vì thế việc dừng hoạt động của tờ báo này trong một khoảng thời gian 3 tháng là hợp lý”. 

 

Với ba tờ báo Tiền Phong, báo điện tử Đất Việt và báo điện tử Kiến thức (thuộc Liên hiệp các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam), các báo này cho đăng các bài viết với các tiêu đề “Bài văn của trẻ khiến giáo viên và phụ huynh ngã ngửa”, “Xôn xao con gái gửi thư cho bố công tác xa”, “Thư gửi bố: Chú CA phường ngày nào cũng đến ăn cơm”... Về thực chất, đây là các “biến báo” từ một bài gốc, đăng tải một lá thư mà các báo cho rằng của một học sinh gửi cho bố, với nội dung bức thư rất phản cảm. Tuy nhiên, thông tin xác minh cho biết thì đó là một bức thư giả với nội dung đơm đặt, thêu dệt để dựng nên một trò đùa ác ý… Việc đưa nội dung phản cảm, dung tục, làm tổn thương đến gia đình cán bộ chiến sĩ đang ở đảo, ảnh hưởng xấu đến dư luận xã hội đối với người phụ nữ, với lực lượng Công an, Quân đội, là điều không thể chấp nhận được. 

 

Đánh giá về các mức phạt mà Bộ Thông tin – Truyền thông đưa ra, bà Nguyễn Nữ Lan Oanh, Trưởng phòng Quản lý Báo chí – Xuất bản (Sở TT-TT Nghệ An) cho rằng: Khi cơ quan báo chí có sai phạm về thực hiện Luật Báo chí, cơ quan quản lý Nhà nước về báo chí cần phải có hình thức xử lý kỷ luật tương ứng, công khai, kịp thời… Qua đó, chấn chỉnh việc thực hiện Luật Báo chí, thể hiện sự tôn trọng, ghi nhận ý kiến phản ánh của dư luận. 

 

Hiện có không ít cơ quan thông tin, truyền thông, báo chí có biểu hiện tìm mọi cách để tăng số lượng phát hành, tăng lượng bạn đọc. Và, trong quá trình “chạy đua” đó, có những tờ báo đã “vượt đèn đỏ”, bất chấp tính chính trị, tư tưởng, văn hóa, thậm chí vi phạm của luật pháp, đó là điều dư luận nhân dân không thể chấp nhận và chắc chắn luật pháp sẽ không cho phép. Để thu hút đông đảo công chúng, bạn đọc, điều mà xã hội cần ở các cơ quan báo chí là phải thực sự nâng cao hiệu quả, chất lượng tuyên truyền, không nhất thiết và không được phép cạnh tranh thiếu lành mạnh, cạnh tranh bằng mọi cách. Do đó, đưa ra các hình thức xử phạt nghiêm minh như trên là thông điệp quan trọng của Bộ thông tin – truyền thông nhằm răn đe, cảnh tỉnh các hoạt động thông tin thiếu nghiêm túc, hời hợt, “rẻ tiền”, vi phạm pháp luật của các cơ quan báo chí.