Theo PGS.TS. Vũ Nam - Phó Giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, nôn mửa là một chứng trạng thường thấy ở trẻ em, rất nhiều loại bệnh đều có thể gây ra nôn mửa.
Bởi vì, trẻ em tỳ vị còn non yếu, nôn mửa rất dễ trực tiếp làm tổn hại đến tỳ vị, ảnh hưởng đến công năng thu nạp và vận hóa của tỳ vị. Nếu nặng có thể dẫn đến cơ thể suy nhược, do đó không thể coi thường.
Nôn do bú
Trẻ em bú sữa quá nhiều, ăn uống không điều độ hoặc ăn quá nhiều đồ ngon béo, đến nỗi dạ dày không thu nạp được, tỳ vị không vận hóa nổi, tích trệ trong dạ dày cơ năng chuyển vận thăng giáng mất điều hòa mà gây ra nôn mửa.
Nôn do lạnh
PGS.TS. Vũ Nam cho biết: Nguyên nhân chủ yếu là do trúng khí hư thược, phong hàn, đàm ẩm, đồ ăn ngưng đọng lại ảnh hưởng đến cơ năng vận chuyển không thể đưa khí thanh lên, giáng khí trọc xuống, xông ngược lên mà nôn.
Hoặc do ăn những đồ hoa quả sống lạnh hoặc dùng quá nhiều thuốc đắng lạnh hoặc tỳ vị bị phong hàn xâm phạm vào, người mẹ cho con bú ăn quá nhiều đồ mát lạnh mà làm cho sữa cũng lạnh, trẻ em bú sữa ấy, làm cho vị bị tổn thương mà sinh ra mửa.
Nôn do nóng
Người mẹ cho con bú ăn nhiều đồ cao lương mỹ vị, đồ xào rán cay nóng, gây cho nhiệt tích trong sữa. Vì vậy cho nên, người mẹ ăn đồ nóng sữa nóng, trẻ em bú phải sẽ bị nhiệt độc tích lại ở tì vị hoặc trẻ em ăn quá nhiều đồ cay nóng, xào rán, nhiệt tích lại trong trong vị hoặc phải thời ký ôn nhiệt, ẩn nấp trong đường ruột, tà khí xông lên nhân đó mà tạo thành nôn mửa.
Nôn mửa do giun
Trẻ em bị giun đũa hoặc vị nhiệt nung nấu ở vị hoặc vì bức bách ở trong làm cho giun không yên, nhiễu loạn ở trong, xông ngược lên, phạm vào vị mà sinh ra nôn mửa.
Triệu chứng của nôn mửa do ăn:
Khi phát bệnh người hay nóng, không muốn ăn uống, lợm giọng, bụng trướng đầy, nôn ra sữa và đồ ăn không tiêu, mùi chua khai, hơi thở hôi thối, sắc mặt hơi vàng, lưỡi rêu dày nhờn, mạch trầm sác, chỉ tay sắc tía mà trệ, đại tiện thường chua hôi mà lầy nhầy, tiểu hơi vàng.
Nói về phương pháp điều trị, BS Vũ Nam khuyên nên tiết chế sự ăn uống, khôi phục cơ năng vận hóa, bệnh mới phát sau ba ngày có thể không cần dùng thuốc sẽ tự khỏi.
Phương thuốc: Bài tiêu nhũ hoàn
Hương phụ 80g mạch nha 40g
Sa nhân 20g thần khuc 40g
Trần bì 20g chích thảo 20g
Nếu trong trường hợp vì ăn uống mà nôn nên dùng bài Bảo hòa hoàn
Thần khúc 40g trần bì 20g
Sơn tra 80g bán hạ 40g
La bạc tử 20g mạch nha 40g
Cam thảo 20g bạch linh 40g
Liên kiểu 20g
Hoặc dùng bài Hòa vị ẩm
Trần bị 4g hậu phác 3g
Can khương 2g cam thảo 3g
Nôn mửa do hàn:
Triệu chứng: Thông thường ăn hoặc bú vào một thời gian mới nôn mửa ra. Phương pháp điều trị: ôn vận tỳ dương, giánh nghịch, chỉ thổ.
Bài thuốc: Dinh du lý trung thang
Đinh hương 2 nụ nhân sâm 4g
Ngô thù du 1g Can khương 2g
Đại táo 2 quả bạch truật 4g
Chích thảo 3g
Trẻ em do ăn đồ lạnh, hàn khí hại mà gây nôn nửa nên sử dụng bài dưỡng trung tiễn
Đảng sâm 8g Hoài sơn 8g
Biển đậu 8g Can khương 2g
Cam thảo 3g Bạch linh 8g
Nôn do nhiệt dùng bài thuớc sau:
Bài thuốc ôn đởm thang gia vị
Trần bì 2g Mạch đông 4g
Bán hạ 4g Trúc nhự 8g
Bạch linh 12g Chỉ thực (sao cám) 3g
Hoàng liên 3g Đăng tâm 2g
Cam thảo 2g./.
Theo VOV