Thêm nhức nhối
Trong tập hồ sơ chúng tôi nhận được, có một Báo cáo ngày 6/1/2020 về kết quả kiểm tra, xác minh nội dung đơn thư của người dân bản Bua và bản Lầu về việc Công ty TNHH Tùng Cường nổ mìn khai thác đá gây ảnh hưởng đến các hộ dân.
Thể hiện trong đó, tháng 12/2019, UBND xã Châu Tiến nhận được đơn thư kiến nghị của người dân sống gần khu vực khai thác đá của Công ty TNHH Tùng Cường. Tổ chức kiểm tra, Đoàn kiểm tra của xã xác định có một số hộ gia đình bị hư hỏng mái tôn, mái ngói (doanh nghiệp đã phải thực hiện khắc phục); và có tình trạng công trình nhà ở, nhà bếp của người dân bị nứt tường, mái nhà, lệch các tảng kê cột…
Tại báo cáo này cũng nêu những nội dung người dân kiến nghị, như “Đề nghị Công ty khi nổ mìn khai thác phải giảm lượng thuốc nổ để không gây ảnh hưởng, làm đất đá bay vào nhà dân sống gần mỏ đá nguy hiểm đến tính mạng và thiệt hại tài sản của nhân dân. Về giải quyết ô nhiễm môi trường do bụi khi các xe vận chuyển từ mỏ ra, đề nghị Công ty phải có biện pháp khắc phục, và sửa chữa lại tuyến đường cua từ trục chính vào mỏ đá. Đề nghị Công ty lùi việc khai thác đá vào sâu trong khu vực xa dân cư, hoặc chuyển địa điểm khai thác, để không gây mất an toàn cho nhân dân…”.
Báo cáo này được UBND xã chuyển lên UBND Huyện Quỳ Châu. Để rồi sau đó, UBND huyện Quỳ Châu thực hiện kiểm tra, xác minh và vào ngày 25/11/2020, UBND huyện Quỳ Châu có Văn bản số 721/BC-UBND báo cáo vụ việc lên UBND tỉnh cùng các sở ngành liên quan, và đề xuất: Đề nghị xem xét đình chỉ hoạt động khai thác của Công ty TNHH Tùng Cường tại vị trí bờ moong khai thác phía Tây do tiếp giáp đường dân sinh đi lại và một số nhà dân, có nguy cơ cao gây mất an toàn lao động, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân khu vực lân cận. Đề nghị kiểm tra mức độ rung chấn, ô nhiễm bụi do nổ mìn khai thác…
Trong đó có nêu: “Tại thời điểm kiểm tra Công ty không có hoạt động khai thác, tuy nhiên qua hiện trạng cho thấy thời gian qua Công ty khai thác moong phía Tây khu vực mỏ, gần nhà dân và đường dân sinh (cách nhà dân gần nhất khoảng 100m), trên bờ moong khai thác còn tồn tại một số khối đá treo, đá om chưa được xử lý có thể gây mất an toàn lao động…; Đoàn công tác đã yêu cầu Công ty dừng khai thác tại moong này và lập phương án xử lý đá treo, đá om và đưa mỏ về trạng thái an toàn…”.
Cũng tại Văn bản số 6704/STNMT-KS, Đoàn công tác còn yêu cầu “… Công ty TNHH Tùng Cường thuê đơn vị tư vấn đủ chức năng thực hiện việc giám sát các ảnh hưởng của chấn động, và sóng xung kích trong không khí khi nổ mìn khai thác khoáng sản theo thiết kế với người và công trình…; Chỉ được tiếp tục khai thác sau khi có kết quả giám sát và ý kiến của UBND huyện Quỳ Châu và cơ quan chuyên môn…”.
Bên cạnh đó, giao trách nhiệm cho UBND huyện Quỳ Châu, UBND xã Châu Tiến thường xuyên giám sát, đôn đốc Công ty TNHH Tùng Cường thực hiện các nội dung Đoàn công tác đã chỉ ra; xử lý nghiêm, hoặc kiến nghị xử lý nếu vượt thẩm quyền nếu công ty này cố tình vi phạm…
Phải đảm bảo yên dân!
Sau khi nhận được Văn bản số 58/BC-UBND ngày 1/6/2021 của UBND xã Châu Tiến, ngày 3/6/2021, UBND huyện Quỳ Châu có Văn bản số 651/UBND-TNMT hồi đáp. Tại đây, UBND huyện Quỳ Châu yêu cầu UBND xã Châu Tiến thực hiện kiểm tra, xác minh phản ánh của nhân dân. Nếu phát hiện hành vi vi phạm của Công ty TNHH Tùng Cường thì lập hồ sơ xử lý vi phạm theo quy định đã được phân cấp theo luật định (Điểm đ, Khoản 2, Điều 81 Luật Khoáng sản năm 2010). Nếu trường hợp hành vi vi phạm vượt thẩm quyền thì yêu cầu UBND xã lập hồ sơ vi phạm trình cấp thẩm quyền xử lý theo quy định.
UBND huyện Quỳ Châu cũng gửi Văn bản số 651/UBND-TNMT đến Công ty TNHH Tùng Cường. Tại đây, UBND huyện Quỳ Châu yêu cầu Công ty TNHH Tùng Cường “Thực hiện đúng, đầy đủ và kịp thời các nội dung kết luận của Đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh tại Công văn số 6704/STNMT-KS ngày 22/12/2020. Riêng đối với khu vực moong tiếp giáp đường dân sinh kéo từ điểm mốc số 4 đến số 5 và số 1, yêu cầu Công ty không được khai thác tại khu vực này do gần sát nhà dân và đường dân sinh. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình khai thác…”.
Trước thực tế ở xã Châu Tiến, phóng viên Báo Nghệ An có buổi làm việc với ông Lô Thanh Sơn - Trưởng phòng TN&MT huyện Quỳ Châu. Theo ông Sơn cho biết, sự việc xảy ra ngày 31/5/2021 với người dân bản Lầu được UBND huyện nắm rõ, vì thời điểm đó nhiều cán bộ của huyện đang kiểm tra công tác xây dựng nông thôn mới tại đây.
Ông Sơn cũng khẳng định, chính quyền xã Châu Tiến phải thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước trước dân, vì xã có đầy đủ thẩm quyền theo quy định của luật. “Huyện rất quan tâm đến sự việc đã xảy ra với nhân dân bản Lầu. Chính vì vậy đã khẩn trương có văn bản chỉ đạo UBND xã giải quyết…” - ông Lô Thanh Sơn trao đổi.
Ngày 8/6/2021, liên lạc trở lại với đại diện UBND xã Châu Tiến thì được trả lời xã đã làm việc với Công ty TNHH Tùng Cường. Tại buổi làm việc, xã yêu cầu Công ty TNHH Tùng Cường phải khắc phục hậu quả việc công ty nổ mìn làm đá bay vào 12 hộ dân gây vỡ ngói, vỡ kính, bị thương vật nuôi. Ngoài ra, yêu cầu công ty phải tăng cường việc kiểm soát kỹ thuật trong nổ mìn khai thác đá và có động thái tích cực phối hợp cùng chính quyền địa phương trong thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn, không để lặp lại sai phạm gây ảnh hưởng đến đời sống người dân trên địa bàn.
Đồng thời yêu cầu Công ty có báo cáo bằng văn bản gửi UBND xã về việc khắc phục hậu quả và các biện pháp đảm bảo kỹ thuật nhằm chấm dứt tình trạng nổ mìn làm ảnh hưởng đến đời sống người dân. Chủ tịch UBND xã Châu Tiến, ông Trần Văn Hoàng cũng cho biết, theo quan sát bằng mắt thường cho thấy hiện trạng vị trí khai thác đá của công ty Tùng Cường tại lèn Na Bàng nằm giáp ranh giữa các moong, cho nên việc kiểm tra của UBND xã đối với ranh giới, phạm vi được phép khai thác của công ty Tùng Cường đang gặp khó khăn. Vì vậy, sẽ đề nghị UBND huyện kiểm tra, đánh giá lại phạm vi cấp phép khai thác mỏ của Công ty Tùng Cường tại moong số 4 và đề nghị cấm khai thác đối với moong số 5 liền kề để đảm bảo an toàn cho các hộ dân...
Có thể thấy, điều mà Chủ tịch UBND xã Châu Tiến dự định kiến nghị lên UBND huyện Quỳ Châu là xác đáng và cần thiết. Tình trạng nổ mìn khai thác đá của Công ty TNHH Tùng Cường gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống của người dân không phải mới diễn ra lần đầu. Vì vậy, UBND huyện Quỳ Châu cần giao phòng chuyên môn kiểm tra về hoạt động khai thác của Công ty TNHH Tùng Cường trong thời gian vừa qua; xác lập ranh giới được phép khai thác đá ở lèn đá Na Bàng một cách rõ ràng. Vì có như vậy, chính quyền cấp xã Châu Tiến và người dân bản Lầu mới có thể giám sát được hoạt động của doanh nghiệp, ngăn ngừa được tình trạng tái diễn vi phạm!