Từ nhiều năm nay, Nghệ An đã xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước có nội dung về chính sách Dân số - KHHGĐ. Hiện, toàn tỉnh có 13 đơn vị cấp huyện có 100% thôn, khối, xóm, làng, bản triển khai xây dựng và thực hiện với tổng số 3.152 bản hương ước, quy ước. Số đơn vị còn lại đạt tỷ lệ 96,99% với hơn 5.000 hương ước, quy ước.
Việc triển khai hương ước, quy ước đã đóng góp thiết thực đối với công tác quản lý xã hội tại cộng đồng dân cư, góp phần đưa chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước nói chung, lĩnh vực Dân số - KHHGĐ nói riêng đi vào cuộc sống.
Bên cạnh đó, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, giữ gìn và phát huy truyền thống tập quán tốt đẹp của cộng đồng dân cư ở cơ sở; bài trừ các thủ tục lạc hậu; hình thành giá trị chuẩn mực xã hội phù hợp với truyền thống, bản sắc của địa phương; phát huy và mở rộng dân chủ ở cơ sở.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, đánh giá tình hình thực tế cũng cho thấy: việc thực hiện chính sách Dân số - KHHGĐ trong quy ước, hương ước ở một số địa phương còn sơ sài, thiếu tính khả thi, có những nội dung chưa phù hợp với quy định của pháp luật, không phù hợp với công tác Dân số - KHHGĐ.
Từ thực trạng này, hội thảo đã thẳng thắn nhìn nhận những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc và rút ra các bài học kinh nghiệm.
Tại hội thảo, các đại biểu đã đề xuất những giải pháp thiết thực để thời gian tới việc lồng ghép chính sách Dân số - KHHGĐ vào hương ước, quy ước được hiệu quả, thiết thực và đúng với quy định về pháp luật, đúng với trọng tâm công tác dân số hiện nay, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.
Trên cơ sở chỉ đạo của Tổng cục Dân số - KHHGĐ và từ kết quả khảo sát tại 7 huyện, thị xã, tại hội thảo, Chi cục Dân số - KHHGĐ cũng đã định hướng nội dung cụ thể về chính sách Dân số - KHHGĐ để bổ sung sửa đổi đưa vào hương ước, quy ước trong thời gian tới. Trong đó, quy định mọi người phải chấp hành quy định của pháp luật về Dân số - KHHGĐ, bình đẳng giới và mất cân bằng giới tính khi sinh, không sinh con thứ 3 trở lên, nghiêm cấm hành vi cản trở, cưỡng bức việc thực hiện KHHGĐ...
Nếu vi phạm chính sách Dân số - KHHGĐ thì xử lý nghiêm theo bản cam kết, quy định của Đảng và Nhà nước và quy ước, hương ước. Cụ thể, phê bình công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, không xét danh hiệu Gia đình văn hóa...