(Baonghean.vn) - Khuôn mẫu tư duy là một dạng chuẩn mực, thói quen suy nghĩ, được hình thành nên bởi kinh nghiệm của xã hội. Tùy đặc điểm của từng cộng đồng xã hội mà có những khuôn mẫu tư duy khác nhau.
Ví dụ, ở nhiều nhóm xã hội đã là người giàu thì phải béo tốt đẹp đẽ, đã là người nghèo là phải rách rưới, đã là trí thức là phải có hiểu biết và yếu ớt về thể lực, đã là quan thì phải bệ vệ, đã là nông dân là phải lam lũ và khắc khổ…
Khuôn mẫu tư duy phổ biến ở các cá nhân có thói quen lười suy nghĩ, trước các vấn đề nào đó chỉ cần ốp khuôn mẫu vào là tự tin đưa ra nhận định ngay. Trong thời đại Internet và mạng xã hội thống trị này mà khuôn mẫu tư duy vẫn thịnh hành như cái thời nghìn năm dưới lũy tre làng mới lạ chứ.
Như vụ thanh lý 264 xe công để thu về 390 triệu mới đây. Đọc qua mấy cái tít rõ kêu của các báo, chẳng cần tìm hiểu thông tin gì, các trí thức "trí ngủ" lập tức bay vào chụp mũ cơ quan nhà nước tham nhũng rồi thi nhau phê phán, chê bôi. Nhưng mà hóa ra không phải. Con số 390 triệu chỉ là giá trị còn lại trên sổ sách sau khi khấu hao, chứ không phải là số tiền thực tế thu được sau khi đấu giá.
Hay như vụ cá chết ở biển miền Trung, trong khi chưa có thông tin chính thức, báo cáo khoa học nào kết luận vấn đề này, các anh hùng bàn phím đã quả quyết kết án…Trung Quốc. Hung hăng hơn, có vị còn chửi bới chính quyền, đưa ra các lập luận theo kiểu thuyết âm mưu nghe qua thì rất hùng hồn nhưng nếu vặn lại tính xác thực thì chính các vị cũng…lờ lớ lơ.
Khuôn mẫu tư duy hay lối mòn suy nghĩ nếu chỉ xuất phát từ sự thụ động trong suy nghĩ và sự hấp tấp trong phản ứng với các yếu tố ngoại cảnh thì có thể thông cảm. Còn những người cố tình áp đặt khuôn mẫu tư duy nhằm thực hiện một ý đồ nào khác mới thực sự đáng bị lên án.
B.N