(Baonghean) - Nhà thờ đá và lèn đá Bảo Nham ở xã Bảo Thành (Yên Thành) là công trình kiến trúc phục vụ nhu cầu tín ngưỡng của đồng bào giáo dân của xứ Bảo Nham và cũng là điểm đến hấp dẫn đối với khách du lịch ưa khám phá.
Theo các tài liệu còn lưu giữ được, vào khoảng những năm đầu thập kỷ 80 của thế kỷ XIX linh mục người Pháp có tên là Adolphe Klinglé – còn gọi là Cố Thông đến đây truyền đạo, ông đã chọn vị trí “đắc địa” này để xây dựng nhà thờ. Ông cho rằng, khu vực này có vị trí giống ở Pháp - nơi có ngôi nhà thờ do chính ông làm linh mục. Nhà thờ được khởi công xây dựng vào mùa Thu năm 1888. Sau 16 năm xây dựng, đến mùa Xuân năm 1904 nhà thờ đá Bảo Nham chính thức hoàn thành.
Nhà thờ Bảo Nham toạ lạc trên một khoảng đất rộng 7.750m2. Đây là một trong những nhà thờ bằng đá lớn ở xứ Đông Dương lúc bấy giờ và có mức độ thẩm âm tốt nhất so với các nhà thờ khác ở Việt Nam.
Nhà thờ được xây dựng kiến trúc theo kiểu Gô-tic, lấy mẫu từ nhà thờ Luôc-xơ (Pháp). Các tảng đá được những người thợ xây ghép cẩn thận.
Linh mục Mactino Nguyễn Xuân Hoàng - quản xứ hạt Bảo Nham cho biết: Vật liệu để xây dựng nhà thờ khai thác từ đá núi Lam Sơn (Thanh Hoá), được cắt ra, gọt đẽo cẩn thận, mỗi viên có kích thước dài 0,8m, rộng 0,4m và được vận chuyển bằng đường sông về đây xây dựng. Những người thợ xây dựng được tuyển chọn khắp Đông Dương.
Chiều cao của nhà thờ 37m, rộng 14m, có một tháp chuông cao 28m, trên đỉnh tháp có đặt một con gà được làm bằng hợp kim Angtimon dài 0,8m, rộng 0,35m có thể xoay chuyển theo chiều gió. Trên tháp có 3 quả chuông được đúc bằng đồng, chuông nặng nhất 800kg, chuông thứ hai có trọng lượng 400kg và chuông thứ ba là 180kg. Cả 3 quả chuông đều do em gái của linh mục Andon phon Kơlinh đưa từ Pháp sang tặng nhà thờ. Ngoài ra, xung quanh nhà thờ còn có 24 tháp nhỏ bằng đá, mỗi tháp cao 2,5m. Phía trước thánh đường, trên hai trụ cột cổng nhà thờ có 2 con sư tử bằng đá được tạc rất công phu.
Nhà thờ và lèn đá Bảo Nham không chỉ là nơi thờ tự, nơi sinh hoạt văn hoá của giáo dân quanh vùng mà còn là công trình văn hoá mang tính kiến trúc nghệ thuật cao.
Cách nhà thờ khoảng 200m là khu vực lèn đá, một danh thắng tuyệt đẹp gắn với những câu chuyện cổ trong tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân.
Lèn đá có diện tích tổng thể là 5678m2, chiều cao tính từ mặt đất đến đỉnh lèn là 40m. Tận dụng vẻ đẹp của lèn đá, người dân và những vị linh mục về đây quản nhiệm đã xây dựng một đường bậc thang bằng đá lên tới đỉnh và mở lối xuống vòng phía sau chân lèn. Hai bên đường đi là các bức tượng lớn miêu tả 14 chặng đường Thánh giá, làm thành một tuyến đường tham quan và hành hương cho du khách.
Đường đi lên có 171 bậc uốn cong hình chữ S, giống như đầu và thân của chú rồng con uốn mình bám lấy lèn do Cha Phêrô Nguyễn Văn Hanh thiết kế và xây dựng từ năm 1947 đến năm 1950. Đường đi xuống phía sau giống như hình đuôi rồng, gồm 137 bậc, do cha Phêrô Nguyễn Văn Duyệt thiết kế và xây dựng năm 2000.
Bước lên bậc thang thứ 91, trước mắt du khách là chặng đường Thánh giá thứ nhất, nơi có hang đá bán lộ thiên đặt tượng Đức Mẹ Lộ Đức và bàn thờ dâng lễ. Hang được hình thành tự nhiên có hình mái vòm với những hoa văn lồi lõm, màu sắc phong phú, càng làm tăng thêm sự hấp dẫn, linh thiêng, mờ ảo của Cung Thánh. Cửa hang cao 6m, rộng 5.4m, chiều sâu tính từ cửa hang vào chân bàn thờ là 14m. Bên cạnh hang bán lộ thiên là một hang nhỏ đặt tượng Lòng Thương Xót Chúa, diện tích khoảng 8m2.
Bước xuống 69 bậc là Vườn Thánh với hồ nước và cây cối xanh tươi, nơi du khách có thể ngồi dưới bóng mát để suy tư, thả hồn vào thiên nhiên.
Từ trên đỉnh lèn đá, du khách có thể trông ra bốn hướng, tận mắt chứng kiến vẻ đẹp trù phú của những làng quê của huyện Yên Thành, Diễn Châu, Nam Đàn với những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, xinh xắn được bao bọc bởi những cánh đồng thẳng cánh cò bay. Và phía xa xa, có một dòng sông chở nặng phù sa bồi đắp cho những cánh đồng thêm màu mỡ, đem lại những mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây.
Bước xuống 69 bậc là Vườn Thánh với hồ nước và cây cối xanh tươi, nơi du khách có thể ngồi dưới bóng mát để suy tư, thả hồn vào thiên nhiên.
Từ trên đỉnh lèn đá, du khách có thể trông ra bốn hướng, tận mắt chứng kiến vẻ đẹp trù phú của những làng quê của huyện Yên Thành, Diễn Châu, Nam Đàn với những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, xinh xắn được bao bọc bởi những cánh đồng thẳng cánh cò bay. Và phía xa xa, có một dòng sông chở nặng phù sa bồi đắp cho những cánh đồng thêm màu mỡ, đem lại những mùa màng bội thu và cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây.
Cũng từ đây du khách có thể đến với bãi biển Diễn Thành nước trong, cát mịn, vào thăm quan đền Cuông - Cửa Hiền (Diễn Châu), tắm biển tại Bãi Lữ (Nghi Lộc), bãi biển Cửa Lò…
Nhà thờ và lèn đá Bảo Nham là một điểm du lịch đầy tiềm năng của Nghệ An nói chung, huyện Yên Thành nói riêng. Đến đây,du khách bị thu hút bởi cảnh quan thiên nhiên thơ mộng và yên tĩnh. Xung quanh nhà thờ là những vườn cây xanh tốt, chìm đắm trong sự yên tĩnh thấp thoáng điểm lên tiếng chim hót líu lo, không khí trong lành. Thời gian qua, mỗi năm đã có hàng trăm ngàn lượt khách du lịch và nhân dân khắp nơi về đây tham quan, nghiên cứu, chiêm ngưỡng.
P.V