Gần hai tuần sau ngày khai mạc phiên tòa, sáng hôm nay, thứ hai (5/2), TAND Hà Nội tuyên án với ông Trịnh Xuân Thanh (cựu Chủ tịch Tổng công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam – PVC) cùng bảy đồng phạm trong vụ án Tham ô tài sản xảy ra tại Công ty Bất động sản Điện lực dầu khí (PVP Land).
Theo cáo trạng cũng như kết luận của VKS tại phiên tòa, ngày 27/3/2010, Công ty Cổ phần Dịch vụ Xuyên Thái Bình Dương gồm năm cổ đông sáng lập đã thống nhất ký Hợp đồng đặt cọc chuyển nhượng toàn bộ 24 triệu cổ phần sở hữu tại dự án Tổ hợp trung tâm thương mại, văn phòng cao cấp Nam Đàn Plaza ở đường Phạm Hùng cho Lê Hòa Bình (cựu chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần xây dựng và dịch vụ 1/5) với giá gần 21.000 đồng/cổ phần, tương đương 52 triệu đồng/m2.
Sau khi ký hợp đồng đặt cọc, Lê Hòa Bình đã ký Hợp đồng chuyển nượng cổ phần với từng cổ đông sáng lập của Công ty Xuyên Thái Bình Dương. Trong khi bốn cổ đông thực hiện việc chuyển nhượng với giá trên, thì cổ đông còn lại cũng là đơn vị sở hữu nhiều cổ phần nhất (50,5%) là PVP Land lại chỉ bán với giá 13.578 đồng/cổ phần, tương đương 34 triệu đồng/m2. Tổng giá trị hợp đồng hơn 191 tỷ đồng, giảm 87 tỷ so với giá tại hợp đồng đặt cọc và khoản này được xác định là thiệt hại của PVP Land.
Kết quả điều tra xác định được các bị cáo Trịnh Xuân Thanh, Đinh Mạnh Thắng (cựu chủ tịch HĐQT Công ty Dầu khí Sông Đà – em trai ông Đinh La Thăng, cựu chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam), Thái Kiều Hương (cựu phó tổng giám đốc công ty Vietsan), Đào Duy Phong (cựu chủ tịch PVP Land), Nguyễn Ngọc Sinh (cựu tổng giám đốc PVP Land), Đặng Sỹ Hùng (trưởng phòng đầu tư PVP Land), Huỳnh Nguyễn Quốc Duy (môi giới tự do) đã có sự móc nối, chỉ đạo, thông đồng với các bị cáo Lê Hòa Bình, Nguyễn Thị Kim Thoa (cựu kế toán trưởng công ty 1/5) để thực hiện việc ký hợp đồng chuyển nhượng cổ phần với giá 34 triệu mỗi m2.
Nhà chức trách xác định việc chuyển nhượng giá thấp nhằm lấy tiền chênh lệch chia nhau giữa các bị cáo, tổng cộng 49 tỷ đồng. Cụ thể, ông Thanh bị cáo buộc tham ô 14 tỷ đồng, ông Thắng: 5 tỷ; ông Phong: 8 tỷ; ông Sinh: 2 tỷ; ông Hùng: 20 tỷ.
Viện kiểm sát xác định toàn bộ hơn 12 triệu cổ phần mà PVP Land sở hữu tại Công ty Xuyên Thái Bình Dương thuộc phần góp vốn của nhà nước, bởi PVC là doanh nghiệp có gần 89% vốn của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN).
Cơ quan công tố xác định, tại phiên tòa cũng như trong quá trình điều tra ông Thanh không thừa nhận việc đã thỏa thuận, chỉ đạo bán cổ phần của PVP Land với giá thấp hơn giá trị thực tế để chia nhau chiếm đoạt tiền chênh lệch.
Cơ quan công tố cho rằng với kết quả điều tra công khai tại phiên tòa đã thể hiện PVC nắm 14 triệu cổ phần, sở hữu 28% vốn điều lệ của PVP Land. Trong khi đó, ông Đào Duy Phong và Nguyễn Ngọc Sinh được ông Thanh ký quyết định cử là người đại diện phần vốn góp của PVC tại PVP Land. Khi PVP Land muốn chuyển nhượng cổ phần thì phải báo cáo, được sự chấp thuận của HĐQT PVC. Ông Thanh vì vậy có quyền quyết định trong việc cho hay không chuyển nhượng cổ phần.
Theo VKS, có đủ căn cứ kết luận bị cáo Thanh là người đã quyết định và chỉ đạo cho chuyển nhượng hơn 12 triệu cổ phần của PVP Land tại Công ty Xuyên Thái Bình Dương cho Lê Hòa Bình và đã được chia hưởng 14 tỷ đồng từ số tiền chênh lệnh giá.
Ngày 25/1, VKS đề nghị mức án tù chung thân với ông Thanh về tội Tham ô tài sản (theo điều 353 Bộ luật Hình sự 2015).
Tương tự, với bảy bị cáo còn lại, VKS cũng kết luận có hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố và đề nghị các mức án từ 8 đến 17 năm tù.
VKS: Các bị cáo không vượt qua được cám dỗ vật chất
Trong bản luận tội, VKS xác định hành vi phạm tội của các bị cáo nêu trên là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội; không chỉ xâm hại đến số tiền đặc biệt lớn (87 tỷ đồng) của nhà nước mà còn làm cho dự án Nam Đàn Plaza bị đình trệ, không triển khai được từ năm 2010 đến nay; làm cho hơn 9.000 m2 đất dự án tại đường Phạm Hùng không được đưa vào khai thác sử dụng, gây lãng phí, thiệt hại.
Hành vi phạm tội của các bị cáo còn xâm hại đến sự đúng đắn, liêm chính của công tác và trách nhiệm quản lý tài sản nhà nước, ảnh hưởng đến niềm tin của quần chúng nhân dân về hiệu quả kinh tế của các doanh nghiệp Nhà nước; tạo ra dư luận xấu trong xã hội.
Các bị cáo Trịnh Xuân Thanh, Đào Duy Phong, Nguyễn Ngọc Sinh, Đinh Mạnh Thắng là lãnh đạo của doanh nghiệp lớn, đã trải qua nhiều vị trí công tác nhưng vì tư lợi của bản thân, không vượt qua sự cám dỗ của lợi ích vật chất.
“Hành vi phạm tội của các bị cáo là một trong những biểu hiện của sự suy thoái về đạo đức công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức, một phần của tệ nạn tham nhũng, thể hiện lợi ích cục bộ của cá nhân và doanh nghiệp”, đại diện VKS nêu quan điểm.
Riêng với bị cáo Thanh, VKS nhận định ông này là người có chức vụ, quyền hạn nhưng có thủ đoạn che giấu hành vi phạm tội. Quá trình điều tra và tại phiên tòa, bị cáo chưa thật thành khẩn, chỉ khai nhận một phần hành vi phạm tội.
Luật sư: 14 tỷ tham ô với 90.000 tờ tiền, làm sao nhét vừa vào vali?
Tuy nhiên, sau đó tại phần tranh luận, cả ông Thanh cùng năm luật sư bào chữa đều đối đáp quyết liệt với nhận định này. Ông Thanh một mực khẳng định không có hành vi phạm tội như VKS kết luận. Ông này đưa ra nhiều căn cứ cho rằng bản thân không có quyền cũng không chỉ đạo việc chuyển nhượng cổ phần giá thấp. Bị cáo cũng phủ nhận việc tham ô 14 tỷ đồng. Các luật sư của ông Thanh đề nghị thực nghiệm điều tra về chiếc vali có thể chứa được 14 tỷ hay không, theo như cáo buộc của VKS. Khi tranh tụng, tất cả lập luận, đề nghị của ông Thanh cùng các luật sư đều không được VKS chấp nhận.
Các bị cáo còn lại tuy phản bác cáo buộc phạm tội, nhưng khi nói lời sau cùng đều xin hưởng khoan hồng, trừ bị cáo Nguyễn Thị Kim Thoa.