Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ 'loạn cào cào' với Trump

Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ, cơ quan lâu nay vẫn giúp Tổng thống xử trí với thế giới bất trắc, đang rơi vào những ngày xáo trộn và lo âu.

Chính quyền Trump nhậm chức được ba tuần, các thành viên của hội đồng thức dậy vào mỗi sáng, đọc các đoạn tin đăng tải trên Twitter của Tổng thống Trump, và chật vật điều chỉnh chính sách cho phù hợp với các tin nhắn này. Những gì ông Trump trao đổi với lãnh đạo nước ngoài qua điện thoại hầu hết đều giữ kín. 

Tổng thống Trump cùng các lãnh đạo trong chính quyền. Ảnh: New York Times.

Nhiều người chuyển sang trao đổi dạng mật mã với các đồng nghiệp, sau khi nghe các cố vấn cấp cao của ông Trump cân nhắc về một chương trình ‘đe dọa nội bộ’, có thể dẫn tới việc giám sát các điện thoại di động và thư điện tử để tránh bị rò rỉ thông tin.

Tờ New York Times đưa tin, cố vấn an ninh quốc gia Michael T. Flynn đang bị điều tra cáo buộc ông đã trao đổi với Đại sứ Nga tại Mỹ về việc gỡ bỏ các cấm vận trong những ngày cuối của chính quyền Obama, và liệu ông Flynn có nói dối Phó Tổng thống Mike Pence về các cuộc đối thoại này hay không.

Sinh mệnh chính trị của ông đang đặt trên bàn cân. Hiện đã có một bản đánh máy sao lại ít nhất một đoạn trao đổi qua điện thoại của ông Flynn, do cơ quan tình báo Mỹ nghe lén – điều này sẽ định đoạt tương lai của ông Flynn.

Cố vấn chính sách cấp cao của Nhà Trắng, ông Stephen Miller, tỏ ra thận trọng về tương lai của ông Flynn, nói rằng có khả năng ông Flynn đã nói dối Phó Tổng thống về cuộc trao đổi với phía Nga là một ‘vấn đề nhạy cảm’. Khi hãng NBC hỏi liệu ông Trump có còn tin tưởng ông Flynn, ông Miller đáp: ‘Đó là câu hỏi cho Tổng thống’.

Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) gồm hàng trăm công chức có nhiệm vụ cố vấn cho tổng thống về chống khủng bố, chính sách đối ngoại, đánh chặn tên lửa và các vấn đề chiến tranh, hòa bình khác.

“Cho tới giờ Hội đồng An ninh Quốc gia đang hoạt động rất khác thường” – Dân biểu Adam B. Schiff của bang California, đảng viên cấp cao của đảng Dân chủ tại Ủy ban Tình báo Hạ viện, nhận định.

Phó cố vấn An ninh quốc gia K.T.McFarland nói rằng, các cuộc họp ban đầu hào hứng, căng thẳng và quyết đoán hơn so với trước kia, nhưng bà hiểu sự nghiệp của các nhân viên đều đang lao đao.

“Không chỉ bởi đây là chính quyền mới, mà còn là một đảng phái khác, và Donald Trump được những người muốn thay đổi hiện trạng bầu nên” – bà McFarland nói, cho biết thêm về cảm giác ‘khiếp đảm rụng rời trước các sự thay đổi’, vì ‘phần lớn nội các đều chưa từng làm việc trong chính phủ’.

NSC mới nào cũng luôn có giai đoạn mang tính thử nghiệm, vì nhân sự được bố trí từ Bộ Ngoại giao, tới Lầu Năm Góc và các cơ quan khác nhau. Tổng thống Barack Obam từng thay cố vấn an ninh cấp cao đầu tiên, Tướng James Jones, sau khi thấy rằng vị tướng này không phù hợp với chính quyền của ông.

Những năm đầu nhiệm kỳ của Tổng thống George W. Bush định hình bởi các vụ va chạm giữa các quan chức lão luyện như Dick Cheney, Donald Rumsfeld và Colin Powell, và các quyết định thường được đưa ra bên ngoài kênh chính thống.

Nhưng những gì xảy ra dưới thời Tổng thống Trump lại khác hẳn, không chỉ bởi kiểu chính sách đối ngoại tin nhắn trên Twitter.

Số đông nhân viên không muốn làm việc cho ông Trump đã trở về cơ quan chính quy của họ, để lại lỗ hổng quá lớn trong bộ máy hiện hành. Những người còn lại khó chịu bởi tư duy phe phái công khai.

Nhiều người gặp nhau ở quầy rượu gần Nhà Trắng và nói về việc ‘thanh lọc’ lại các tài khoản mạng xã hội, để tránh bị nghi vấn về việc có tư tưởng ‘chống Trump’.

Các nhân viên trong hội đồng này phần nhiều có xuất thân từ quân đội, và thường có quan hệ với ông Flynn từ trước. Họ thường trình bày các ý tưởng liên quan tới sáng kiến về quân sự hơn là về ngoại giao.

Tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis tìm hiểu việc Hải quân Mỹ có nên chặn và lục soát tàu Iran để tìm vũ khí có thể được cung cấp cho phiến quân Houthi ở Yemen.

Sự can thiệp này cũng phù hợp với chỉ thị gần đây của ông Trump, và càng được củng cố hơn trong các cuộc gặp với ông Mattis và Ngoại trưởng Rex W. Tillerson.

Nhưng con tàu này lại đang ở vùng lãnh hải quốc tế trên Biển Ảrập, và ông Mattis buộc phải gạt chiến dịch sang một bên.

Quan chức Nhà Trắng thì nói lý do là bởi thông tin về chiến dịch bị rò rỉ, nhưng một số khác lại lo ngại về cơ sở pháp lý theo luật quốc tế, và rằng liệu chiến dịch này tiến hành, thì hành động quân sự vụng về tại Yemen của chính quyền mới liệu có dẫn tới một cuộc đụng độ với Hải quân Iran hay không.

Về mặt giấy tờ, trước kia, ông Obama thích các phương án chính sách được thể hiện trong từ 3-6 trang giấy. Nay, các nhân viên trong hội đồng được cho biết là họ nên trình bày trên một trang giấy, với thật nhiều đồ họa và bản đồ, vì ‘tổng thống thích các bản đồ’.

Quy trình văn bản cũng được chăng hay chớ. Một quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc nhìn bản thảo sắc lệnh hành pháp về đối xử với các tù nhân thông qua các tin đồn không chính thống, và rò rỉ tin tức trên truyền thông.

Các quan chức nói rằng, việc các tài liệu trong hội đồng thiếu trình tự văn bản là trách nhiệm sau cùng của ông Flynn, giải thích cho việc tại sao ông Mattis và Mike Pompeo, Giám đốc CIA, chưa bao giờ đọc được một số sắc lệnh hành pháp của ông Trump trước khi chúng được công bố.

Một sắc lệnh thậm chí còn được sửa đổi sau khi công bố, để đảm bảo ông Pompeo có một ghế thường trực trong hội đồng. Nhà Trắng nói đây là một điều ngớ ngẩn, và rằng quy trình xem xét lại các sắc lệnh hành chính do chính Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus giải quyết.

Tuy nhiên, ông Flynn còn tạo ra thêm nhiều rắc rối. Các phụ tá nói ông cảm thấy bất an với việc không còn được tiếp cận không giới hạn với ông Trump như hồi tranh cử, và hội đồng đang bị phủ bóng bởi chiến lược gia trưởng Stephen K. Bannon.

Về phần mình, ông Bannon cho rằng việc Mỹ đụng độ với hai địch thủ - Trung Quốc và Iran – là không thể tránh khỏi.

Ông Flynn rất ngạc nhiên khi biết rằng Bộ Ngoại giao và Quốc hội đóng vai trò chủ chốt trong việc bán vũ khí cho nước ngoài và chuyển giao công nghệ. Do vậy, ông Trump không thể đơn giản yêu cầu Lầu Năm Góc gửi thêm vũ khí tới Ảrập Xêút, hoặc chuyển giao các gói vũ khí lớn hơn cho Các Tiểu vương quốc Ảrập thống nhất.

Cho tới nay, ông Flynn chưa quen với việc triệu tập Vệ binh Quốc gia trong tình huống khẩn cấp, chẳng hạn như thảm họa tự nhiên, hay bom bẩn phát nổ ở một thành phố của Mỹ.

Theo Vietnamnet