(Baonghean.vn) - Sau 8 ngày thỏa thuận, các nhóm P5+1 bao gồm Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc, Đức và Iran đã nhất trí về một thỏa thuận khung về vấn đề hạt nhân của Iran. Ngay lập tức, thỏa thuận này được đánh giá là một “thỏa thuận lịch sử”.
| Ngoại trưởng Iran Javad Zarif hôm 2 tháng 4 tại khách sạn Beau Rivage ở thành phố Lausanne. Ảnh: AP |
Sau nhiều tháng căng thẳng, tối ngày thứ 5, các nhà đàm phán cho biết họ đã đạt được “các thông số quan trọng” cho một thỏa thuận cuối cùng về vấn đề chương trình hạt nhân của Iran. Theo đó, thời hạn cuối cùng cho thỏa thuận về chương trình hạt nhân Iran là vào ngày 30/6 tới. Mặc dù có công bố chi tiết về những thỏa thuận đạt được nhưng các quan chức Mỹ nhấn mạnh rằng “chi tiết việc thực hiện vẫn đang đàm phán” và “không có gì được thống nhất cho đến khi mọi việc được thống nhất”.
Theo thỏa thuận, Iran đồng ý giảm 2/3 số lượng máy ly tâm , máy làm giàu uranium tới 90% để sản xuất bom nguyên tử. Iran sẽ chỉ duy trì 6.104 máy ly tâm hoạt động trên tổng số 19.000 máy ly tâm hiện nay. Trong số 6.104 máy ly tâm giữ lại thì chỉ có 5.060 máy ly tâm có thể làm giàu uranium và số máy trên chỉ được duy trì trong vòng 10 năm.
Tehran cũng sẽ giảm kho dự trữ làm giàu uranium ở cấp độ thấp (uranium làm giàu tới 3,67%) từ 10.000 kg xuống 300 trong vòng 15 năm tới đồng thời đồng ý không làm giàu uranium hơn mức 3,67% trong thời gian này. Các vật liệu bổ sung sẽ được cất giữ dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).
Tehran đồng ý sẽ không xây dựng cơ sở làm giàu uranium mới trong vòng 15 năm. Về những nhà máy đang hoạt động, Iran đồng ý ngừng làm giàu uranium trong khoảng thời gian trên tại cơ sở Fordo nằm sâu dưới lòng núi. Cơ sở Fordo vẫn mở cửa nhưng sẽ không làm giàu uranium và khoảng 2/3 máy ly tâm ở đây sẽ được chuyển đi.
Được biết, IAEA sẽ chịu trách nhiệm theo dõi quá trình trên của Iran. Và nếu Iran thực hiện đúng cam kết của mình, các quốc gia phương Tây sẽ dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với quốc gia Trung Đông này.
Chu Thanh – theo Le Monde 2/4