Những ngày trung tuần tháng 6, các công xưởng ở Công ty TNHH Haivina Kim Liên sôi động lao động, sản xuất. Tranh thủ giờ nghỉ, trò chuyện với một số công nhân công ty về các vấn đề chế độ, chính sách cho người lao động, phấn khởi khi được lắng nghe nhiều sẻ chia an tâm, mừng vui của họ.
Chị Nguyễn Thị Minh là công nhân may làm việc ở công ty đã gần 3 năm nay, chị cho biết, các khoản lương, thưởng, tiền tăng ca… được công ty đảm bảo kịp thời; chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động được đóng và chi trả đầy đủ.
Đặc biệt, từ tháng 7/2017, chị Minh cùng hơn 2.500 lao động ở công ty được tiếp cận với hình thức thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe khá tiện lợi, đó là chi trả trực tiếp qua tài khoản cá nhân của mình.
Chị Minh nói: “Thời điểm mới triển khai đúng vào lúc tôi nghỉ sinh con, vì thế tôi là một trong những người đầu tiên ở công ty được thụ hưởng hình thức thanh toán này. Khi thấy tin nhắn điện thoại từ ngân hàng thông báo BHXH tỉnh chuyển tiền chế độ thai sản, tôi rất bất ngờ và vui mừng. Quá tiện lợi, không cần phải chờ vài tháng nghỉ sinh đi làm lại, nộp các giấy tờ, thủ tục lỉnh kỉnh như trước”.
Cùng tâm trạng phấn khởi như chị Nguyễn Thị Minh, trong quá trình gặp gỡ, trò chuyện với nhiều công nhân ở 3 đơn vị thực hiện thí điểm thanh toán là Công ty TNHH điện tử BSE Việt Nam, Công ty TNHH Matrix Vinh, Công ty TNHH Haivina Kim Liên, chúng tôi đều ghi nhận những phản hồi tích cực.
Người lao động cho biết, lâu nay, ở các công ty đều đã thực hiện thanh toán tiền lương, thưởng, tiền ăn ca… qua tài khoản cá nhân chứ không chi trả tiền mặt như nhiều năm về trước. Giao dịch qua “cây” ATM cũng đã tạo nên sự quen thuộc, tiện lợi và xung quanh khu vực các công ty đều có rất nhiều điểm giao dịch ATM của các ngân hàng khác nhau. Vì thế, việc thanh toán các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe từ hình thức chi trả tiền mặt sang chuyển trả qua tài khoản ngân hàng cá nhân được người lao động rất hưởng ứng.
Chị Lê Thị Lam - công nhân Công ty TNHH điện tử BSE Việt Nam chia sẻ: “Hình thức thanh toán này rất thuận tiện, giảm phiền hà cho người lao động vì người lao động khi hưởng các chế độ là những đối tượng đang trong thời gian ốm đau hoặc chăm con nhỏ, nên để trực tiếp lên đơn vị nhận tiền rất khó khăn”. Nhiều công nhân còn đề cập đến lợi ích nữa, đó là tránh được tình trạng một số đơn vị sử dụng lao động lạm dụng quỹ BHXH để ưu tiên thực hiện các mục đích khác.
Với các đơn vị sử dụng lao động, khi chi trả chế độ qua tài khoản cá nhân thì đơn vị không phải tổ chức hoạt động chi trả trợ cấp BHXH cho người lao động, giảm khối lượng công việc và thủ tục hành chính.
Bà Bùi Thị Ngọc - Trưởng phòng nhân sự, Công ty TNHH Điện tử BSE Việt Nam cho biết, nhiều năm nay, BHXH tỉnh thực hiện thanh toán chế độ cho người lao động qua tài khoản của đơn vị sử dụng lao động, sau đó, đơn vị mới chuyển cho người lao động. Việc thanh toán “bắc cầu” này ít nhiều cũng khiến thời gian chi trả chế độ đến người lao động chậm trễ hơn. Vì thế, khi BHXH tỉnh triển khai thanh toán trực tiếp qua tài khoản người lao động, lãnh đạo công ty rất hưởng ứng. Hiện, công ty có hơn 3.900 công nhân, khoảng vài trăm người đang nghỉ chế độ thai sản, nuôi con nhỏ, ốm đau… Số lượng đối tượng chi trả rất đông nên việc BHXH tỉnh thanh toán trực tiếp chế độ vào tài khoản người lao động giúp công ty giảm tải được công việc, tiết kiệm thời gian, tăng năng suất.
Triển khai thí điểm từ tháng 7/2017, đến nay, sau gần 1 năm thực hiện thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe vào tài khoản cá nhân người lao động, thống kê cho thấy, có khoảng 4.644/8.965 lao động hiện có tại 3 công ty nêu trên được chi trả chế độ, với tổng số tiền hơn 27,5 tỷ đồng, chiếm 41,87% tổng chi trả chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe tại BHXH tỉnh. Trong đó, Công ty TNHH Điện tử BSE Việt Nam có số lượng đối tượng được chi trả đông nhất - 1.950 lượt người với hơn 11,8 tỷ đồng.
Thuận tiện, nhanh chóng và an toàn là những lợi ích thấy rõ, tuy nhiên qua quá trình triển khai, hình thức thanh toán này vẫn bộc lộ một số tồn tại cần tiếp tục phối hợp khắc phục.
Thuận tiện, nhanh chóng và an toàn là những lợi ích thấy rõ, tuy nhiên qua quá trình triển khai, hình thức thanh toán này vẫn bộc lộ một số tồn tại cần tiếp tục phối hợp khắc phục.
Theo đó, số lượng người lao động được thực hiện chi trả chế độ ngắn hạn qua tài khoản cá nhân khá lớn, mỗi một đợt giải quyết chế độ BHXH, bình quân có trên 100 đối tượng nên khi đơn vị cập nhật số tài khoản của từng cá nhân dễ phát sinh sai sót. Trong thời gian thực hiện thí điểm, BHXH tỉnh phát hiện 13 trường hợp cá nhân thuộc Công ty TNHH điện tử BSE Việt Nam sai tài khoản, buộc phải chuyển trả lại.
Ông Hoàng Quang Phúc - Phó trưởng phòng Kế hoạch tài chính, BHXH tỉnh cho biết: Ngay khi phát hiện sai sót, cán bộ BHXH lập tức thông báo cho công ty để chỉnh sửa, kịp thời chi trả chế độ cho người lao động. Đồng thời, BHXH tỉnh cũng thường xuyên nhắc nhở đơn vị sử dụng lao động phối hợp với người lao động kê khai chính xác số tài khoản, tên ngân hàng mở tài khoản của từng người lao động để đảm bảo chính xác.
Ông Hoàng Quang Phúc cũng nêu thực tế, việc thực hiện chi trả các chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe qua tài khoản ATM cá nhân phát sinh phí chuyển tiền lớn hơn so với thực hiện chuyển tiền 1 lần cho đơn vị sử dụng lao động, và phí phát sinh này hoàn toàn do BHXH tỉnh chi trả. Người lao động được hưởng lợi, nhưng gánh nặng công việc lại càng thêm nặng nề với cán bộ, nhân viên BHXH.
Nếu như trước đây, BHXH chỉ cần thanh toán qua một “đầu mối” là đơn vị sử dụng lao động, thì nay phải cần nhiều thao tác giao dịch hơn, với hàng nghìn người lao động được thanh toán mỗi lần. Tuy vậy, BHXH tỉnh khẳng định, với mục tiêu đặt quyền lợi của người lao động lên hàng đầu, vì an sinh xã hội, những tồn tại, khó khăn sẽ từng bước được tháo gỡ.
Từ kết quả khả quan trong gần 1 năm thí điểm thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe vào tài khoản cá nhân người lao động, sắp tới, BHXH tỉnh đã lên kế hoạch mở rộng hình thức này đến các đơn vị sử dụng lao động và người lao động đang làm việc tại các đơn vị sử dụng lao động có nhu cầu thanh toán các chế độ thông qua tài khoản cá nhân. Thời gian triển khai thực hiện từ ngày 1/7/2018.