Mặc dù chưa có kết quả chính thức nhưng cơ quan chức năng đang nghi, chất bột màu vàng mà 2 cơ sở sản xuất măng tại phường Đội Cung (TP Vinh) sử dụng để nhuộm màu cho măng là chất vàng ô.
Vậy chất vàng ô là chất gì? Khi sử dụng chế biến thực phẩm thì ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe người dân?
Chất vàng ô có tên là Auramine O còn tên hóa học là Diarylmethane. Chất này dạng huỳnh quang, hạt mạ vàng dễ tan trong nước và cồn. Điều cần được nhấn mạnh là chất vàng ô được dùng trong nhuộm vải, giấy, quét tường. Không có khuyến cáo hay được phép sử dụng trong chế biến thực phẩm.
Vàng O giúp nhuộm màu măng và da gà là chất đứng thứ 5 trong 116 chất gây ung thư hàng đầu. Đáng lo ngại là chất vàng ô độc hại đến mức tổ chức Ung thư thế giới IARC đã xếp chất này vào hàng gây ung thư nhóm 3, tức là khả năng gây ung thư cao.
Tại Việt Nam, Bộ NNPTNT đã ban hành Thông tư số 42 về danh mục bổ sung hóa chất, kháng sinh cấm nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh và sử dụng trong thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm tại Việt Nam. Theo đó, bổ sung 5 loại vàng ô vào danh mục này gồm: VAT YELLOW 1, VAT YELLOW 2, VAT YELLOW 3, VAT YELLOW 4, Auramine và các dẫn xuất của Auramine hay còn được gọi là cơ bản màu vàng 2, sử dụng trong công nghệ dệt nhuộm.
Triệu chứng gặp phải
Người tiếp xúc với vàng ô có thể có những triệu chứng như nôn, tiêu chảy, tổn thương gan và thận. Vùng da tiếp xúc trực tiếp có thể bị sưng phồng, rộp, đau hay tấy đỏ... Nếu hít phải có thể gây khó thở và lâu ngày có thể gây ung thư.
Đặc biệt, với trẻ nhỏ, nếu hấp thụ nhiều chất này có thể bị các chứng kích thích, hiếu động thái quá, lơ đãng, thiếu tập trung. Da tiếp xúc thuốc nhuộm màu sẽ bị mẫn đỏ, ngứa, sung đau, viêm nhiễm, hoại tử.
Ngoài ra, chất này còn kích thích gây ra viêm và phù nề tại chỗ, đặc biệt là tại niêm mạc, màng nhầy. Da, miệng, mũi, và mắt là thường bị ảnh hưởng nhất. Da tiếp xúc thuốc nhuộm màu sẽ bị mẫn đỏ, ngứa, sung đau, viêm nhiễm, hoại tử. Sau khi hít vào, nạn nhân sẽ ho, khó thở, thở nhanh, thở khò khè, co thắt phế quản, viêm đường hô hấp. Nếu chất màu đi vào đường tiêu hóa, sẽ gây buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và rất phổ biến.
Nguy cơ gây ung thư và đột biến gen
Ở người, vì đây là chất màu công nghiệp, không có nghiên cứu thực nghiệm. Nhưng căn cứ vào cấu tạo hóa học, Viện Ung thư quốc gia NCI Hoa Kỳ, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư quốc tế (International Agency for Research on Cancer IARC), của Tổ chức Y tế thế giới WHO xếp các thuốc nhuôm VAT yellow thuộc nhóm 3 Các chất gây ung thư.
Các thực nghiệm trên chuột cho thấy tuy độc tính tại chỗ rất cao, nhưng các chất màu công nghiệp chỉ gây một số u lympho và chưa thấy gây các ung thư toàn thể khác. Ngoài ra, không chỉ măng mà gà cũng được sử dụng chất vàng ô tạo màu vàng hấp dẫn.
Ông Nguyễn Xuân Dương (Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho hay, thực tế thịt gà sử dụng chất vàng ô tạo màu vàng cũng không làm tăng chất dinh dưỡng bên trong thịt. Minh chứng rõ ràng là người châu Âu thường sử dụng các loại thịt trắng, không vàng. Trong khi người Việt thích ăn thịt gà vàng nên người nuôi mới sử dụng để dễ bán.
Trước thông tin măng tươi được tẩm loại hóa chất này, các chuyên gia cho biết để phân biệt măng có chứa hóa chất hay không khi mua măng cần quan sát bằng mắt thường hoặc ngửi mùi cũng có thể phân biệt được.
Theo Giáo dục thời đại