Gió mùa đông bắc "tiếp sức" cho bệnh hô hấp tăng nặng

 

Đêm 17/12, khoa Nhi (BV Bạch Mai) tiếp nhận bệnh nhân sơ sinh mới 5 ngày tuổi nhưng đã bị viêm phổi. Bệnh nhi được gia đình đưa đến viện vì bé bú ít, bú ngạt, nhịp thở nhanh, rút lõm lồng ngực. Bệnh nhi ngay lập tức được nhập viện điều trị.

 

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai), đợt lạnh kéo dài suốt hơn 10 ngày qua với nền nhiệt thấp, thêm trời mưa ẩm khiến rất nhiều trẻ em bị các bệnh lý về viêm đường hô hấp. Số trẻ đến khám, nhập viện tăng khoảng 20% so với bình thường. Trong đó, chủ yếu bệnh nhi mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên, cảm lạnh, sốt cao, đặc biệt nhiều trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có biến chứng viêm phổi.

 

Các ca viêm phổi ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh đều diễn tiến rất nặng, bệnh nhi phải nhập viện theo dõi, điều trị. Như trường hợp của bé N.V.A (25 ngày tuổi ở Giáp Bát, Hà Nội). Sau khi sinh, bé có hiện tượng rối loạn tiêu hóa, đi ngoài xì xoẹt trung bình mỗi ngày 20 – 25 lần. Sau khi được khám tại BV Nhi Trung ương, bác sĩ xác định bé có dấu hiệu dị ứng sữa mẹ nhẹ, nên đã giảm dùng sữa mẹ, kết hợp với sữa ngoài rồi tiếp tục tăng dần số lượng sữa mẹ mỗi ngày. Nhờ vậy tình trạng xì xoẹt của bé đã giảm xuống còn 10 – 12 lần/ngày.

 

“Thế nhưng đợt con bị, dính đúng đợt rét đậm rét hại. Dù ý thức được lạnh buốt, mỗi lần lột con ra rửa, thay bỉm đều bật đèn sưởi chiếu trực tiếp nhưng bé vẫn bị nhiễm lạnh. Giờ thì vừa điều trị cả dị ứng sữa mẹ, vừa phải tiêm kháng sinh chữa viêm phổi”, chị Mai Lan lo lắng nói.

 

GS.TS Nguyễn Tiến Dũng, trưởng khoa Nhi (BV Bach Mai) cho biết, viêm phổi ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh không biểu hiện rầm rộ như ở trẻ lớn, nên việc nhận biết dấu hiệu là rất khó khăn. Không giống viêm phổi ở trẻ lớn với những biểu hiện điển hình là sốt cao, ho nhiều, ở trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, viêm phổi diễn biến rất nhanh và dấu hiệu lại thường không điển hình, dễ bị bỏ qua. Với nhóm trẻ dưới 6 tháng tuổi thì dấu hiệu sốt, ho là những dấu hiệu không quan trọng, thậm chí nhiều trẻ không sốt (chỉ hâm hấp) và không ho nhưng đã bị viêm phổi rất nặng.

 

“Viêm phổi ở trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, đặc biệt trẻ sơ sinh diễn tiến cực nhanh. Có những trẻ ở thời điểm đi khám chưa có biểu hiện viêm phổi, nhưng chỉ vài tiếng sau đã có dấu hiệu rút lõm lồng ngực, nhịp thở nhanh. Để chẩn đoán viêm phổi sơ sinh, trẻ nhỏ nếu chỉ bằng nghe tim phổi rất khó, giai đoạn ủ bệnh rất khó có thể phát hiện. Không hề có những dấu hiệu đặc trưng của trẻ lớn là ho, sốt. Với trẻ sơ sinh dưới 30 ngày tuổi, trẻ viêm phổi thậm chí còn hạ thân nhiệt một chút, “bình lặng” không hề ho hắng, sổ mũi. Vì thế, việc quan sát những dấu hiệu toàn trạng của bé, đặc biệt là tình trạng bú của trẻ là rất quan trọng, nếu thấy trẻ bú ít hơn bình thường, ngủ nhiều li bì bất thường… cha mẹ cần quan sát nhịp thở, quan sát lồng ngực trẻ thấy bất thường nên đưa đến viện khám, một chuyên gia về sơ sinh cho biết.

 

 

Chiều 17/12, Trung tâm hô hấp (BV Bạch Mai) tiếp nhận bệnh nhân là cụ ông 80 tuổi, suy hô hấp do bị đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Bệnh nhân được đặt nội khí quản, thở máy và chuyển sang khoa Hồi sức tích cực bởi tình trạng quá nặng. Bệnh nhân này được chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính trước đó 1 năm, có dùng thuốc hàng ngày nhưng đợt lạnh kéo dài đã khiến bệnh nhân khởi phát bệnh.

 

Theo TS.BS Chu Thị Hạnh, phó trưởng Khoa Hô hấp, không khí lạnh giống như một yếu tố stress với cơ thể, từ đó làm khởi phát các bệnh hô hấp mãn tính, các đợt cấp của bệnh lý này ở người già.

 

“Không khí lạnh là một tác động không tốt với đường hô hấp. Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ dẫn đến tình trạng bệnh nhân có nền tảng là bệnh hô hấp mãn tính dễ bị khởi phát đợt cấp và trong một mùa lạnh, chưa kể môi trường ẩm thấp tạo thuận lợi cho các vi khuẩn, vi rút gây cúm, gây viêm phổi phát triển mạnh, dễ tấn công người bệnh. Đặc biệt với bệnh nhân bị phổi tắc nghẽn mãn tính, thời tiết lạnh như hiện nay là một trong những yếu tố nguy cơ làm cho những người bệnh phổi mãn tính có đợt cấp. Cứ đến mùa đông, tỉ lệ nhập viện của các bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính lại cao hơn mùa khác từ 20 - 30%”, TS Hạnh nói.

 

Tại khoa Hô hấp, số bệnh nhân mắc phổi tặng nghẽn mạn tính nằm điều trị tại khoa hô hấp khoảng 25 - 30% tổng số bệnh nhân. Có những thời điểm bệnh nhân cao nhất lên đến 220 bệnh nhân điều trị nội trú/ngày.

 

Theo bác sĩ Nguyễn Trung Anh, Trưởng Khoa Khám bệnh BV Lão khoa trung ương, trong những ngày thời tiết chuyển lạnh, một số bệnh mạn tính sẽ tăng mạnh hơn bình thường. Các bệnh hay gặp ở người già trong thời tiết lạnh này là bệnh cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, động mạch vành, phổi, phế quản, tắc nghẽn mạn tính, các bệnh xương khớp và nguy cơ suy dinh dưỡng.

 

TS Hạnh khuyến cáo, để phòng bệnh ở người già, mọi người không nên ra khỏi nhà lúc sáng sớm. Buộc ra khỏi nhà lúc sáng sớm phải mặc ấm, giữ ấm cổ, đội mũ, đeo khẩu trang. Ở trong nhà cũng nên giữ ấm, đóng kín cửa, đảm bảo nhiệt độ ổn định không bị lạnh quá. Nên ăn thức ăn ấm, nóng, không nên ăn đồ lạnh. Nếu có các nhiễm trùng tai mũi họng phải điều trị triệt để, nếu không lan xuống đường hô hấp dưới gây nguy cơ các đợt kịch phát mới. Mỗi đợt kịch phát của bệnh nhân phổi tắc nghẽn mãn tính là “nỗi kinh hoàng” cho cả thầy thuốc và bệnh nhân, bởi tình trạng bệnh nhân suy hô hấp rất nặng, đe dọa tử vong, người bệnh phải thay đổi điều trị thường quy, phải nhập viện, theo đó tăng nguy cơ nhiễm trùng bệnh viện, rơi vào trầm cảm, chất lượng cuộc sống giảm sút…