Trên cánh đồng rộng 3ha thuộc khối Điện Biên (phường Nghi Hương, TX.Cửa Lò) bà con đang tất bật, hối hả thu hoạch dưa bở để kịp mang ra chợ bán. Đây là giống dưa truyền thống, gắn bó với người dân Nghi Hương 30 năm nay. Dưa bở Nghi Hương có hình thuôn dài, khi chín vỏ nứt bung, thịt dưa cát mịn và thơm, rất "được lòng" người tiêu dùng.
Năm nay, thời tiết thuận lợi, dưa được mùa, được giá. Dưa thu hoạch xong được thương lái thu mua tại ruộng với giá 12.000 đồng/kg hoặc theo quả từ 10.000 - 30.000 đồng/quả (tùy kích cỡ). So với mọi năm, trung bình mỗi quả tăng thêm từ 3.000 - 5.000 đồng/quả. Trung bình mỗi sào dưa cho thu nhập 18 - 20 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi ròng 10 triệu đồng, cao gấp 7 lần trồng lúa.
Chị Hoàng Thị Hồng, một hộ dân trồng dưa ở khối Điện Biên cho biết: “Dưa bở là giống địa phương, tự để giống trồng, ít công chăm sóc, không phải trừ sâu bệnh và thời gian sinh trưởng ngắn, chỉ 1,5 tháng (dưa trái) và 2,5 tháng (dưa chính vụ) là cho thu hoạch. Mỗi năm 2 vụ dưa, vụ chính gieo trồng từ tháng 2, đến đầu tháng 4 cho thu hoạch; vụ trái bắt đầu từ tháng 5 đến cuối tháng 6 cho thu hoạch. So với cây lúa, cây ngô thì dưa bở có giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần”.
Khối Điện Biên có 200 hộ làm nông nghiệp thì có khoảng 120 hộ trồng dưa bở. Hai năm nay, diện tích trồng dưa bở của người dân Nghi Hương bị thu hẹp do thu hồi đất phục vụ thi công tuyến đường ven biển. Trước đó, toàn phường có 10ha trồng dưa bở thì nay giảm xuống còn 4ha. Từ hiệu quả kinh tế cây dưa bở mang lại và muốn bảo tồn và phát triển giống dưa địa phương nên sắp tới, phường Nghi Hương đang có kế hoạch phát triển diện tích trồng dưa trên đất lúa.
Còn ở xã Nghi Thạch (Nghi Lộc) có khoảng 10 ha dưa bở, chủ yếu tập trung ở các xóm: Xuân Lạc, Xuân Hoa, Xuân Tiến, Xuân Thịnh và Trung Khánh. Theo các hộ trồng dưa, dưa bở có lợi thế không phải mua giống, không tốn vật tư như đạm, lân hay thuốc bảo vệ thực vật. Loại cây này chỉ ưa phân chuồng. Chi phí ít trong khi giá bán lại cao nên người trồng có lãi.
Ông Nguyễn Thọ Khang, một hộ dân trồng dưa ở xóm Xuân Thịnh cho biết: “Năm nay nắng nóng đến sớm, dưa bở tiêu thụ mạnh. Sau khi thu hoạch, có người đón mua ngay tại ruộng. Có nhiều hộ mang bán cho khách qua đường dọc Quốc lộ 46 xuống Cửa Lò; nhập cho các quán giải khát và bán lẻ ở các chợ thành phố Vinh với giá cao hơn. Gia đình tôi mỗi ngày thu hoạch 40 - 50kg dưa, thu về khoảng 1 triệu đồng".
Hiện dưa bở đang rộ vụ thu hoạch, mỗi ngày trên cánh đồng dưa Nghi Hương, Nghi Thạch thương lái từ khắp nơi đổ về thu mua. Người dân cũng chủ động kết nối với các quán hàng giải khát tìm đầu ra ổn định cho quả dưa bở. Do đó, dưa bở thu hoạch đến đâu, bán hết đến đó. Chỉ khoảng 1 tuần nữa hết vụ dưa chính, tiếp tục làm đất, xuống giống cho vụ dưa trái.
Dưa bở là một loại quả ngon - bổ - rẻ - mát, vừa giải khát, thanh nhiệt tốt, vừa chữa được nhiều loại bệnh như: Chữa mụn trứng cá và có vết sắc tố, làm da nhẵn mịn, chữa mất ngủ, ho khan, táo bón...
Khi mua nên chọn quả vỏ mỏng, cầm nặng tay. Những quả dưa bở ngon và an toàn trên vỏ còn một lớp lông măng mỏng, tỏa mùi thơm dễ chịu. Nếu dưa bị ngâm hóa chất, cả lớp lông măng và mùi hương đều sẽ không còn.