Trước yêu cầu về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với doanh nghiệp, ngày 3/10/1996, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành Quyết định thành lập Đảng bộ các doanh nghiệp Nhà nước Nghệ An (nay là Đảng bộ khối Doanh nghiệp tỉnh Nghệ An). Cùng với sự ra đời của Đảng ủy khối Doanh nghiệp, tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các Doanh nghiệp Nhà nước tỉnh Nghệ An (nay là Đoàn khối Doanh nghiệp tỉnh Nghệ An) đã được thành lập vào ngày 01/12/1996 theo quyết định số 307 QĐ/TĐ của BTV Tỉnh đoàn Nghệ An.
Trong giai đoạn đầu thành lập Đoàn khối Doanh nghiệp có 70 cơ sở Đoàn trực thuộc, chủ yếu được chuyển về từ Tỉnh đoàn Nghệ An, Thành đoàn Vinh và Đoàn các cơ quan cấp tỉnh. Tổng số đoàn viên có trên 4.000 người. Thời điểm này, hoạt động Đoàn tập trung chủ yếu vào nội dung củng cố xây dựng tổ chức, chuẩn bị các điều kiện cho Đại hội Đoàn các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu Đoàn các Doanh nghiệp Nhà nước tỉnh Nghệ An lần thứ I. Đồng thời triển khai 2 phong trào lớn của Đoàn là “Thanh niên lập nghiệp và tuổi trẻ giữ nước”, nhận kết nghĩa với Đồn Biên phòng 523 - Tương Dương, tổ chức hội nghị biểu dương các điển hình tiên tiến 1997 - 1998.
Nhiệm kỳ 1998-2002, Đoàn khối có 4.085 cán bộ, đoàn viên thanh niên các Doanh nghiệp. Trong nhiệm kỳ, tổ chức Đoàn đã tập trung vận động đoàn viên thanh niên thực hiện lối sống mới, hưởng ứng phong trào “Thanh niên lập nghiệp và tuổi trẻ giữ nước”; nhiều tổ, đội thanh niên được thành lập, đoàn viên thanh niên trở thành lực lượng nòng cốt đảm nhận các công trình tại các địa bàn khó khăn, phong trào tình nguyện giúp đỡ các gia đình chính sách, các Đồn biên phòng và xã, bản vùng biên giới đã được Đoàn thực hiện hiệu quả ...
Nhiệm kỳ 2002-2007, Đoàn khối có 5.084 đoàn viên thanh niên các Doanh nghiệp. Trong nhiệm kỳ đã có 70% cơ sở có công trình phần việc thanh niên, 180 đề tài, sáng kiến. Phong trào tình nguyện được nâng lên một tầm cao mới, với việc nhận kết nghĩa giúp đỡ các Đồn Biên phòng mới thành lập còn nhiều khó khăn, hỗ trợ giúp đỡ các địa phương bị thiên tai, xây dựng 19 nhà tình nghĩa, tặng quà cho học sinh nghèo, các gia đình chính sách, tuyên dương 270 em học sinh có thành tích xuất sắc là con của cán bộ công nhân viên và người lao động trong doanh nghiệp...
Nhiệm kỳ 2007 - 2012, Đoàn khối có 4.881 đoàn viên thanh niên ở các doanh nghiệp. Đây là giai đoạn các doanh nghiệp chính thức bước vào thời kỳ hội nhập, quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp diễn ra mạnh mẽ. Tổ chức Đoàn đã tập trung công tác giáo dục nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, tinh thần cảnh giác cách mạng. Phong trào “Sáng tạo trẻ” được phát động sâu rộng với 367 đề tài sáng kiến, phong trào tình nguyện. Toàn đoàn đã hỗ trợ xây dựng 25 nhà tình nghĩa, tặng hàng ngàn suất quà tình nguyện; tổ chức giới thiệu 1250 đoàn viên ưu tú cho Đảng, kết nạp được 813 đồng chí. (tăng 196 đồng chí so với nhiệm kỳ trước).
Nhiệm kỳ 2012-2017, Đoàn khối có 4.680 đoàn viên thanh niên. Đây là giai đoạn quá trình cổ phần hóa, tái cấu trúc doanh nghiệp diễn ra mạnh mẽ, những tác động của suy thoái kinh tế đã và đang ảnh hưởng không nhỏ đến tư tưởng, việc làm, đời sống thu nhập của lực lượng đoàn viên thanh niên. Trước tình hình đó, tổ chức Đoàn tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Phong trào 5 xung kích phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc, 4 đồng hành với thanh niên trong lập thân lập nghiệp tiếp tục được triển khai có hiệu quả, từ năm 2012 đến 2016 đã có 776 công trình phần việc thanh niên, 397 đề tài sáng kiến được áp dụng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Công tác giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng tiếp tục được phát triển, tính đến tháng 6/2016 đã kết nạp được 742 đồng chí đoàn viên ưu tú vào Đảng.
Nhiệm kỳ 2017-2021, Đoàn khối có 6.000 đoàn viên thanh niên. Giai đoạn này Đoàn khối đã tập trung triển khai có hiệu quả việc chỉ đạo học tập làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh, triển khai tốt 2 phong trào thế mạnh là “Cuộc vận động mỗi thành niên 1 ý tưởng sáng tạo” và “Phong trào tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”. Nổi bật là các hoạt động hỗ trợ tới thanh niên công nhân có hoàn cảnh khó khăn, chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
Trải qua nhiều mốc son lịch sử, để phù hợp và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng các thế hệ cán bộ, đoàn viên thanh niên khối Doanh nghiệp đã không ngừng phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng. Thông qua các phong trào hành động cách mạng của mình, 25 năm qua, Đoàn khối Doanh nghiệp Nghệ An đã có nhiều hoạt động để không ngừng mở rộng mặt trận đoàn kết, tập hợp thanh niên, giáo dục thế hệ trẻ, xây dựng tổ chức Đoàn ngày càng vững mạnh như: triển khai thực hiện “Cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, tổ chức phong trào "Tuổi trẻ sống đẹp, sống có ích", “Gặp mặt đối thoại giữa lãnh đạo và thanh niên”...
Tất cả đã góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, lý tưởng hoài bão tốt đẹp trong thanh niên. Các phong trào “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ giữ nước”; Thi đua, tình nguyện, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; “Xung kích phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc, đồng hành với thanh niên lập thân lập nghiệp”, “Sáng tạo trẻ”... đã được Đoàn khối Doanh nghiệp cụ thể hóa bằng các nội dung cụ thể, thiết thực và phù hợp với doanh nghiệp.
Trong 25 năm, tuổi trẻ khối Doanh nghiệp đã xung kích thực hiện được hơn 3.700 đề tài, sáng kiến hợp lý hóa trong sản xuất kinh doanh; đảm nhận hơn 2.500 công trình, phần việc thanh niên; huy động hàng chục ngàn lượt đoàn viên thanh niên tham gia đóng góp sức trẻ trên các lĩnh vực nhằm nâng cao hiệu quả, tiến độ trong lao động sản xuất, làm lợi cho Nhà nước và doanh nghiệp hàng chục tỷ đồng.
Cùng đó, vận động đoàn viên thanh niên tình nguyện hiến được hơn 5.500 đơn vị máu, hỗ trợ xây dựng 67 ngôi nhà tình nghĩa với tổng giá trị 1,5 tỷ đồng. Hàng nghìn suất quà được gửi đến các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng, các cán bộ chiến sỹ nơi biên giới, hải đảo, thanh niên công nhân và các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Công tác xây dựng tổ chức Đoàn và Đoàn tham gia xây dựng Đảng có nhiều bước phát triển, từ chỗ ban đầu với số lượng 70 cơ sở, đến nay Đoàn khối đã có 87 cơ sở trực thuộc, với tổng số gần 6.000 đoàn viên. Các cấp bộ Đoàn trong khối Doanh nghiệp luôn tích cực tuyên truyền, đi đầu thực hiện những chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các nội quy, quy định của cơ quan, doanh nghiệp, thường xuyên phát động các phong trào thi đua nhằm nâng cao ý thức rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức, trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, xây dựng động cơ đúng đắn cho đoàn viên thanh niên.
Những nỗ lực đó đã được Trung ương Đoàn, UBND tỉnh, Đảng ủy Khối Doanh nghiệp, Tỉnh đoàn Nghệ An, các ban, ngành ghi nhận qua nhiều bằng khen, giấy khen. Quan trọng hơn nữa, tổ chức Đoàn đã được đông đảo đoàn viên thanh niên tin tưởng, yêu mến, ủng hộ, đồng hành.
Nhìn lại chặng đường 25 năm, tuổi trẻ Đoàn Khối Doanh nghiệp tự hào khi lớp lớp các thế hệ cán bộ, đoàn viên thanh niên trong khối đã từng bước trưởng thành, phát triển, hiện đang công tác trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhiều đồng chí được phân công đảm nhiệm những vị trí quan trọng trong các cơ quan, Ban, Ngành, Đoàn thể cấp tỉnh, cấp huyện, trở thành những lãnh đạo của các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh.
Bước vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trong xu thế chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, tuổi trẻ Khối Doanh nghiệp luôn hướng đến mục tiêu đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng củng cố tổ chức Đoàn ngày càng vững mạnh. Quan trọng hơn nữa cần không ngừng phấn đấu vươn lên làm chủ các tiến bộ khoa học công nghệ, bắt nhịp và thích ứng trước yêu cầu phát triển, hội nhập toàn cầu; tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết - xung kích - sáng tạo để xây dựng tổ chức Đoàn khối Doanh nghiệp ngày càng lớn mạnh. Góp phần xây dựng phong trào Thanh niên tỉnh nhà ngày càng vững mạnh, xây dựng Đảng bộ Khối Doanh nghiệp ngày càng phát triển, xây dựng tỉnh Nghệ An ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, như Bác Hồ hằng mong muốn.