Diện mạo đô thị thông minh
Trước hết phải khẳng định, mô hình
đô thị thông minh không phải là một khái niệm mới mà đã hình thành khá lâu ở những đô thị phát triển như châu Âu hay Mỹ la tinh. Tại đó, đô thị thông minh có khái niệm khá rộng, đồng nghĩa với công nghệ hiện đại, tích hợp nhiều tiện ích, dịch vụ được sử dụng bằng công nghệ thông minh; người dân được sống trong môi trường an ninh, an toàn, thân thiện, xanh, sạch, đẹp...
Một góc thành Vinh. Ảnh: Tư liệu
Tại Việt Nam, cụ thể là TP. Vinh do điều kiện và xuất phát điểm thấp nên đã chọn cách làm phù hợp, đi thẳng vào trực tiếp giải quyết các vấn đề của đô thị hiện tại để hướng tới một đô thị thông minh, xanh, sạch, đẹp.
Theo đó, thành phố Vinh chọn việc đầu tiên là xây dựng Trung tâm Điều hành đô thị thông minh IOC, trên cơ sở triển khai đồng thời các dịch vụ giám sát đô thị thông minh, gồm 9 phân hệ: nền tảng trung tâm điều hành thông minh; hệ thống giám sát điều hành an ninh; hệ thống giám sát điều hành giao thông; hệ thống phản ánh hiện trường; hệ thống giám sát thông tin báo chí và truyền thông; hệ thống giám sát và bảo mật an toàn thông tin; hệ thống phân tích dữ liệu và báo cáo thông tin kinh tế - xã hội; tích hợp hệ thống dữ liệu ngành Giáo dục; tích hợp hệ thống dữ liệu ngành Y tế.
Thành phố Vinh đang phát triển năng động, hiện đại.
Trong nhóm các phân hệ trên thì dịch vụ tiếp xúc với người dân bằng phản ánh hiện trường là thu hút được sự quan tâm nhất. Bởi thông qua kênh thông tin này, người dân có thể phản ánh, kiến nghị về những bất cập trong đời sống xã hội với chính quyền trực tiếp bằng điện thoại smart phone hoặc qua website của trung tâm kèm theo hình ảnh, clip hiện trường.
Các phản ánh này được Trung tâm Điều hành ghi nhận và thông qua quy chế xử lý sẽ được giao cho các cơ quan chức năng và địa phương liên quan xử lý và phản hồi ngay trên cổng thông tin này. Đặc biệt, dịch vụ giám sát đô thị thông qua cảm biến camera góp phần tác động tích cực đến thay đổi hành vi xã hội trên địa bàn. Tại đây, các dữ liệu, hình ảnh thu thập về sẽ được chuyển về Trung tâm Điều hành tập trung để phân tích, đánh giá, kết hợp với xác minh, kiểm tra để đưa ra cảnh báo hỗ trợ cơ quan có thẩm quyền xử lý.
Quy trình vận hành đô thị thông minh TP Vinh nhìn từ tổng đài được khép kín và có tính bảo mật cao. Ảnh: Văn Hải Ông Nguyễn Hữu Trung – Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TP. Vinh cho biết: So với các đô thị khác, quá trình xây dựng đô thị thông minh của TP. Vinh khá toàn diện và dài hơi với 9 phân hệ. Trong đó, thành phố xác định để có đô thị thông minh trước hết phải có những công dân thông minh mà cốt lõi là phải xây dựng hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở, trong đó, đội ngũ cán bộ, viên chức phải tiên phong, năng động, đổi mới, sáng tạo, hiệu quả trong thực thi công vụ; phải tạo ra sự cộng hưởng, tương tác tích cục, kết nối liên thông trong vận hành, thực hiện giữa chính quyền và người dân cũng như cộng đồng doanh nghiệp.
Để đi đến lựa chọn mô hình 9 phân hệ trên, cùng với thành lập Ban Chỉ đạo triển khai đô thị thông minh và chính quyền điện tử, thành phố bố trí cán bộ đến các thành phố như Móng Cái, Hạ Long (Quảng Ninh), Đà Lạt (Lâm Đồng) và TP. Huế đã triển khai xây dựng đô thị thông minh; đồng thời tổ chức tập huấn cho 150 cán bộ chủ chốt các phòng, ban và phường, xã. Trong vòng 2 tháng, Ban Chỉ đạo và các phòng, ban đã tập trung hoàn thành các nhiệm vụ, hợp phần đã đề ra.
Hiện tại, Trung tâm Điều hành IOC Vinh được xây dựng trên diện tích 100 m2, trang bị máy móc hiện đại nhất và khả năng lưu trữ dữ liệu lớn, có khả năng phân tích dữ liệu trên nền tảng trí tuệ nhân tạo có thể phân tích đám đông, nhận diện khuôn mặt. Cơ sở vật chất tại trung tâm gồm 12 màn hình 55 inch, thiết bị điều khiển màn hình 6 máy tính chuyên dụng vận hành khoảng 300 mắt camera an ninh, camera giao thông và camera tầm xa, tích hợp 9 hợp phần chức năng như đã đề cập ở trên.
Ông Trần Ngọc Tú – Chủ tịch UBND thành phố Vinh
Đại diện các sở, ngành và lãnh đạo TP. Vinh tham quan trung tâm điều hành đô thị thông minh. Ảnh: Văn Hải Đô thị thông minh TP .Vinh cần ưu tiên gì?
Ông Hồ Như Kiên - Phó phòng Văn hóa - Thông tin, phụ trách vận hành IOC cho biết: Sau gần 1 tuần khai trương, vận hành thí điểm, trung tâm đã cấp 1.100 user (quyền sử dụng) cho người dân. Cùng thời điểm, trung tâm cũng nhận được 57 kiến nghị, phản ánh về các vấn đề đô thị thành phố. Qua phân loại, xử lý, trung tâm đã giao 21 nội dung cho các phòng, ban và địa phương xử lý; còn 36 phản ánh thiếu thông tin nên cần thẩm định thêm.
Hiện nay, do nhân lực đang vận hành thử và các thông tin chuyển về đều được xử lý theo quy chế của UBND thành phố ban hành. Trung tâm Điều hành xử lý theo cấp độ ưu tiên để chỉ đạo xử lý, việc nào cấp bách sẽ được xử lý, phản hồi ngay.
Ngày 19/5, trên cơ sở hình ảnh phản ánh 1 cây ngô đồng tại đường Đinh Lễ (Hưng Dũng) bị mục ruỗng, nguy cơ gãy đổ cao gửi về Trung tâm Điều hành IOC, thành phố đã chỉ đạo Công ty CP Cây xanh TP. Vinh kiểm tra và ngay trong sáng 21/5 đã xử lý xong.
Cây xanh trên đường Đinh Lễ được xử lý nhanh nhờ phản ánh bằng hình ảnh về Trung tâm Điều hành đô thị thông minh. Ảnh: Văn Hải Từ công khai triển khai 9 phân hệ, có thể thấy tham vọng xây dựng đô thị thông minh của TP. Vinh khá rộng.
Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với dàn trải mà thành phố sẽ có ưu tiên đầu tư theo trọng tâm, trọng điểm. Theo ông Nguyễn Hữu Trung – Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin, UBND thành phố Vinh là người chắp bút Đề án: TP. Vinh đô thị thông minh là nhiệm vụ lâu dài, chiến lược. Trước mắt, trên cơ sở nền tảng hạ tầng hiện tại, thành phố sẽ ưu tiên đầu tư cho hệ thống giám sát đối với lĩnh vực giao thông, quản lý đô thị, vệ sinh môi trường. Cố gắng giám sát, nhận diện sớm hiện tượng ùn tắc giao thông hay ùn ứ rác thải, mất vệ sinh môi trường tại khu vực nào đó thì hệ thống sẽ nhận diện, phát hiện kịp thời nhất để khuyến cáo người dân và gửi đến cơ quan chức năng xử lý. Cùng với đầu tư kinh phí lắp đặt thêm các mắt camera giám sát tại các nút giao thông hay tuyến phố, TP. Vinh mong các ngành, đơn vị chia sẻ nền tảng hạ tầng và khai thác dữ liệu thông tin để quản lý, giám sát và giảm chi phí đầu tư ban đầu cho thành phố.
Theo dõi vận hành thử tại Trung tâm Điều hành đô thị thông minh. Ảnh: Văn Hải