Điều tra theo dấu thư bạn đọc - Niềm tin và trách nhiệm

 

 

Những ngày cuối cùng của năm cũ, lật giở lại sổ theo dõi đơn thư mới thấy niềm tin, sự gửi gắm và kỳ vọng của bạn đọc, của công dân đối với tờ báo đảng địa phương là rất lớn. Thực tế không ít vấn đề nhạy cảm tác động trực tiếp tới đời sống người dân hàng ngày được báo phản ánh, tạo nên dư luận xã hội tích cực, giúp các cơ quan chức năng kịp thời xử lý, củng cố niềm tin của người dân vào cấp ủy, chính quyền, vào kỷ cương phép nước. Như bài điều tra: "Ô nhiễm ở cụm công nghiệp Hưng Lộc - Bao giờ chấm dứt?" phản ánh thực trạng  các doanh nghiệp chỉ quan tâm sản xuất kinh doanh, thiếu ý thức trong công tác bảo vệ môi trường.

 

Sau khi báo phản ánh, lãnh đạo thành phố đã chỉ đạo các phòng ban vào cuộc giải quyết, bạn đọc gửi thư tới tòa soạn cảm ơn và cho biết đến thời điểm hiện tại, vấn nạn ô nhiễm đã giảm, nhân dân đã không còn bức xúc như trước đây. Bài “Hàng trăm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của người dân bị thất lạc: Trách nhiệm thuộc về ai?” Sau khi báo nêu, chính quyền cơ sở đã vào cuộc, chỉ đạo giải quyết tháo gỡ khó khăn trong công tác cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đảm bảo quyền lợi cho người dân.

 

 

Trong năm qua, phóng viên Báo Nghệ An đã thực hiện nhiều chuyên đề lớn, định hướng tốt dư luận. Điển hình như chuyên đề “Xung quanh việc học của trẻ em làng Văn Hà”, “Từ Đồng cỏ xanh đến ly sữa sạch”… Đặc biệt, trong bối cảnh công tác giải phóng mặt bằng Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A gặp nhiều vướng mắc, Báo Nghệ An đã khẩn trương vào cuộc thực hiện hàng chục phóng sự, loạt bài điều tra, phản ánh, video clip tuyên truyền những điển hình tốt, gợi mở cách làm, hướng đi cho cấp ủy, chính quyền địa phương cũng như người dân bị ảnh hưởng trên tuyến chiều dài 73,8km từ Thị xã Hoàng Mai đến Thành phố Vinh được dư luận đồng tình, đánh giá cao, góp phần quan trọng để Nghệ An bàn giao mặt bằng đúng tiến độ, được Bộ GTVT biểu dương.

 

Bên cạnh đơn thư, phòng Bạn đọc còn nhận được hàng trăm thông tin người dân phản ánh qua đường dây nóng. Dù là những vấn đề rất nhỏ như hệ thống đèn hiệu giao thông ở ngã tư không hoạt động, giá nước sinh hoạt cao, điện chiếu sáng không ổn định... sau khi báo đăng đã được các cơ quan chức năng, địa phương tiếp thu khắc phục. Đó là niềm vui, cũng là động lực để những người làm báo đảng phát huy trách nhiệm là cầu nối giữa cơ quan chức năng với người dân, tiếng nói của đảng bộ, chính quyền và nhân dân.

 

 

Một trong những tiêu chí mà Báo Nghệ An đặt ra trong khi làm công tác điều tra theo dấu thư bạn đọc hay thực hiện những chuyên đề nóng, nhạy cảm là tôn trọng sự thật, đề cao tính nhân văn, định hướng dư luận và ổn định tình hình ở cơ sở. Những cái sai, cái chưa tốt, khuyết điểm của cá nhân, tập thể được chỉ ra một cách thẳng thắn, đi đến tận cùng sự thật dưới cái nhìn nhân văn, mang tính xây dựng cao, vì sự ổn định chung. Trung bình hàng năm Báo Nghệ An tiếp nhận khoảng 300 lượt đơn thư bạn đọc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Phần lớn các đơn, thư người dân gửi đến báo đều được xử lý bằng nhiều cách: chuyển các ngành chức năng trả lời bằng văn bản; hoặc cử phóng viên điều tra, xác minh, viết bài. Tỷ lệ đơn thư xử lý đạt 90%.

 

Đối với những vấn đề mang tính nhạy cảm, kéo dài, tòa soạn cử phóng viên bám cơ sở, theo dõi sát sao tình hình diễn biến, chủ động thu thập thông tin, tài liệu, nắm bắt tin tức để kịp thời có hướng xử lý. Sau khi bài đăng, nếu có ý kiến phản hồi chưa thỏa mãn, chưa đồng tình, sẽ có hồi âm lại thấu tình, đạt lý, thậm chí sẵn sàng đối thoại để làm sáng tỏ vấn đề trên tinh thần cầu thị. Điển hình như khi nhận được thông tin người dân phản ánh một số người lợi dụng uy tín của lãnh tụ lập nên cái gọi là đạo Hoàng Thiên Long nhằm mê hoặc, lôi kéo những người nhẹ dạ cả tin để trục lợi, gây mất ổn định an ninh trật tự..., Báo Nghệ An đã cử nhóm phóng viên xâm nhập thực tế, thu thập thông tin trong và ngoài tỉnh điều tra, thực hiện loạt bài viết, video clip: ”Hành trình đi tìm sự thật về tà đạo Hoàng Thiên Long”.

 

Sau khi báo phát hành, loạt bài viết đã tạo được hiệu ứng rất tích cực, đông đảo độc giả đồng tình hưởng ứng, các cấp chính quyền, cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An đã nhanh chóng vào cuộc xử lý những người lợi dụng tà đạo Hoàng Thiên Long để trục lợi. Tuy nhiên, một số đối tượng cầm đầu đã  lôi kéo, kích động đông người đến tòa soạn chất vấn, uy hiếp và tiếp tục tuyên truyền, phát tán tài liệu vi phạm pháp luật Việt Nam... 

 

 

Thực hiện theo đúng Luật Báo chí, Báo Nghệ An đã trực tiếp đối thoại, hồi âm, trao đổi công khai trên các ấn phẩm của báo, khẳng định tính xác thực và mục đích của loạt bài viết trên cũng như gửi công văn đến các ban, ngành liên quan, đề nghị cùng vào cuộc để lập lại trật tự, kỷ cương, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Có những sự việc, sau khi phóng viên điều tra, xác minh thực tế, những vấn đề mang tính tế nhị, nhạy cảm được thể hiện nhẹ nhàng dưới dạng “Sau lũy tre làng”,  “Câu chuyện pháp luật” tạo hiệu ứng cao, ổn định tình hình cơ sở và khiến những người liên quan phải suy ngẫm như bài “Đóng phí hộ nghèo”, “Nước mắt hộ nghèo”… Nhiều kiến nghị, phản ánh của bạn đọc, của công dân được chuyển tải qua chuyên mục “Bạn đọc viết” hay “ Ý kiến bạn đọc” dẫu chỉ có vài trăm chữ, nhưng đã được các cấp, ngành, địa phương quan tâm giải quyết và hồi âm về việc xử lý vấn đề báo nêu…

 

 

Đối với phóng viên làm ở mảng điều tra đơn thư bạn đọc, phản ánh mặt trái, tiêu cực hay thực hiện những chuyên đề “nóng”, ngoài 3 yếu tố: chính trị - nghiệp vụ - kiến thức pháp luật còn cần phải có “trái tim nóng và cái đầu lạnh” để “đào tận gốc” vấn đề nhưng vẫn đảm bảo tính khách quan, tôn trọng sự thật, tính nhân văn. Trong quá trình điều tra, xử lý đơn thư, đối mặt với muôn vàn tình huống đòi hỏi phóng viên phải “dĩ bất biến, ứng vạn biến” khai thác thông tin hiệu quả mà vẫn đảm bảo được an toàn. Phóng viên đã phải hóa thân thành nhiều vai để tiếp cận cơ sở, khai thác thông tin đa chiều. 

 

Trong khi điều tra đơn thư  ngoài “bút sắc, lòng trong”, phóng viên còn phải có “thần kinh thép” bởi thông thường viết bài ủng hộ thì được tiếp đón niềm nở vui vẻ, viết bài phê bình thì bị “né” hoặc gây khó dễ đủ điều. Rồi còn phải đối phó, ban đầu thì điện thoại gọi đến xin xỏ, can thiệp. Nếu bị từ chối sẽ bị trách móc, đe dọa… và nhiều “cạm bẫy” khác. Trên thực tế thì không phải lúc nào người khiếu nại, tố cáo cũng đúng. Hạnh phúc nhất có lẽ là khi công dân đem đơn, thư khiếu kiện đến được hướng dẫn, giải thích, tư vấn pháp luật, họ hiểu ra vấn đề và chủ động rút đơn về và nữa là chính quyền sở tại, các cấp ngành liên quan xử lý rốt ráo vấn đề người dân thắc mắc...

   

Nhìn lại một năm công tác bạn đọc với ngổn ngang cảm xúc, vui vì có những vấn đề sau khi báo đăng được dư luận ủng hộ, cơ sở tiếp thu  phê bình và tự giác khắc phục, sửa chữa; buồn vì còn có hiện tượng tổ chức, công dân lợi dụng đơn thư khiếu nại để trục lợi cá nhân, động cơ không trong sáng; day dứt vì đây đó ở cơ sở vẫn có hiện tượng bao che, đối phó, giải quyết không dứt điểm khiến công dân khiếu nại kéo dài, vượt cấp… Dẫu còn có những việc chưa được như ý, còn nhiều khó khăn ở phía trước nhưng chúng tôi cảm thấy hạnh phúc vì đã góp phần xây dựng nên tờ báo đảng địa phương “vừa lành, vừa mạnh”,  ngày càng gần gũi với cuộc sống và được bạn đọc tin tưởng, yêu mến.n