(Baonghean) - Tăng huyết áp - “Kẻ giết người thầm lặng” là 1 trong 4 loại bệnh không lây (ung thư, tăng huyết áp, tâm thần, đái tháo đường). Hiện nay, tăng huyết áp đang chiếm tỷ lệ cao trên thế giới cũng như ở Việt Nam (gần 48%), đây đang là nguyên nhân chính dẫn đến tử vong và các bệnh tim mạch toàn cầu.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tăng huyết áp là gánh nặng bệnh tật toàn cầu. Hiện có khoảng 1 tỷ người trên thế giới bị tăng huyết áp. Ở Mỹ có khoảng 75 triệu người bị tăng huyết áp. Theo kết quả điều tra từ 40 nước ở châu Âu, châu Phi của Hội Tim mạch châu Âu, tỷ lệ tăng huyết áp ở người từ 18 tuổi trở lên khoảng 40%. Theo dự báo của WHO, đến năm 2025 có khoảng 1/3 dân số thế giới bị tăng huyết áp. Hiện nay, tăng huyết áp là nguyên nhân của 2/3 bệnh nhân dẫn đến đột quỵ và hơn 50% bị bệnh tim thiếu máu cục bộ.
Theo thống kê của Hội Tim mạch Việt Nam gần đây cho thấy, tỷ lệ tăng huyết áp chiếm đến 25% ở người trưởng thành và đang có xu hướng gia tăng không ngừng. Năm 2016, theo điều tra của Viện Tim mạch Việt Nam, tỷ lệ tăng huyết áp ở người lớn từ 18 tuổi trở lên là 47,5%.
Điều đáng chú ý có tới 52% (khoảng 5,7 triệu người) không biết mình bị tăng huyết áp, 30% (khoảng 1,6 triệu người) của những người đã biết bị tăng huyết áp nhưng vẫn không có một biện pháp điều trị nào, 64% những người đó (khoảng 2,4 triệu người) tăng huyết áp đã được điều trị nhưng vẫn chưa đưa được huyết áp về số huyết áp mục tiêu. Một trong những nguyên nhân được đưa ra là nhận thức của người dân chưa cao, điều này phản ánh qua thống kê từ Hội Tim mạch Việt Nam hiện có trên 51% người dân chưa nhận thức về tăng huyết áp.
Trước những thách thức gánh nặng bệnh tật toàn cầu của tăng huyết áp, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Hội Tăng huyết áp thế giới (ISH) đã lấy ngày 17/5 hàng năm là Ngày phòng, chống tăng huyết áp thế giới. Ngày phòng, chống tăng huyết áp năm nay (17/5/2017) đã được Hội Tăng huyết áp thế giới (ISH) kết hợp Liên đoàn Tăng huyết áp thế giới (WHL) đưa ra một kế hoạch hành động nhằm cảnh báo toàn cầu về nguy cơ tăng huyết áp và các biến chứng của nó bằng việc phát động việc đo huyết áp rộng rãi trên thế giới cho mỗi quốc gia thành viên ISH tại nhiều địa điểm trong tháng 5, gọi là kế hoạch MMM (May Measurement Month).
Chủ tịch Hội Tăng huyết áp thế giới (ISH), GS. Neil Poulter ngày 4/4/2017 đã đích thân gửi thư cho Bộ Y tế Việt Nam chính thức đề nghị Việt Nam tham gia Chương trình MMM cùng các quốc gia trên thế giới. Chương trình đến nay đã có sự đăng ký tham gia của 92 quốc gia trên toàn thế giới.
Chương trình tầm soát huyết áp toàn quốc hay còn gọi là tháng Năm đo huyết áp (viết tắt MMM) của tổ chức Tăng huyết áp thế giới, nhằm 2 mục đích chính đó là tăng cường sự nhận thức của toàn dân về việc theo dõi trị số huyết áp cho chính bản thân và biết được các tai biến do tăng huyết áp gây ra. Từ đó, theo dõi, dự phòng và điều trị huyết áp đúng cách, góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và tử vong.
Với 64 tỉnh, thành trong cả nước, Hội Tăng huyết áp Việt Nam sẽ chọn ra những địa điểm có đủ điều kiện thực hiện. Tại các địa phương sẽ hình thành Ban tổ chức riêng (đã có trước đây trong Dự án tăng huyết áp quốc gia) tổ chức nhiều đội tình nguyện. Các đội tình nguyện sẽ được huấn luyện, đặt nhiều bàn đo, tư vấn huyết áp miễn phí cho người đi khám. Qua kiểm tra đánh giá sẽ chọn các đối tượng trên 18 tuổi, số lượng người tham gia không hạn chế. Có thể chọn các địa điểm thuận lợi như: cửa hàng, siêu thị, trường học, rạp hát, bến xe tàu… thậm chí là người nhà bệnh nhân tại các bệnh viện.
Hưởng ứng Ngày phòng, chống tăng huyết áp thế giới 17/5 năm nay, tại phòng Khám Đa khoa Trường Đại học Y khoa Vinh đã bố trí 1 điểm đo huyết áp miễn phí cho tất cả bệnh nhân đến khám và người nhà thậm chí bất kỳ người dân nào muốn đến kiểm tra huyết áp và cân nặng, chiều cao, BMI của mình. Bắt đầu từ ngày 26/4, tại phòng khám mỗi ngày đã có 30 người được đo huyết áp và tư vấn miễn phí về điều trị và dự phòng tai biến. Ngoài ra, phòng khám còn bố trí một đội sinh viên y khoa tình nguyện đến các khối, xóm tại các phường, xã của thành phố Vinh để đo huyết áp và tư vấn điều trị miễn phí cho người dân.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai chiến dịch đo huyết áp miễn phí tập trung bước đầu tại phòng khám gặp một số khó khăn nhất định. Phần lớn người dân đều chưa có thói quen quan tâm đến sức khỏe của mình, chưa chủ động đến các cơ sở y tế để đo huyết áp, chưa chủ động đến để đo miễn phí, một số còn có tâm lý e ngại hoặc sợ mất thời gian. Do vậy, để bảo vệ chính mình, nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ mọi người trên 18 tuổi cần phải đo huyết áp ít nhất mỗi năm 1 lần.
PGS.TS. GVCC. Cao Trường Sinh
(Thành viên Hội Tim mạch Hoa Kỳ (FACC), Thành viên Hội Tăng huyết áp thế giới (ISH)