Đột quỵ não (Tai biến mạch máu não) là một bệnh lý rất nguy hiểm: là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau bệnh lý tim mạch và ung thư; tỷ lệ và mức độ di chứng nặng nề nhất trong các bệnh lý nội khoa; chi phí điều trị rất tốn kém; thời gian điều trị dai dẳng .
Thạc sĩ. BS. Đặng Phúc Đức, Khoa Đột quỵ não, Bệnh viện Quân y 103 cho biết, theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới: Đột quỵ là một hội chứng lâm sàng được đặc trưng bởi sự khởi phát đột ngột của các triệu chứng biểu hiện tổn thương khu trú của não, tồn tại trên 24 giờ hoặc tử vong trước 24 giờ. Những triệu chứng thần kinh khu trú phù hợp với vùng não do động mạch bị tổn thương phân bố, loại trừ nguyên nhân chấn thương.
Đặc điểm của đột quỵ
- Xảy ra đột ngột, có thể trong điều kiện bệnh nhân đang hoàn toàn khỏe mạnh bình thường. Ví dụ đang ngồi nghỉ, đang ngủ, đang ăn cơm…
- Có biểu hiện tổn thương chức năng của não: liệt chân tay một bên; liệt mặt; tê bì nửa người; nói ngọng - nói khó; lú lẫn …
- Triệu chứng tồn tại quá 24 giờ hoặc bệnh nhân tử vong trước 24 giờ
- Nguyên nhân do tổn thương mạch máu não, loại trừ nguyên nhân chấn thương
Đột quỵ não được chia 2 thể chính:
- Đột quỵ nhồi máu não: do các nguyên nhân hẹp hoặc tắc động mạch não. Dẫn tới vùng não bị giảm hoặc ngừng cấp máu bị tổn thương.
- Đột quỵ chảy máu não: do mạch máu bị vỡ ra, máu chảy tràn vào tổ chức não hoặc các khoang chứa dịch bao quanh tổ chức não.
Dấu hiệu của người sắp đột quỵ
Do chứng bệnh này không có triệu chứng báo hiệu kéo dài nên không ai có thể biết trước mình sẽ bị đột quỵ. Do vậy, bạn hãy nắm vững những dấu hiệu sau đây là có thể phát hiện sớm chứng đột quỵ ở bản thân hay những người xung quanh để có thể cấp cứu kịp thời.
-Thị lực: Thị lực giảm, nhìn mờ dần cả hai mắt hoặc một mắt, tuy nhiên biểu hiện này không rõ ràng nên bên cạnh khó nhận ra. Chỉ có người bệnh khi nhận thấy mình có dấu hiệu này thì nên yêu cầu được cấp cứu ngay.
- Mặt: Mặt có biểu hiện thiếu cân xứng, miệng méo, nhân trung hơi lệch qua một bên so với bình thường, nếp mũi má bên yếu bị rũ xuống. Đặc biệt khi người bệnh nói hoặc cười thì sẽ thấy rõ dấu hiệu méo miệng và thiếu cân xứng trên mặt.
- Tay: Cảm giác của người bị đột quỵ là tay bị tê mỏi, khó cử động, khó thao tác. Ngoài ra thì người bệnh cũng cảm thấy đi lại khó khăn, không nhấc chân lên được.
- Giọng nói: Người bị đột quỵ có thể gặp triệu chứng nói ngọng bất thường, môi lưỡi bị tê cứng, miệng mở khó, phải gắng sức thì mới nói được.
- Nhận thức: Người bệnh có biểu hiện rối loạn trí nhớ, không nhận thức được, mắt mờ, tai ù không nghe rõ.
- Thần kinh: Người bệnh cảm thấy nhức đầu dữ dội. Đây là triệu chứng nặng và khá phổ biến của bệnh đột quỵ, nhất là người bệnh có tiền sử bị đau nửa đầu.
Hậu quả của đột quỵ não
Đột quỵ não là bệnh để lại nhiều di chứng nặng nề nhất trong các bệnh nội khoa.
Đột quỵ não mức độ nhẹ: để lại di chứng ít và nhẹ
Liệt nửa người: thường bắt đầu hồi phục sau 2-4 tuần và kéo dài nhiều tháng tiếp sau.
- Co cứng cơ: sau khoảng 4-6 tuần thì chuyển sang giai đoạn liệt cứng (cơ vùng liệt tăng trương lực) gây vận động khó khăn, đau nhức cơ khớp. Đặc biệt hay gặp đau khớp vai.
- Rối loạn ngôn ngữ: nói khó hơn bình thường hoặc không hiểu lời nói
Các trường hợp đột quỵ mức độ nặng, di chứng nhiều và rất nặng nề:
- Rối loạn ý thức: tri giác, trí nhớ suy giảm
- Rối loạn tâm thần, trầm cảm
- Suy dinh dưỡng
- Viêm phổi: nguyên nhân do bệnh nhân nằm một chỗ do liệt, suy giảm sức đề kháng, dễ nuốt sặc…
- Loét vùng tì đè: những vùng bị tì đè trực tiếp xuống mặt giường khi nằm rất dễ bị loét (gót chân, vùng xương cùng - cụt, vùng lưng, vùng chẩm…)
- Đại tiện - tiểu tiện không tự chủ
- Một số hậu quả khác: co giật động kinh; huyết khối tĩnh mạch sâu; biến dạng tư thế; tăng huyết áp; loạn nhịp tim…
- Đặc biệt, bệnh nhân đã bị đột qụy não thì nguy cơ bị đột quỵ tái diễn rất cao so với người chưa từng bị đột quỵ.
Theo VnMedia