Rời Dominicana, từ ngày thứ 2, 27/5, Đoàn công tác chúng tôi đã đến với đất nước Cuba tươi đẹp. Từ trên máy bay nhìn xuống chúng tôi thấy rõ dần hòn đảo hình cá sấu hiên ngang, ngạo nghễ giữa biển Caribe sóng gió và đầy nắng. Cảm nhận đầu tiên mà chúng tôi có được là vẻ ngang tàng, bất khuất trong khuôn hình đất nước của Fidel, mặc cho bão tố, mặc cho sóng gió biển khơi. Một sự tồn tại đầy vẻ thách thức.
Từ nhỏ đã được học, được nghe, được đọc về đất nước Cuba anh hùng, bất khuất đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc, chống sự can thiệp của Mỹ. Lớn lên một chút may mắn được học cùng các bạn sinh viên Cuba. Đó là cơ hội gần gũi nhất để hiểu và cảm nhận tình cảm của nhân dân Cuba anh em đối với Việt Nam mà tựu trung nhất ở câu nói nổi tiếng của Lãnh tụ cách mạng Fidel Castro “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.
Vẫn nhớ thời đó bọn sinh viên Việt Nam nhỏ thó chúng tôi đi đâu, làm gì đều được sự “bảo vệ vô điều kiện” của các bạn sinh viên Cuba to lớn trong các vụ “đụng độ” với sinh viên nước khác: trên sân bóng, trên đường phố, trên sân trường và kể cả trong các phòng ăn tập thể ở nơi học... Nhiều đêm cùng thức rất khuya để cùng nhau chơi domino, poker và rang cơm nguội ăn chống đói. Sinh hoạt “bầy đàn” kiểu đó của sinh viên Việt Nam và sinh viên Cuba đã quyện vào nhau, giống như cùng từ một nền văn hóa vậy.
Cuộc sống đổi thay, thế giới biến động, bạn - thù, thù - bạn mang trong mình những nội hàm, sắc thái mới, khác xưa. Việt Nam đã tiến hành đổi mới toàn diện đất nước, từ cơ chế quản lý và phát triển kinh tế, quản lý xã hội đến quan hệ đối ngoại, xác định bạn bè, đấu tranh và hợp tác để đứng vững và tiến lên trong một thế giới phức tạp, đầy bất trắc.
Từ tình cảnh của một quốc gia hầu như bị cô lập khi không còn hệ thống XHCN trên phạm vi thế giới, nhất là sau khi cộng đồng quốc tế hết sức bất công với Việt Nam trong đối xử liên quan đến việc loại trừ chế độ diệt chủng Pol Pot ở Campuchia, chúng ta đã có vị thế hoàn toàn mới trên trường quốc tế: có quan hệ ngoại giao với 189 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược với 16 nước, đối tác toàn diện với 13 nước. Việt Nam ngày càng có vai trò quan trọng và đóng góp tích cực vào các quá trình quốc tế, khu vực.
Ở Tây bán cầu, người bạn, người đồng chí, người anh em thân thiết Cuba vẫn kiên cường với lý tưởng của mình, vẫn trung thành vô hạn với tư tưởng của Jose Marti, với chí khí của Che Guevara và bản lĩnh của lãnh tụ Fidel Castro. Người anh em của chúng ta vẫn đi đầu trong phong trào độc lập, tự do, chống cường quyền của các quốc gia Mỹ-Latinh. Và dĩ nhiên phải đương đầu với muôn vàn khó khăn được tạo ra từ kẻ thù, từ việc cấm vận phi lý, tàn ác. Giữa Thủ đô La Habana chúng tôi ít thấy những khu thương mại sầm uất, náo nhiệt, thay vào đó vẫn còn những hình ảnh xếp hàng của người dân để mua các nhu yếu phẩm.
Bạn còn chưa dư dả với nông sản phẩm, còn thiếu thốn vật liệu để xây dựng các công trình cho hoành tráng. Nhưng tuyệt nhiên chúng tôi không hề thấy những dấu hiệu bi quan mà vẫn là những cặp mắt rực lửa, đầy tự tin và kiêu hãnh của người dân hòn đảo tự do. Vẫn những điệu nhảy Mỹ-Latinh bốc lửa, những lời ca Guantanamera trên đường phố. Họ vẫn miệt mài lao động, vẫn chiến đấu với các khó khăn vì một ngày mai tươi sáng. Thi thoảng chúng tôi bắt gặp từng đoàn dài học sinh lưng đeo balo, cổ quàng khăn xanh, khăn đỏ đến trường với những ánh mắt hồn nhiên, trong sáng. Dường như các cháu nhỏ cũng cảm nhận được sự bình an tuyệt đối cho dù đời sống vật chất còn khiêm tốn.
| Một số hình ảnh về cuộc sống, sinh hoạt của người dân Cuba ở La Habana. |
Khi biết đoàn chúng tôi từ Việt Nam sang, ngay lập tức mọi người náo nhiệt hẳn lên. Những cái bắt tay thật chặt, ôm vai thật lâu và vang lên “Việt Nam, Hồ Chí Minh”, “Viva Việt Nam, viva Hồ Chí Minh”. Để đáp lại Đoàn Việt Nam cũng hô to “Viva Cuba, viva Fidel”...
Ở các buổi làm việc với Lãnh đạo và các Bộ, ngành Cuba chúng tôi cũng được chứng kiến sự chân tình, thẳng thắn và thoải mái từ phía bạn. “Chúng ta không cần khách sáo, ngoại giao”, “chúng tôi không giấu diếm, bí mật gì với các đồng chí Việt Nam”- đó là những từ được nghe rất nhiều lần. Những câu thăm hỏi ân cần về những người bạn quen biết từ 2 phía, những cuộc mạn đàm, trao đổi về các vấn đề quốc tế, về các chính sách, đường lối phát triển của mỗi nước..., tất cả đều trong bầu không khí của người nhà.
Thế đấy. Có những cái đổi thay theo thời gian, nhưng cũng có những giá trị hiện hữu mãi mãi và sẽ là bất tử. Đó chính là tình hữu nghị, tình anh em, đồng chí Việt Nam - Cuba!