“Ngoài các chuyến thăm cảng và các cuộc tập trận mang tính biểu tượng, giờ đây, các hoạt động của Hải Quân của Trung Quốc (PLAN) còn bao gồm cả đào tạo và tác chiến độc lập”, báo cáo nêu rõ. Báo cáo cũng cho thấy Trung Quốc triển khai các nỗ lực ban đầu nhằm phát triển môi trường chiến đấu thành thạo trên đại dương ở các khu vực trọng yếu của Nam Đại Tây Dương.
Báo cáo khẳng định, sự hiện diện của hải quân Trung Quốc đã trở nên tinh vi hơn với các hoạt động mở rộng hơn. Chẳng hạn, hồi tháng 8/2017, một lực lượng đặc nhiệm của PLAN đã có 24 ngày trên Đại Tây Dương trước khi cập cảng vào Cape Town, Nam Phi. Ví dụ khác là lực lượng này đã mất đến 13 ngày đi từ cảng Douala ở Cameroon đến Cape Town, dài hơn một chuyến đi thông thường. Trong cả hai trường hợp, các lực lượng Trung Quốc đều đã thực hiện huấn luyện, nghiên cứu và dàn dựng mô phỏng các vụ tấn công tên lửa, báo cáo cho biết.
Sau khi phân tích các hoạt động của PLAN ở Tây Phi, Giáo sư Martinson kết luận rằng Cape Town, nằm trên bờ biển phía tây nam Nam Phi là điểm dừng chân thường xuyên của lực lượng hải quân Trung Quốc. Các tàu PLAN đã cập cảng Cape Town 6 lần trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 2014 đến tháng 6 năm 2018.
Báo cáo cũng nhận định, hoạt động hải quân gia tăng là một phần trong nỗ lực bảo vệ lợi ích ở nước ngoài của Trung Quốc. Theo số liệu thống kê của Bộ thương mại Mỹ được trích dẫn trong báo cáo, trong số năm quốc gia châu Phi nhận vốn đầu tư trực tiếp lớn nhất từ Trung Quốc, bốn nước gồm Nam Phi, Congo, Nigeria và Angola đều giáp với Nam Đại Tây Dương.
Báo cáo cũng cho biết, sự hiện diện của hải quân Trung Quốc ở khu vực này cũng có thể phản ánh sự thay đổi trong chiến lược của Trung Quốc đối với việc cạnh tranh quyền lực lớn ở Đông Á. Bằng cách phát triển sức mạnh hải quân ở nước ngoài, Trung Quốc có thể buộc Mỹ phải điều chỉnh lực lượng trên không và trên biển ra khỏi phía tây Thái Bình Dương nhằm đối phó với các mối đe dọa của Trung Quốc ở nơi khác.
Charlie Lyons Jones, một nhà nghiên cứu của Viện Chính sách chiến lược Australia, cho rằng các hoạt động của hải quân Trung Quốc tại Nam Đại Tây Dương cho thấy Trung Quốc đang cố gắng đạt được kinh nghiệm và khả năng cần thiết để duy trì một lực lượng tinh nhuệ như Hải quân Mỹ. Tuy nhiên, chuyên gia này cũng nhận định, hải quân Trung Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức như thiếu cơ sở hạ tầng cơ sở và các yếu tố hậu cần.
Các chuyên gia và cộng đồng tình báo phương Tây được cho là đang theo sát bước tiến của PLAN để cung cấp cho các nhà hoạch định những hiểu biết cần thiết phục vụ việc dự đoán và nắm bắt mọi ý đồ của Trung Quốc./.