(Baonghean) - Cách đây 50 năm, Hải quân Nhân dân Việt Nam (HQNDVN) đã chiến đấu anh dũng, cùng với quân và dân miền Bắc làm nên Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964 vẫn còn nguyên giá trị và có sức sống mãnh liệt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo của những người lính biển hôm nay.
Trong chiến thắng trận đầu, Hải quân Nhân dân Việt Nam (HQNDVN) đã dũng cảm, kiên cường đánh đuổi tàu khu trục Ma đốc của đế quốc Mỹ ra khỏi vùng biển miền Bắc; cùng các lực lượng khác bắn rơi 8 máy bay, bắn hư hỏng nhiều chiếc khác, bắt sống trung úy giặc lái I.Anveret. Trong chiến thắng trận đầu có sự góp công của các đơn vị tiền thân Vùng 1 Hải quân, đó là Phân đội 3 tàu phóng lôi - Tiểu đoàn 135 (nay là Hải đội 135, Lữ đoàn 170) và các đơn vị tiền thân khác của Vùng. Đây là chiến thắng của sức mạnh chính trị, tinh thần toàn dân tộc. Biểu tượng của tinh thần dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, quyết tâm đánh thắng kẻ thù được trang bị vũ khí hiện đại, khi chúng liều lĩnh xâm phạm vùng biển, vùng trời nước ta của bộ đội Hải quân. Là chiến thắng có tiếng vang lớn trên thế giới, một lần nữa khẳng định ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam, một dân tộc nhỏ bé nhưng không chịu khuất phục, dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Xét về không gian, thời gian, điều kiện tác chiến cũng như tương quan lực lượng, có thể thấy rằng, chiến thắng ngày 2 và 5/8/1964 có nhiều nhân tố, song nhân tố có ý nghĩa hết sức quan trọng đó là sức mạnh chính trị - tinh thần, mà cội nguồn là sự cố kết trong khó khăn, gian khổ để chống đỡ sự khắc nghiệt của thiên nhiên cũng như sự hung hãn của các thế lực ngoại xâm; là ý chí quyết tâm của một dân tộc nhỏ bé nhưng không chịu khuất phục, dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược; là tinh thần cảnh giác, tỉnh táo, ý thức chấp hành mệnh lệnh chiến đấu và kỷ luật chiến đấu nghiêm minh; là sự phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng. Chính từ tư tưởng, tinh thần này, cán bộ, chiến sỹ HQNDVN đã sáng tạo ra nhiều cách đánh mưu trí, độc đáo, táo bạo, xuất hiện nhiều tấm gương chiến đấu quả cảm, sẵn sàng chiến đấu hy sinh để làm nên chiến thắng. Hình ảnh 3 con tàu phóng lôi nhỏ bé lao thẳng vào tấn công tàu Ma đốc trong sự bắn trả quyết liệt của hỏa lực từ tàu và máy bay địch; hình ảnh Thuyền trưởng Lê Văn Tiếu khi bị thương nặng vẫn lạc quan, giấu đau đớn trong lòng, vững vàng chỉ huy toàn tàu đánh trả nhiều đợt đánh phá của máy bay địch; hình ảnh chiến sỹ Nguyễn Văn Vinh chưa đầy một tuổi quân đã xông xáo chiến đấu, lúc tiếp đạn, lúc cấp cứu thương binh, khi tàu bị trúng đạn địch, thuyền trưởng cho phép rời tàu, nhưng dũng cảm nói “Tàu còn thì tôi còn, đề nghị thuyền trưởng cho tôi ở lại chiến đấu tới cùng”; hình ảnh chiến sỹ Đồng Quốc Bình dùng xuồng bơi theo tàu tham gia chiến đấu, bị thương hai lần vẫn bình tĩnh tiếp đạn cho đồng đội, lần thứ ba bị thương bên sườn, anh dùng một tay giữ vết thương, tay còn lại chuyển tiếp những băng đạn cuối cùng cho đồng đội đánh địch,…Các anh cùng với biết bao tấm gương chiến đấu dũng cảm khác đã thể hiện đỉnh cao của nhân tố chính trị - tinh thần, của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam và phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, tạo động lực để các thế hệ cán bộ, chiến sỹ HQNDVN tiếp tục lập nên những chiến công xuất sắc, đặc biệt xuất sắc, có những chiến công như một huyền thoại, viết lên truyền thống “Chiến đấu anh dũng, mưu trí sáng tạo, làm chủ vùng biển, quyết chiến quyết thắng” của một Quân chủng anh hùng. Ý nghĩa lịch sử và kinh nghiệm của chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964 vẫn còn nguyên giá trị và có sức sống mãnh liệt trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo của những người lính biển hôm nay.
Vùng 1 hải quân được thành lập ngày 26/10/1975, có nhiệm vụ quản lý vùng biển từ Móng Cái đến Mũi Độc - đèo Ngang. Trong gần 40 năm xây dựng, chiến đấu, và trưởng thành, Vùng 1 Hải quân được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba, 1 Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, 1 Huân chương Chiến công hạng Nhì, 1 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba. 6 tập thể hiện nay đang thuộc biên chế của Vùng được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (gồm Hải đội 7, Hải đội 135, Đại đội 8 công binh, tàu HQ201, tàu HQ202 và tàu HQ203). Quá trình xây dựng chiến đấu chiến thắng và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Vùng 1 đã nỗ lực cố gắng, khắc phục khó khăn, huấn luyện giỏi, kỹ luật nghiêm, sẵn sàng chiến đấu.
Thời gian tới, tình hình Biển Đông tiếp tục có những diễn biến phức tạp; yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân chủng, Vùng 1 Hải quân “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” đang đặt ra yêu cầu rất cao, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sỹ phải tiếp tục phấn đấu vươn lên, phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu, tinh thần “dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng” thành những hành động cụ thể, xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Trước hết, tập trung thực hiện tốt công tác chính trị tư tưởng, coi trọng giáo dục các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 (khóa X) về “Chiến lược Biển Việt Nam đến năm 2020”; Nghị quyết Trung ương 8 (Khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; ... xây dựng lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, sẵn sàng chiến đấu hy sinh để bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên. Gắn kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên với khắc phục khâu yếu, mặt yếu sau kiểm điểm tự phê bình và phê bình theo Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI). Đẩy mạnh học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - Người chiến sỹ Hải quân”. Thường xuyên động viên cán bộ, chiến sỹ nâng cao trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu, năng lực quản lý vùng biển. Duy trì nghiêm lực lượng, phương tiện trực theo quy định. Tổ chức luyện tập thuần thục các phương án chiến đấu; huấn luyện theo phương châm "Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, đột phá mạnh mẽ vào huấn luyện “Cơ bản - làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật”. Gắn chặt chẽ giữa huấn luyện với giáo dục chính trị và quản lý, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong mọi hoạt động của đơn vị. Thực hiện tốt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật cho các nhiệm vụ. Đột phá vào “Nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe bộ đội, hoàn thành quy hoạch doanh trại, phát triển quỹ nhà ở, đất ở”. Đẩy mạnh tăng gia sản xuất hướng bờ, hướng biển và phong trào “Ngành hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”. Phát huy nội lực xây dựng cảnh quan môi trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần bộ đội. Thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí trang bị tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông”, đột phá vào “Xây dựng nền nếp chính quy và làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật”. Đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, tự sửa chữa các trang thiết bị, bảo đảm vũ khí trang bị luôn hoạt động tốt, sẵn sàng cho thực hiện nhiệm vụ. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn địa bàn đóng quân, góp phần xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, đơn vị an toàn.
Chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5/8/1964 có ý nghĩa lịch sử to lớn, mãi là bài học kinh nghiệm, là truyền thống vẻ vang của HQNDVN và quân, dân miền Bắc. Kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống Đánh thắng trận đầu không những là dịp để mỗi chúng ta ôn lại truyền thống, vinh dự, tự hào về các thế hệ cha anh đi trước, mà còn là dịp để chúng ta mài sắc ý chí, quyết tâm, tích cực học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ thuật, chiến thuật, làm chủ vũ khí trang bị, sẵn sàng chiến đấu cao, biết vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự Việt Nam vào điều kiện mới, biến ý chí, quyết tâm “dám đánh, biết đánh và quyết đánh giặc Mỹ xâm lược” của chiến thắng trận đầu để giành chiến thắng trước mọi mưu mô, toan tính của các thế lực thù địch, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.
Đại tá Phạm Văn Vững
(Chính ủy Bộ Tư lệnh Vùng 1 Hải quân)