(Baonghean.vn) - Chùa Đức Sơn ở xóm Bắc Sơn, xã Vân Diên (Nam Đàn, Nghệ An) được mọi người biết đến không chỉ là một trong những ngôi chùa cổ nhất Nghệ An mà ở đây còn nổi danh với hệ thống tượng pháp đặc sắc cùng nhiều hiện vật cổ quý hiếm.
Chùa Đức Sơn xây dựng từ thời Trần trên vùng đất cổ Vạn An, hiện còn lưu giữ được gần 40 pho tượng gồm nhiều thể loại, tạo thành một hệ thống tượng pháp phong phú, độc đáo.Ngoài tượng Phật Tổ, Bồ Tát, La Hán, Tổ sư còn có tượng Vua, quan, phụ nữ… Trong ảnh là tượng một vị được cho là Quan Thế Âm Bồ Tát mà người thợ xưa đã tạo tác công phu với những đường nét mềm mại. Trong chùa thượng 3 gian nằm dọc, có 3 bàn thờ liền nhau. Tượng được bài trí thành 3 hàng dọc, từ trước ra sau, từ ít đến nhiều, từ thấp lên cao. Trong ảnh: Bàn thờ gian thứ 2 với những pho tượng mang phong thái ung dung, nhân từ. Tượng pháp ở Chùa Đức Sơn vừa tiêu biểu cho tượng pháp chùa Việt, đậm chất Á Đông... ...vừa mang nét đặc sắc riêng. Ngực áo của một võ quan được khắc, chạm, vẽ rất tinh xảo. Gian thờ sau cùng, cao nhất, có 3 hàng bốn dãy, 11 phong tượng, gồm: Vua, quan và Tam Thế. Tượng Vua ngồi giữa phía trước, trên mũ nổi bật với chữ “Vương”; phía sau cùng là bộ Tam Thế với 3 pho tượng bằng nhau về kích cỡ, giống nhau về kiểu dáng, có chiều cao 1,2m tọa lạc trên đài sen, được tạo tác bằng gỗ mít rất công phu. Theo sư thầy Thích Quảng Tĩnh, Trụ trì Chùa Đức Sơn, tượng Phật Đản đội lá sen (cao khoảng 0,5m) là pho tượng đặc biệt nhất trong hệ thống tượng pháp của chùa. Các pho tượng Vua, quan ở đây, thường được tạo tác kiểu dáng ngự tọa trên ghế. Được tạo tác từ gỗ, mỗi pho tượng một vẻ, nhưng tất cả đều sống động, mềm mại, thanh thoát, chính nhờ vào đầu óc sáng tạo và bàn tay tài hoa của người thợ Việt xưa. . Ở chùa hạ và nhà Tổ sư thờ 10 pho tượng, riêng 3 pho tượng ở nhà Tổ sư được tạo tác với những đường nét khác biệt, thanh sơ, đơn giản. Ngoài hệ thống tượng pháp, chùa còn lưu giữ được 210 bản khắc mộc cổ được làm từ gỗ thị, gỗ mực, mềm, bền. Bản lớn có kích cỡ dài 80 cm, rộng 30 cm, bản nhỏ là 50cm + 18 cm. Trên các bản khắc có nhiều chữ Hán được đục, chạm trái, để in ấn lưu truyền kinh phật. Chùa còn có 1 quả chuông cổ nặng 185 kg, từng bị mất cắp, lưu lạc nhiều lần. Trải qua hàng trăm năm với bao biến cố, thăng trầm, Chùa Đức Sơn vẫn còn lưu giữ được nhiều hiện vật quý hiếm. Chùa đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 2001 là di tích tiêu biểu trong cụm di tích Bắc Sơn, một điểm tham quan, chiêm ngưỡng hấp dẫn của du khách trong và ngoài tỉnh. Huy Thư