Chảy mãi mạch nguồn dân ca ví, dặm xứ Nghệ

(Baonghean.vn)- Nhân dịp UNESCO xem xét vinh danh dân ca ví, dặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, Báo Nghệ An đã có cuộc phỏng vấn NSND Hồng Lựu và Giám đốc Trung tâm bảo tồn và phát huy dân ca xứ Nghệ về việc bảo tồn và phát huy giá trị dân ca ví, dặm.

Nghệ sỹ nhân dân HỒNG LỰU: Bao giờ người Nghệ mất đi giọng nói thì lúc đó mới mất tiếng hát dân ca

​Cách đây 22 năm chúng tôi đã phải đi khắp nơi đến các trường học trên mảnh đất này để dạy cho các cháu, truyền lại cho các cháu những lời ca, điệu ví để mong những người dân của xứ Nghệ bây giờ và sau này không quên những làn điệu dân ca ví dặm. Sau bao nhiêu năm biết bao nhiêu cố gắng thì hôm nay đã trở thành sự thật đó là một niềm hạnh phúc rất lớn của chúng tôi. Được biết UNESCO đang xem xét công nhận ví dặm xứ Nghệ là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, đó là niềm hạnh phúc rất lớn của người nghệ sỹ, của những người làm nghề như chúng tôi. Để có được một bộ hồ sơ xem xét như thế thì phải nói rằng công ơn của các bậc tiền bối đi trước là rất lớn, đó là cả một bề dày lịch sử, văn hóa của cha ông ta để lại, thế hệ này truyền cho thế hệ khác để bây giờ thế giới biết đến, quan tâm đến những làn điệu ví dặm của chúng ta.

Dân ca ví, dặm là tiếng nói của người dân, nói mà hát, hát mà nói. Bao giờ người Nghệ mất đi giọng nói thì lúc đấy mới mất đi tiếng hát ví dặm của mình, chính vì vậy không ở đâu có một nền dân ca như của xứ Nghệ mình. Để có được một kho tàng về dân ca ví dặm phong phú như ngày hôm nay thì ngày xưa đã có rất nhiều tầng lớp quần chúng nhân dân cùng tham gia xây dựng, đó là tầng lớp công, nông, binh và đặc biệt là tầng lớp những người trí thức. Trong kho tàng ấy có rất nhiều câu hát mang tính bác học, đối chữ đối nghĩa.

 Thời gian qua, chúng ta đã tạo được phong trào ở các thôn, xóm, xã, phường, rồi trong trường học chúng ta đã khơi dậy được, thì bây giờ chúng ta cần phải phát huy hơn nữa, đặc biệt là phải kéo được các tầng lớp trí thức để phát huy được những lời mới, để dân ca ví, dặm bám được với thời cuộc, nói được tiếng nói của thời cuộc.

Video clip NSND Hồng Lựu trả lời phỏng vấn Báo Nghệ An:

NGUYỄN NGỌC ẤT-Giám đốc Trung tâm bảo tồn và phát huy dân ca xứ Nghệ: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá dân ca ví, dặm

Dân ca Nghệ Tĩnh với những đặc điểm riêng có của mình, có một sức sống mãnh liệt trong công chúng. Ở Nghệ An có nhiều hình thức để bảo tồn và phát huy dân ca xứ Nghệ, đó là việc xây dựng được hệ thống, mạng lưới câu lạc bộ ở cơ sở từ thôn, xóm cho đến xã, huyện  và có rất nhiều nghệ nhân, trên địa bàn tỉnh ta, có 82 CLB với trên 1.600 nghệ nhân tham gia vào các CLB. Một phương thức bảo tồn khác, đó là chúng ta đã đưa được những làn điệu dân ca vào với các trường học. Qua cuộc thi dân ca ở trong trường học, chúng ta đã phát huy tốt các giá trị của làn điệu dân ca đến các em học sinh. Với nhiệm vụ là đơn vị nòng cốt trong việc phát huy bảo tồn dân ca ví dặm, Trung tâm Bảo tồn và Phát huy Dân ca xứ Nghệ đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá dân ca ví, dặm đến công chúng trong nước cũng như ra thế giới trên nhiều phương diện.

Thật vui mừng khi UNESCO đang xem xét để công nhận dân ca ví dặm xứ Nghệ là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Những người tổ chức hoạt động, quản lý như chúng tôi rất hạnh phúc và nhân dân trên mảnh đất xứ Nghệ này cũng rất vui mừng với sự kiện trọng đại này. Trong thời gian qua, lãnh đạo tỉnh cũng đã rất quan tâm cũng đã đặt ra nhiều giải pháp và đã có những chương trình hành động cụ thể, trực tiếp là Sở VH-TT&DL đã có những tham mưu với cấp tỉnh để đẩy mạnh công tác bảo tồn phát huy dân ca ví dặm bằng các hình thức như là in ấn các sản phẩm văn hóa, đưa dân ca ví dặm thành những chương trình hoạt động thường xuyên trên các phương tiện truyền thông, đưa dân ca vào trường học, đẩy mạnh các hoạt động của các CLB dân ca cơ sở... làm cho sức sống dân ca ví, dặm ngày càng phát triển và lan tỏa đến mọi tầng lớp công chúng.

Video clip Giám đốc Trung tâm bảo tồn và phát huy dân ca xứ Nghệ trả lời PV Báo Nghệ An:

Đức Dũng-Đức Anh (Thực hiện)