(Baonghean) Năm 2006 và năm 2010, Công ty Cổ phần Lâm Lộc được UBND tỉnh 2 lần cấp phép khai thác mỏ đá Rú Dài với diện tích khai thác 17,8 ha trong thời hạn 30 năm. Quá trình khai thác mỏ đá, công ty CP Lâm Lộc đã tạo thêm việc làm cho một số bà con địa phương, khắc phục một số hậu quả do việc khai thác đá gây ra cho các hộ bị thiệt hại. Tuy nhiên, công ty đã vi phạm quy định về an toàn lao động, về môi trường và một số vi phạm khác nên UBND huyện Nghi Lộc ra quyết định tạm đình chỉ hoạt động từ tháng 4/2011. Từ đó đến nay, dù công ty đã khắc phục một số hậu quả, cơ quan chức năng đang tiến hành làm rõ một số kiến nghị của bà con nhưng những bức xúc của nhiều người dân ở địa phương đối với Cty Công ty Lâm Lộc vẫn còn rất căng thẳng.Ông Nguyễn Văn Lam, trưởng xóm 19 cho chúng tôi biết: Việc khai thác mỏ đá Rú Dài khiến xóm 19 có trên 20 hộ và 5 đến 6 hộ ở xóm 18 bị ảnh hưởng nặng nề. Tiếng mìn phá đá nổ quá lớn gây chấn động làm nhà cửa hư hỏng, nguồn nước giếng của những hộ gần mỏ không dùng được, đường sá, cầu bị hư hại. Không khí trong xóm bị ô nhiễm nặng nề vì bụi bặm, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khoẻ của người dân, nhất là người già, trẻ em. Việc học tại nhà của học sinh bị ảnh hưởng lớn do tiếng máy xay đá gây ra suốt cả ngày cho đến 9,10 giờ đêm. Bức xúc của người dân còn tăng thêm khi một số diện tích đất trồng trọt gần mỏ đá bị vùi lấp. Đặc biệt, vào năm 2009, có 1 nam thanh niên chết tại chỗ vì đá văng phải trong khi anh này đang làm việc trong vườn. Trước đó, còn có 1 người đã bị xe chở đá cán chết trên đường đi làm.
Nỗi bức xúc của người dân xóm 19 xã Nghi Lâm khi nói về nạn khai thác đá ở Rú Dài.Ông Lam còn cho biết, trong quá trình hoạt động, nhất là từ tháng 4/2011 đến nay, Công ty CP Lâm Lộc đã có những động thái tích cực như tổ chức đền bù những thiệt hại về hoa màu, khôi phục và tiến hành rải nhựa hơn 1 km đường, cấp nước cho 4 hộ dân bị ô nhiễm nguồn nước và đưa ra nhiều lời hứa khác nếu được hoạt động trở lại. Đồng thời, xóm đã tổ chức một số cuộc đối thoại giữa người dân với đại diện công ty và lãnh đạo UBND huyện, xã về dự; lãnh đạo tỉnh cũng đã mấy lần gặp dân tại trụ sở tiếp dân của UBND tỉnh nhưng vẫn chưa làm nhiều người dân địa phương vừa lòng. Theo những người dân từng tham gia ký vào đơn khiếu nại cũng như trực tiếp đến khiếu nại ở các cấp chính quyền, nguyên nhân là do Công ty CP Lâm Lộc khai thác đá không đúng với thiết kế đã được phê duyệt. Khu vực chế biến không bảo đảm khoảng cách an toàn, chưa ký hợp đồng thuê đất; chấp hành pháp luật về lao động và quản lý, sử dụng vật liệu nổ chưa bảo đảm. Trả lời cơ quan báo chí, ông Trịnh Xuân Giáo - Chủ tịch Hội đồng quản trị cho biết, từ tháng 4/2011, công ty đã ngừng hoạt động khai thác để khắc phục hậu quả theo kết luận của đoàn kiểm tra liên ngành do UBND tỉnh thành lập. Trong thời gian chờ được hoạt động trở lại, Công ty CP Lâm Lộc đã bỏ ra một khoản tiền không nhỏ để khắc phục hậu quả do việc khai thác đá gây ra như làm lại đường, đền bù thiệt hại... Tuy nhiên, nhiều người dân địa phương cho rằng, đền bù như vậy là chưa thoả đáng. Hiện nay, do bị người dân “cấm vận” nên công ty không thể vận chuyển hàng trăm nghìn mét khối đá xay ra thị trường để thu hồi phần nào số vốn bỏ ra; các thiết bị máy móc dùng cho việc khai thác hơn 1 năm không được vận hành đã hư hại nhiều. Trong khi đó, mỗi khi công ty cho nổ máy để bảo dưỡng thì nhiều người lại vác dao, gậy gộc ra ngăn cản... Hàng trăm nghìn mét khối đá thành phẩm ở Rú Dài (Nghi Lâm, Nghi Lộc) đang bị người dân địa phương giữ.Trong buổi tiếp dân xóm 18,19 xã Nghi Lâm vào ngày 16/7/2012, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Thanh Điền đã yêu cầu các cơ quan chức năng sớm kết luận về những hiện tượng như ô nhiễm nguồn nước, nứt tường nhà dân, làm rõ vụ mất trộm kíp mìn tại mỏ đá… đồng thời, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Công ty CP Lâm Lộc phải chấp hành đầy đủ mọi quy định của Nhà nước, từ thiết kế cho đến tổ chức hoạt động khai thác, vận chuyển tại mỏ đá Rú Dài, tiếp tục khắc phục hậu quả do khai thác đá gây ra như đã hứa trước dân. Nếu bảo đảm đủ các điều kiện theo quy định của Nhà nước thì công ty được phép tiếp tục hoạt động; nếu không, sẽ bị đình chỉ vô thời hạn. Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị bà con cần phải bình tĩnh, tuân thủ pháp luật, chấp hành đúng Luật Khiếu nại tố cáo, tránh những hành động làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn cũng như đến lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp. Đề nghị các cơ quan chức năng thực hiện nghiêm túc ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh, nhằm giải quyết nhanh chóng mâu thuẫn kéo dài giữa một số bà con xóm 18,19 xã Nghi Lâm (Nghi Lộc) với Công ty CP Lâm Lộc hợp tình hợp lý, vừa để người dân địa phương yên tâm làm ăn, vừa tạo điều kiện cho doanh nghiệp sớm ổn định sản xuất, kinh doanh.
Việt Long