(Baonghean) - Hỏi: Tôi là giáo viên vùng thuận lợi, công tác ở vùng sâu, vùng xa được hơn 5 năm. Hiện tôi muốn đăng ký nghỉ phép về thăm nhà. Vậy,  nếu thời gian đi đường từ 3 ngày thì chỉ được tính thêm 1 ngày phép có đúng theo quy định của Nghị định 195/CP không? Bộ luật Lao động mới quy định cách tính ngày đi đường, ngày nghỉ tăng theo thâm niên và tạm ứng tiền lương tiền tàu xe như thế nào? (xuanlonggv@gmail.com).
 
Trả lời: Hiện nay Nghị định 195/CP ngày 31/12/1994 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Bộ luật Lao động về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi đã hết hiệu lực kể từ ngày 30/6.
 
- Khoản 4, Điều 111, Bộ luật Lao động năm 2012 (có hiệu lực từ ngày 1/5/2013) quy định: 
 
1. Người lao động có đủ 12 tháng làm việc cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động như sau:
 
a) 12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường;
 
b) 14 ngày làm việc đối với người làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc người làm việc ở những nơi có điều kiện sinh sống khắc nghiệt theo danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành hoặc lao động chưa thành niên hoặc lao động là người khuyết tật;
 
c) 16 ngày làm việc đối với người làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc người làm việc ở những nơi có điều kiện sinh sống đặc biệt khắc nghiệt theo danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành.
 
2. Người sử dụng lao động có quyền quy định lịch nghỉ hằng năm sau khi tham khảo ý kiến của người lao động và phải thông báo trước cho người lao động.
 
3. Người lao động có thể thoả thuận với người sử dụng lao động để nghỉ hằng năm thành nhiều lần hoặc nghỉ gộp tối đa 3 năm một lần.
 
4. Khi nghỉ hằng năm, nếu người lao động đi bằng các phương tiện đường bộ, đường sắt, đường thủy mà số ngày đi đường cả đi và về trên 2 ngày thì từ ngày thứ 3 trở đi được tính thêm thời gian đi đường ngoài ngày nghỉ hằng năm và chỉ được tính cho 1 lần nghỉ trong năm.
 
Theo đó, khi người đi nghỉ phép năm có thời gian đi đường cả đi và về từ 2 ngày trở xuống thì số ngày đi đường đó nằm trong số ngày nghỉ phép theo quy định, không được tính thêm thời gian đi đường. 
 
Nếu đi nghỉ phép năm bằng phương tiện ô tô, tàu thủy, tàu hỏa mà số ngày cả đi và về trên 2 ngày thì từ ngày thứ 3 trở đi được tính thêm thời gian đi đường ngoài ngày nghỉ hàng năm.
 
Ví dụ: Bạn công tác tại Vũng Tàu, nghỉ phép năm về thăm quê ở Lai Châu. Phương tiện chiều đi bằng tàu hỏa từ Vũng Tàu đến TP Hà Nội, chuyển sang ô tô đi Lai Châu.
 
Phương tiện chiều về đi bằng ô tô từ Lai Châu đến TP Hà Nội, chuyển sang tàu hỏa từ TP Hà Nội về Vũng Tàu. Thời gian cả đi và về hết 6 ngày, thì kể từ ngày thứ 3 bạn bắt đầu được tính ngày đi đường. 
 
Theo đó, bạn được tính thêm 4 ngày đi đường (ngoài ngày nghỉ phép hàng năm) cho các ngày đi đường từ ngày thứ 3 đến hết ngày thứ 6. Ngày đi đường chỉ được tính cho 1 lần nghỉ trong năm.
 
- Còn đối với ngày nghỉ hằng năm tăng thêm theo thâm niên làm việc thì tại Điều 112 quy định: Cứ 5 năm làm việc cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hằng năm của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 111 của Bộ luật này được tăng thêm tương ứng 1 ngày.
 
- Điều 113 quy định Tạm ứng tiền lương, tiền tàu xe đi đường ngày nghỉ hằng năm: Khi nghỉ hằng năm, người lao động được tạm ứng trước một khoản tiền ít nhất bằng tiền lương của những ngày nghỉ; Tiền tàu xe và tiền lương những ngày đi đường do hai bên thoả thuận.
 
Đối với người lao động miền xuôi làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo và người lao động ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo làm việc ở miền xuôi thì được người sử dụng lao động thanh toán tiền tàu xe và tiền lương những ngày đi đường.
 
- Thanh toán tiền lương những ngày chưa nghỉ đối với các đối tượng: Người lao động do thôi việc, bị mất việc làm hoặc vì các lý do khác mà chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm thì được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ; người lao động có dưới 12 tháng làm việc thì thời gian nghỉ hằng năm được tính theo tỷ lệ tương ứng với số thời gian làm việc. Trường hợp không nghỉ thì được thanh toán bằng tiền được quy định tại Khoản 4, Điều 114 Bộ luật Lao động năm 2012.
 
T.N(tổng hợp)