Toàn cảnh phiên thảo luận sáng 14/6. Ảnh: Diệp AnhĐa số các ý kiến đều đồng tình với việc sửa đổi Luật Công an nhân dân là cần thiết, nhằm kịp thời thể chế hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trong tình hình mới.
Đại biểu đoàn Nghệ An Hoàng Thị Thu Trang phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Diệp Anh Phát biểu tại Hội trường, ĐBQH tỉnh Nghệ An Hoàng Thị Thu Trang cho rằng: Công an xã là lực lượng vũ trang bán chuyên trách, là lực lượng nòng cốt trong bảo vệ an ninh địa bàn xã. Hiện công an xã đang được giao nhiều thẩm quyền: Tạm giữ người, tố tụng hình sự như lập hồ sơ ban đầu, lấy lời khai người bị hại, nhân chứng, vật chứng, kiểm tra xác minh ban đầu…
Đây là những hoạt động vô cùng quan trọng trong giải quyết vụ án, do đó nếu hoạt động của lực lượng này có sai sót thì hậu quả sẽ khó khắc phục được. Trong khi đó, Luật cũng đang giao cho công an xã được sử dụng nhiều vũ khí và công cụ hỗ trợ: súng trường, dùi cui, bình xịt hơi cay… những hoạt động này ảnh hưởng tới quyền con người.
Tuy nhiên, với yêu cầu nhiệm vụ cao, thẩm quyền lớn nhưng tiêu chuẩn, trình độ học vấn để tuyển chọn công an xã lại đang được thực hiện theo Điều 4 của Nghị định 73 năm 2009. Cụ thể, trưởng, phó công an xã phải là người đã học xong THPT, công an viên thì tốt nghiệp THCS; với miền núi, vùng sâu, vùng xa không có tiêu chuẩn trên thì trưởng hoặc công an viên có thể chỉ học hết cấp tiểu học.
Điều đáng chú ý là, ngoài tiêu chuẩn này thì Nghị định cũng không có tiêu chuẩn về đào tạo nghiệp vụ trước khi tuyển dụng.
Dù đánh giá cao đóng góp của công an xã thời gian qua, nhưng Cục trưởng Thi hành án tỉnh Nghệ An cũng thẳng thắn chỉ rõ, lực lượng công an xã chưa đủ mạnh về số lượng, chất lượng. Thời gian qua, hoạt động của lực lượng này đã xảy ra nhiều sai phạm.
Nguyên nhân của tình trạng này theo đại biểu là do quy định hiện hành đã giao cho công an xã quá nhiều nhiệm vụ, vụ việc phức tạp, thẩm quyền lớn trong khi yêu cầu đầu vào, năng lực của lực lượng này cũng như điều kiện đảm bảo chính sách còn nhiều bất cập.
Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An Trần Văn Mão. Ảnh: Diệp Anh Cùng quan điểm này, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An Trần Văn Mão phân tích: Thực tiễn cho thấy, tình hình an ninh nông thôn ngày càng tiềm ẩn bất ổn, nhất là các vụ việc khiếu kiện, xung đột xã hội liên quan đến đất đai, quản lý, thu hồi đất để triển khai các dự án phát triển KT-XH.
Hệ thống chính trị cơ sở, mặc dù đã được Đảng, Nhà nước quan tâm củng cố, kiện toàn song vẫn còn nhiều hạn chế, công tác bảo vệ an ninh, trật tự ở cấp xã còn nhiều yếu kém, lực lượng công an xã còn chưa đủ mạnh, yếu chất lượng, thiếu số lượng.
‘‘Thực tế đó, đặt ra trách nhiệm nặng nề hơn cho lực lượng công an xã, đòi hỏi phải tăng cường mọi mặt để Công an xã thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, dự án cần cân nhắc kỹ lưỡng lộ trình để từng bước chính quy hóa lực lượng này, tránh xáo trộn và ảnh hưởng đến lực lượng công an xã đang hoạt động hiện nay’’- ông Mão đề nghị.
Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu tham gia phát biểu tại buổi thảo luận. Ảnh: Diệp Anh Phát biểu tại hội trường, ĐBQH, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An Nguyễn Hữu Cầu cho rằng, thực hiện chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về sắp xếp tổ chức lại bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Bộ Công an là đơn vị tiên phong trong xóa bỏ cấp trung gian. "Có thể nói đây là sự thay đổi mang tính lịch sử, triệt để và sâu rộng. Với việc sắp xếp bộ máy như vậy thì việc sửa đổi Luật CAND là tất yếu, khách quan nhằm giúp cho lực lượng CAND nhanh chóng ổn định bộ máy tổ chức, đi vào hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn. Với tư tưởng nhất quán của Bộ, việc sắp xếp, tổ chức bộ máy nhưng không bỏ chức năng, nhiệm vụ nào, không làm tăng thêm biên chế, và không làm tăng thêm chế độ, chính sách. Trong một thời gian ngắn, Bộ Công an đã khẩn trương chuẩn bị dự án Luật trình QH đầy đủ và thuyết phục. Đây cũng là dự án Luật đầu tiên mà QH cho nghiên cứu, thảo luận khi Bộ Công an tổ chức kiện toàn bộ máy" - Đại biểu Nguyễn Hữu Cầu nhấn mạnh.
Giám đốc Công an Nghệ An cũng mong muốn các ĐBQH vừa hết sức thận trọng, cân nhắc chắc chắn, chặt chẽ, vừa động viên, khích lệ, ủng hộ, tạo sự lan tỏa để Bộ Công an, cũng như các bộ, ngành khác tiếp tục công việc đổi mới bộ máy "rất đụng chạm, rất nhạy cảm và khó khăn này".
Bày tỏ ủng hộ việc quy định Giám đốc Công an tỉnh, TP trực thuộc Trung ương ở địa phương được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng, đại biểu Nguyễn Hữu Cầu lý giải: Theo quy định hiện hành, Giám đốc Công an tỉnh có chức vụ tương đương với Cục trưởng, được quy hoạch, đề bạt trực tiếp lên cấp Thứ trưởng. "Nếu hai cấp bậc hàm này vênh nhau thì rất khó thực hiện việc luân chuyển, bổ nhiệm, thực hiện chế độ chính sách", ông Cầu phân tích.