Sự nghiệp Mỹ Linh chia hai thời kỳ: Trước và sau kết hôn. Dù sự chuyển hướng có thể làm chị mất (và thêm) một số khán giả nhưng vẫn phải công nhận Mỹ Linh là ca sĩ hiếm hoi ở Việt Nam có sự nghiệp vững chắc trong suốt 1/4 thế kỷ. Chuyến xuyên Việt thứ tư của chị khởi hành từ Hà Nội (11,12/8) tới Đà Nẵng (15/8) và TPHCM (18/8).
Cách đây hơn 20 năm, tour xuyên Việt đầu tiên hẳn để lại cho chị nhiều ấn tượng đáng nhớ?
Đó là khi tôi vừa kết hôn. Tour xuyên Việt đầu tiên tên chỉ là Tiếng hát Mỹ Linh thôi, với những bài như Em hãy ngủ đi, Trái tim không ngủ yên, Biển khát, Phút giao thừa lặng lẽ… Chúng tôi xuyên Việt bằng xe buýt, qua Quy Nhơn, Buôn Mê Thuột, Quảng Ninh, Hải Phòng, Huế, Đà Nẵng, Đà Lạt… Chỉ Hà Nội-TP.HCM mới bay. Hồi đấy giống như đi chơi, rất thích. Có một đội tiền trạm đi trước để sắp xếp, treo băng-rôn, bán vé một cách rất nguyên sơ- cứ để ngay trước cửa rạp, mà còn không có mà bán. Thời đấy chưa có internet, tôi mới được đổi từ máy nhắn tin lên điện thoại. Làn Sóng Xanh mới manh nha. Mọi người chưa có nhiều thứ để giải trí.
Hóa ra ngay từ tour xuyên Việt đầu tiên đã có Anh Quân, Huy Tuấn?
Anh Bằng Kiều là ca sĩ của ban nhạc Chìa Khóa Vàng, đánh ở sàn nhảy Kim Liên. Tôi thích hát, tối nào cũng bám đuôi đến ngồi chơi, chờ các chị đi muộn thì xin hát một bài. Mỗi tối đi hát được ít tiền về đưa mẹ để cải thiện bữa ăn cho gia đình. Được một năm như thế, bỗng một hôm tự dưng anh Đức Trịnh gọi ra bảo, lát hết chương trình ở lại gặp. Thì chưa bao giờ tôi lo lắng như tối hôm đấy. Làm ở đấy, tôi vẫn nghĩ mình hát không hay bằng các chị đâu, lại chưa biết hát tiếng Anh. Nhưng các chị chảnh, hay này nọ, mình bé thì mình ngoan. Các anh hẹn giờ nào là đến giờ đấy, chăm tập lắm. Mình nghĩ bụng nếu anh ấy bảo em bị nghỉ việc, chắc mình khóc mất. Hồi đấy mới có 18 mà. Rồi cũng rớt nước mắt nhưng là vì mừng quá. Khi anh ấy bảo: “Em hát tốt mà lại có ý thức trách nhiệm. Ban nhạc mời em làm thành viên chính thức, đi thi trong Đà Nẵng”. Các anh sáng tác 3 bài mới cho mình hát trong kỳ thi đấy, trong đó có Thì thầm mùa xuân.
Sau đó tôi được mời thu bài Chị tôi cho phim truyền hình. Bỗng dưng một ngày thấy phát ầm ầm trên ti-vi. Mọi người mới dấy lên phong trào tìm xem ai hát. Rồi đi đâu tôi cũng được yêu cầu hát bài đó. Nhạc sĩ Phó Đức Phương mời thu Trên đỉnh phù vân cho kịch. Nhưng rồi người ta chỉ nhớ bài hát. Khi hát tại Duyên dáng Việt Nam1996, hai nghìn mấy người trong nhà hát Hòa Bình, 4 đêm liên tiếp, cứ đến bài đấy là vỗ tay không dứt, cứ hát một câu lại vỗ tay.
Rồi cô bạn thân Kim Ngọc (nhạc sĩ) rủ đi xem “hai thằng bên Đức về, có sáng tác đang được mọi người chú ý”. Băng nhạc Thiên đường của Anh Em đã được ban Hoa Sữa truyền tay nhau nghe từ xưa rồi. Ban Hoa Sữa còn bảo chắc chắn chúng nó phải thuê Tây đánh, chứ không bao giờ đánh được như thế này. Nhưng thực ra lấy đâu ra tiền. Anh Quân kể hồi đấy tiền trả phòng thu rất đắt nên trong một ngày phải thu tất cả mọi thứ… Tối hôm đó, lần đầu tiên tôi nghe thứ nhạc tươi mới, như Tây. Về tôi gặp Huy Tuấn tìm cách xin hợp tác.
Anh Quân kín lời, hướng nội. Thế nào một thời gian sau quen, dần dần bắt đầu yêu nhau rồi kết hôn. Kết hôn xong, điều đầu tiên anh bảo: “Em phải có đĩa với những bài của riêng mình”. Mắt tôi cứ tròn xoe ra: “Ở Việt Nam em chả thấy ai làm thế, cứ chọn mấy bài của Trịnh Công Sơn, mấy bài của Thanh Tùng, mấy bài đang hot hot thôi”. “Thế giới ai làm thế”. Thì tôi đã được ra thế giới bao giờ đâu. Ra xong cái đĩa, anh lại bảo bây giờ phải có tour để đi truyền bá đĩa của mình.
Mỹ Linh đã có dăm album trước đó rồi cơ mà?
Đấy là các hãng đĩa mời thu. Mình chỉ hát thuê. Họ giả cho mình ví dụ 1 triệu- 5 trăm một bài và mình không có gì hơn... Nói chung tất cả những gì các anh ấy tìm hiểu được ở nước ngoài thế nào thì về áp dụng vào mình. Nên nói “nếu không có Anh Quân là không có Mỹ Linh” là nói thật đấy. Anh ấy đã cho mình những thứ mình chưa bao giờ biết đến. Những thứ bây giờ cảm thấy bình thường nhưng thời đấy không ai dám nghĩ đến.
Không có Anh Quân, Huy Tuấn, tất sẽ lại có một số anh khác?
Nhưng khó mà gắn bó như thế hoặc cuộc sống của mình sẽ rẽ sang hướng rất khác. Anh Quân, anh Tuấn là bạn thân từ trước khi du học. Nếu tôi với anh Quân không phải vợ chồng, có thể sự nghiệp bọn tôi không được thế này đâu. Vì tính cam kết giảm đi. Có thể nếu anh Quân không có bé Anna thì chưa chắc hôn nhân đã giữ được đến hôm nay, vì hai đứa đều là hai cái tôi to đùng. Nhưng khi có bé, cả hai đều lùi lại vì nhìn thấy những điểm tốt đẹp của nhau. Tôi thấy một người đàn ông rất cam kết với một đứa trẻ, sẵn sàng hy sinh mọi thứ. Ở Đức, anh bỏ hoàn toàn nghề để ở nhà chăm sóc Anna. Điều đấy làm cho mình xúc động. Tưởng chỉ có với Anna anh ấy mới thế, ai dè về sau Duy, Mỹ Anh cũng y hệt. Hóa ra anh ấy tình cảm hơn tôi. Hôm tiễn Duy đi du học, tôi không khóc mà anh ấy khóc. Hôm vừa rồi đón về, anh ấy lại cũng ứa nước mắt. Tôi buồn cười, hóa ra đàn ông tình cảm hơn đàn bà.
Nếu tôi với anh Quân không phải vợ chồng, có thể sự nghiệp bọn tôi không được thế này đâu. Vì tính cam kết giảm đi. Có thể nếu anh Quân không có bé Anna thì chưa chắc hôn nhân đã giữ được đến hôm nay, vì hai đứa đều là hai cái tôi to đùng. Nhưng khi có bé, cả hai đều lùi lại vì nhìn thấy những điểm tốt đẹp của nhau.
Ngôn ngữ là một rào cản. Mình hát tiếng Việt người ta có thích mấy cũng nghe tham khảo thôi chứ không thể nghe hàng ngày. Trừ trường hợp Hàn Quốc, kinh tế của họ phát triển, hàng hóa của họ đi đâu, văn hóa theo đó. Nó là chính sách ở tầm vĩ mô rồi. Ngay cả Nhật kinh tế phát triển thế, nhưng mình có nghe nhạc Nhật đâu.