Brexit - những 'sóng gió' với nước Anh và châu Âu

(Baonghean) - Nước Anh đã lựa chọn rời khỏi Liên minh châu Âu sau cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào ngày 23/6, tuy vậy, con đường để rời khỏi lục địa già còn chưa rõ ràng. Hãy cùng tìm hiểu những tác động nhất định của tiến trình này cho tới thời điểm hiện tại.

Tiến trình Brexit 

Brexit là một cách viết tắt chỉ việc nước Anh rời khỏi EU được ghép từ 2 từ “Britain’’ có nghĩa là nước Anh và từ “exit” có nghĩa là rời khỏi. Brexit được thông qua bởi một cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 23/6 vừa qua, với tỷ lệ 52% trong số hơn 30 triệu người dân Anh ủng hộ.

Từ khi Brexit được đa số người dân Anh ủng hộ, nước Anh đã có Thủ tướng mới là bà Theresa May thay thế cho ông David Cameron - người ủng hộ phong trào ở lại châu Âu. Trên thực tế, bà May cũng là người chống Brexit, tuy vậy, vị Thủ tướng này tuyên bố sẽ tôn trọng ý kiến của người dân “Brexit có nghĩa là Brexit’’. 

Trung tâm tài chính tại London, nơi các ngân hàng Anh có thể cung cấp dịch vụ của mình tại EU. Ảnh: The Guardian.

Đầu vào tháng 10 vừa qua, Thủ tướng Anh Theresa May đã tuyên bố theo Điều 50 của Hiệp ước Lisbon, 2 năm đàm phán rời khỏi châu Âu sẽ bắt đầu vào cuối tháng 3/2017. Trên thực tế, điều này có nghĩa là nước Anh sẽ rời khỏi EU vào mùa hè năm 2019.

Tuy vậy, Tòa án Tối cao đã thông qua một thách thức pháp lý rằng chính phủ phải đợi tiếng nói từ phía các nghị sĩ Quốc hội trước khi kích hoạt Điều 50. Phản ứng lại, chính phủ lập luận, nhiệm vụ thực hiện Brexit của họ là xuất phát từ cuộc trưng cầu ý dân. 

Những ảnh hưởng đến nước Anh

Nhiều nhà kinh tế đã đưa ra dự đoán trước cuộc trưng cầu rằng, sẽ có một tác động tức thời và đáng kể lên nền kinh tế nước Anh nếu Brexit được ủng hộ. Tuy vậy, cho đến nay, những dự đoán vẫn chưa xảy ra.

Số liệu mới nhất cho thấy, nền kinh tế tăng trưởng 0,5% trong 3 tháng sau cuộc trưng cầu, chỉ số này thấp hơn mức 0,7% ở quý trước, tuy nhiên vẫn lớn hơn dự đoán là 0,3%. Trong báo cáo mùa thu của Văn phòng phụ trách ngân sách, dự báo tăng trưởng của năm 2016 đã được nâng lên 2,0% lên 2,1%, đồng thời hạ mức dự báo của năm 2017 từ 2,2% xuống 1,4%.

Vào tháng 9, niềm tin của người tiêu dùng đã trở lại ở mức trước cuộc trưng cầu, họ chi tiêu nhiều hơn nhờ vào mức lương cao hơn, lạm phát ở mức thấp và lãi suất thấp. Tuy vậy, ngành Tài chính của Anh cũng đứng trước những ảnh hưởng nhất định. Thủ đô London với vị thế là trung tâm tài chính của thế giới đang chứng kiến cảnh rời đi của các ngân hàng. Nhiều ngân hàng lớn của Vương Quốc Anh dự tính sẽ chuyển trụ sở ra khỏi nước này vào những tháng đầu năm 2017, những ngân hàng nhỏ hơn có thể rời đi trước dịp Giáng sinh.

Đồng bảng Anh đã giảm giá trị đáng kể từ cuối tháng 6, có mức thấp kỷ lục trong nhiều thập kỷ. Điều này khiến Ngân hàng trung ương Anh phải sử dụng các biện pháp kích thích và cắt giảm lãi suất. Sự sụt giảm tỷ giá của đồng bảng Anh làm cho những chuyến du lịch nước ngoài của người dân Anh trở nên đắt đỏ hơn, đồng thời tăng chi phí xuất khẩu cho các nhà sản xuất. Điều này dẫn tới việc chuỗi siêu thị nổi tiếng Tesco đã phải ngừng bán một số sản phẩm nổi tiếng của họ trong bối cảnh nhà cung ứng yêu cầu tăng giá để bù đắp việc đồng tiền nước Anh mất giá.

Tuy vậy, đồng bảng Anh yếu hơn đem lại lợi ích cho ngành du lịch trong nước, khi mà khách du lịch sẽ chịu một chi phí ít hơn trước kia. Công ty phân tích ForwardKeys cho biết, số lượng đặt vé máy bay đến Anh đã tăng 7,1% sau khi cuộc bỏ phiếu diễn ra. 

Mặt khác, Brexit còn gây ra nhiều bất ổn về an ninh với nước Anh. Theo số liệu của Bộ Nội vụ Anh, số lượng vụ việc liên quan đến phân biệt chủng tộc và tôn giáo được ghi nhận tại Anh và xứ Wales đã tăng 41% ngay sau khi nước này chọn rút khỏi EU.

Trên thực tế, các vụ tội phạm kiểu này có thể nhiều hơn vì hầu hết không được báo cáo cho cảnh sát. Chính phủ Anh đã công bố kế hoạch xử lý các vụ tội phạm liên quan đến thù ghét và đến tháng 10 vừa qua thì tỷ lệ loại tội phạm này đã giảm xuống. 

Cùng với đó, số người thất nghiệp tại Anh đã tăng nhẹ lên mức 1,6 triệu người vào khoảng tháng 7 đến tháng 9, mức thấp trong vòng 11 năm. Hãng bảo mật lớn nhất thế giới G4S cũng đã cảnh báo lực lượng lao động cũng như nền kinh tế Anh có thể bị thu hẹp.

Để đối phó với những khó khăn này, chính quyền bà Theresa May đã có những bước đi như hỗ trợ và đảm bảo cho tập đoàn Nissan xây dựng các dây chuyền sản xuất ô tô mới tại Sunderland. Bên cạnh đó, các Tập đoàn lớn vẫn đang triển khai kế hoạch phát triển của mình tại nước Anh. 

Tác động đến châu Âu

Hậu quả đầu tiên có thể thấy sau Brexit đó là tổn hại đến sự gắn kết, uy tín quốc tế của EU. Brexit đảo lộn trật tự chính trị và kinh tế vốn do Anh, EU và các nước đồng minh đặt ra. Bên cạnh đó, một trong những vấn đề thực tế nổi lên sau Brexit là số phận của những công dân EU đang sinh sống và làm việc tại Anh. Mới đây, Chính phủ Anh được cảnh báo rằng, có tới 1 triệu cư dân EU sinh sống ở Anh có thể bị trục xuất nếu không tìm ra được lý do ở lại hợp lệ. 

Tuy nhiên, chính quyền bà Theresa May khẳng định rằng, quyền lợi của các công dân EU sẽ được đảm bảo và là một phần của đàm phán cho Brexit, tuy vậy, nó chỉ được thực hiện khi quyền của các công dân Anh tại EU được đáp ứng. Trên thực tế, chưa có gì thay đổi về chính sách đối với những người dân EU sống tại Anh sau khi cuộc trưng cầu diễn ra. 

Phan Vũ