Bị, tại, bởi, do…

(Baonghean) - Càng gần ngày bầu cử, các hoạt động liên quan càng trở nên hối hả, gấp rút. Nhưng sôi nổi và được công luận chú ý hơn cả là các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc cử tri của các ứng viên. 

Phải nói là kỳ này, các ứng viên đã trở nên chuyên nghiệp hơn với các chương trình tạm gọi là vận động tranh cử được chuẩn bị khá công phu, bài bản, cụ thể, thiết thực mà trọng tâm là chăm lo, cải thiện đời sống mọi mặt cho người dân. Toàn là những lời hay,việc tốt, nhưng có điều đó đều là những hứa hẹn trong tương lai chứ chưa phải là hiện thực trong cuộc sống. Thế nên, bên cạnh không khí hồ hởi, phấn khởi, tin tưởng cũng có nổi lên một số băn khoăn, nghi ngại là sau sẽ là gì, nếu vẫn tiếp tục là:  bị, tại, bởi, do như... một số trường hợp trước đây  thì thất vọng vô cùng.

Nghe qua thì thấy hơi khó hiểu, thế nên cần phải làm rõ ra mấy cái chữ đó có ý nghĩa gì. Trước hết, những chương trình hành động của các ứng viên trong cuộc bầu cử lần này dù hay ho, hấp dẫn, thiết thực đến mấy thì vẫn còn vẫn phải tiếp tục chờ đến tương lai mới biết là có trở thành hiện thực hay chỉ là “suông tình”. Bởi các ứng cử viên mới chỉ là hứa, là đưa ra ý tưởng, quyết tâm sẽ làm thế này, sẽ làm thế kia trên dựa trên lợi thế về chức vụ, nghề nghiệp của mình. Việc ra tranh cử kiểu này so sánh một cách nôm na là cũng giống như giai đoạn tiền hôn nhân. Là lúc đang tìm hiểu để quyết định có tiến tới lập gia đình với nhau không.

Dĩ nhiên, như dân gian đã tổng kết là không ai đem dùi đục đi hỏi vợ cả. Nghĩa là người ta chỉ thuần có dùng lời hay, ý đẹp để phô ra lấy lòng đối tượng tìm hiểu thôi chứ không ai thật thà đi huỵch toẹt cái bản ngã của mình ra cả. Thế nên, có không ít cặp, sau khi về ở với nhau mới thấy một nửa của mình không thật sự hoàn hảo như những gì được nghe, được thấy trước đó. Thất vọng thật đấy, nhưng đành phải chấp nhận thôi vì “ván đã đóng thuyền”. Cho nên, người ta e ngại là trước và sau khi bầu cử và trúng cử khác nhau một trời, một vực. Sau sẽ thế này, sẽ thế kia là một loạt lý do được đưa ra để biện hộ cho việc vì sao những chương trình, những lời hứa trước khi bỏ phiếu không thành hiện thực, không được thực hiện đến nơi, đến chốn.

Vì thế, người ta lo lắng là trong các kỳ, cuộc tiếp xúc cử tri tới đây, sau khi đã trúng cử, từ sẽ sẽ bị thay thế bằng các từ khác như là bị, tại, bởi, do…Toàn những từ được dùng với dụng ý bào chữa, giải thích, thanh minh cho việc những lời hứa, những chương trình vận động tranh cử không thực hiện được đều do khách quan đem lại, là bất khả kháng  chứ không phải do chủ quan, không phải là hứa hão, là nói không đi đôi với làm hay nói một đường làm một nẻo. Nỗi lo này hoàn toàn có cơ sở từ thực tế. Vì như ai cũng thấy, có rất nhiều việc đã được nhiều người có danh, có vị đàng hoàng  trịnh trọng hứa trước bàn dân thiên hạ là sẽ quan tâm giải quyết.

Nhưng rồi mọi việc đâu vẫn hoàn đấy. Cụ thể như là những hiện tượng chạy trường, chạy lớp, học thêm, học nếm… trong ngành giáo dục gây nhức nhối bao năm nay không giải quyết nổi là bởi nhu cầu của phụ huynh, học sinh. Hàng chục nghìn sinh viên tốt nghiệp không có việc làm là tại người học và người dạy không bắt kịp, không phù hợp với nhu cầu sử dụng lao động ở ngoài xã hội. Thực phẩm bẩn tràn lan, không kiểm soát nổi là do ý thức người sản xuất không cao, người dùng không kiên quyết nói không với thực phẩm bẩn. Kinh tế trì trệ, yếu kém là bị tác động từ sự khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Gần như không ai nhận lỗi chủ quan về mình là do yếu năng lực, thiếu trách nhiệm.

Cho nên, không ít người đã cảnh báo rằng: cần phải có cơ chế giám sát việc thực hiện lời hứa của các ứng viên sau khi trúng cử. Nhưng cơ chế thế nào để giám sát cho có hiệu quả thì chưa rõ. Và nếu có thì cũng khó lòng thực hiện. Bởi người có quyền giám thì không sát và người sát thì không có quyền giám. Lâu nay, mới chỉ thấy một số đại biểu của dân bị bãi miễn là do vi phạm pháp luật mà chưa thấy một vị nào bị tước tư cách đại biểu vì không làm tròn lời hứa trước dân.

Cho nên, chỉ biết hy vọng, mong mỏi là trong các cuộc tiếp xúc sau bầu cử, các tri không phải nghe các đại biểu đại diện cho mình nói ra những từ: bị, tại, bởi, do…

Bụt Sơn