Theo khảo sát, một số công trình vệ sinh công cộng của thành phố Vinh đang bị sử dụng sai mục đích và bị xuống cấp trầm trọng. Tại khu vực Hồ Goong, nhà vệ sinh công cộng tại đây đã xuống cấp trầm trọng, bị lấn chiếm; tại khu vực phường Quang Trung, nhà vệ sinh công cộng có từ rất lâu nhưng người ta thấy ở đây là một cơ sở quảng cáo...
Bên cạnh đó, phần lớn mục đích của các công trình WC ban đầu là phục vụ cho khách hàng gửi xe, đi chợ hoặc mua xăng dầu nên dù sau này được “gán” vào quy hoạch, sử dụng cho mục tiêu công cộng nên mới có tình trạng thừa nhưng lại thiếu nhà vệ sinh công cộng. "Bản thân thường xuyên đi tuyến Vinh - Quỳnh Lưu hàng ngày bằng xe bus nên hay đi xe sớm vào thành phố, đôi lúc muốn tìm nhà vệ sinh công cộng mà không tìm ra nên nhiều lần dở khóc, dở cười. Nhiều người cũng nói có thể vào trạm xăng hay bãi đậu xe nhưng mình không mua hàng, gửi xe nên vào cũng ngại hơn", Anh Hồ Châu - một hành khách quê Sơn Hải (Quỳnh Lưu) cho biết.
Thực tế trên cho thấy, trên địa bàn TP. Vinh mặc dù ở các tuyến phố chính và khu vực trung tâm đều có nhà WC công cộng nhưng người dân không dễ nhận biết. Bên cạnh đó, hiện các khu vực chính như Quảng trường Hồ Chí Minh, phố đêm Cao Thắng, chợ đêm Thành Cổ… thường tụ tập đông người nhưng hiện quá ít nhà vệ sinh và không thuận tiện.
Bất cập trong đầu tư, vận hành
Tìm hiểu thêm, chúng tôi được biết, do thành phố Vinh không có quy hoạch hệ thống nhà WC công cộng riêng và mãi đến năm 2012 thành phố mới có quy hoạch trình UBND tỉnh thông qua nên khi triển khai khá bị động. Để đầu tư một cụm công trình WC công cộng hiện có mức không dưới vài trăm triệu đồng, nên bên cạnh nguồn lực đầu tư thì quỹ đất cũng không còn nên chỉ có cách là kết hợp với các điểm dịch vụ công để đưa các công trình WC của các đơn vị này vào mục đích công cộng.
Vì lý do đó nên thời gian qua, thành phố đã làm việc với ban quản lý các bãi xe, ban quản lý chợ và công ty xăng dầu để cải tạo, đưa các công trình WC tại các chợ, trạm xăng, bến xe vào mục đích chung.
Tuy nhiên, quá trình vận hành cũng phát sinh bất cập là công trình WC tại trạm xăng không được gắn biển dùng chung nên không phải ai cũng biết và vào sử dụng. Bên cạnh đó, một số công trình WC tại bến xe hay bản quản lý chợ, di tích danh thắng nằm sâu trong khuôn viên chợ, bến xe và không có hệ thống tín hiệu chỉ dẫn nên khách vãng lai, người dân rất khó nhận biết.
Ngoài ra, theo khảo sát mới đây của Phòng Quản lý đô thị thành phố, các công trình WC tại các chợ đã xuống cấp và chưa đảm bảo vệ sinh; còn 11 trên tổng số 31 chợ, bãi đậu xe và cửa hàng xăng dầu chưa có công trình WC theo quy định. Một số khu vực mật độ dân cư vãng lai đông như Bến xe chợ Cửa Bắc hay Khu C Quang Trung theo quy hoạch phải có nhà vệ sinh công cộng nhưng nay vướng quy hoạch, di dời bến xe và công trình WC bị phá bỏ mà chưa bổ sung.
Trước thực trạng bất cập trên, UBND thành phố đang khảo sát, chuẩn bị bổ sung quy hoạch trình tỉnh thông qua, theo đó sẽ bổ sung thêm công trình WC công cộng tại phố đêm và phố đi bộ; đồng thời giao UBND các phường vận động các hộ dân kinh doanh tại phố đêm và phố đi bộ cùng với tổ chức kinh doanh các mặt hàng phải cam kết bố trí, sắp xếp các công trình WC công cộng cho khách.
Theo nhiều người dân, để hệ thống WC công cộng dễ nhận biết, ngay từ khi thiết kế, cơ quan chức năng phải yêu cầu đơn bị tư vấn, thiết kế các công trình WC công cộng phải kèm hệ thống đèn, tín hiệu nhận biết riêng để người dân dễ thấy, dễ nhìn. Cùng với đó, về lâu dài, sau khi đầu tư nâng cấp lại, thành phố sẽ phải xây dựng quy chế vận hành giao khoán, quản lý, vận hành các nhà vệ sinh công cộng kết hợp với quầy ốt kinh doanh tại các điểm du lịch công cộng một cách hiệu quả nhất.
Danh sách các công trình WC công cộng trên địa bàn TP. Vinh:
- Chợ Vinh, chợ ĐH Vinh, chợ Cầu Kênh Bắc, chợ Hưng Lộc, chợ Hưng Chính, chợ Đông Vĩnh.
- Cửa hàng xăng dầu Bến Thủy, Cửa hàng xăng dầu Quán Bàu, cửa hàng xăng dầu Quán Bánh, Cửa hàng xăng dầu Mai Hắc Đế, Cửa hàng xăng dầu Hưng Phúc, Cửa hàng xăng dầu Hưng Dũng, Cửa hàng xăng dầu Quân đội QK4 đường Lê Duẩn, Cửa hàng xăng dầu Lê Duẩn, Cửa hàng xăng dầu 26 Nguyễn Sỹ Sách, Cửa hàng xăng dầu Hưng Lộc.
- Bãi đậu xe đường lên núi Dũng Quyết; Công viên Trung tâm, Công viên Nguyễn Tất Thành, Khu vực Quảng trường Hồ Chí Minh.