Bàn giao sổ BHXH: Tạo thuận lợi cho người lao động

(Baonghean)- Thời gian qua, nhằm góp phần đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động, Bảo hiểm xã hội Nghệ An đã tiến hành phối hợp với các đơn vị để bàn giao sổ BHXH cho người lao động tự quản lý.

Những ngày này, những công nhân thuộc Công ty TNHH MTV Dinh dưỡng Nông nghiệp, Khu công nghiệp Nam Cấm không giấu nổi niềm vui khi được cầm trong tay cuốn sổ BHXH, thành quả sau bao nhiêu năm làm việc chăm chỉ.

Chị Lê Thị Hải Thu - Nhân viên công ty phấn khởi chia sẻ: “Tôi rất vui mừng vì được trực tiếp nắm giữ thành quả lao động suốt 10 năm qua của mình. Mặc dù chính sách của người lao động luôn được công ty giải quyết kịp thời song khi được trực tiếp cầm sổ thì tôi có thể kiểm tra được thông tin kịp thời và yên tâm hơn”.

Giám đốc BHXH tỉnh Nghệ An, Lê Trường Giang trao sổ BHXH cho người lao động công ty THHH MTV Dinh dưỡng Nông nghiệp. Ảnh: Chu Thanh

Bàn giao sổ BHXH cho người lao động quản lý là quy định mới nhằm đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người lao động. Trước đây, số sổ BHXH hầu hết được các đơn vị sử dụng lao động lưu giữ theo quy định của Luật BHXH số 71/2006/QH, do đó thời gian qua đã phát sinh một số tồn tại, bất cập.

Hầu hết cán bộ phụ trách BHXH tại các đơn vị chủ yếu làm kiêm nhiệm, thường xuyên luân chuyển; đơn vị không có phương tiện chuyên dụng để bảo quản sổ BHXH trong khi thời gian lưu giữ kéo dài, dễ bị ẩm mốc; tờ rời sổ BHXH dễ bị thất lạc, thậm chí chủ sử dụng lao động không trả sổ BHXH cho người lao động khi có nhu cầu chuyển đến nơi làm mới; nhiều trường hợp đơn vị sử dụng lao động tuy vẫn trừ tiền đóng BHXH của người lao động nhưng không nộp cho cơ quan BHXH, mà chiếm dụng để sử dụng vào việc khác và người lao động không được biết... làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi BHXH của người lao động khi có nhu cầu được giải quyết chế độ BHXH.

Để khắc phục những tồn tại trên, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2014 quy định người lao động có quyền giữ sổ BHXH. Trên mỗi quyển sổ BHXH đều thể hiện thông tin về nhân thân và quá trình đóng BHXH của người lao động, vì thế, việc tự quản lý sổ BHXH sẽ giúp cho người lao động nắm rõ được thông tin, đồng thời chủ động hơn trong việc thực hiện giải quyết các chế độ BHXH theo luật định.

Bên cạnh đó, người lao động còn có thể giám sát, yêu cầu đơn vị sử dụng lao động thực hiện đúng các quy định của pháp luật về trách nhiệm đóng BHXH cho mình một cách kịp thời; ngăn ngừa tình trạng người lao động bị trích trừ tiền lương để đóng BHXH nhưng đơn vị sử dụng lao động lại không nộp tiền về cơ quan BHXH, trốn tránh trách nhiệm đóng thuộc đơn vị sử dụng lao động lẫn phần đóng của người lao động mà họ không hay biết.

Đặc biệt, việc trực tiếp giữ sổ BHXH cũng giúp người lao động khi nghỉ việc kịp thời được giải quyết chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp hoặc có ngay sổ BHXH để tiếp tục tham gia, cộng nối quá trình đóng BHXH khi đi làm việc tại doanh nghiệp khác.

Đồng thời, việc bàn giao sổ BHXH cho người lao động quản lý cũng là giải pháp giúp giảm nhân lực cho doanh nghiệp trong khâu quản lý sổ BHXH, từ đó sẽ giảm chi phí của doanh nghiệp. Đây cũng là mục tiêu cải cách thủ tục hành chính của ngành BHXH.

Khi người lao động tự quản lý sổ BHXH, quan hệ lúc này sẽ là giữa người lao động và cơ quan BHXH mà không cần qua đơn vị sử dụng lao động. Tuy nhiên, trong khi nhiều người lao động mong chờ được tự bảo quản sổ BHXH thì vẫn có không ít người băn khoăn về việc này.

Chị Nguyễn Thị Trang - Công nhân Công ty TNHH MTV Quản lý đường sắt Nghệ Tĩnh bày tỏ: “Người lao động như tôi chỉ biết đến chuyên môn làm việc, không phải ai cũng thực sự hiểu được các vấn đề BHXH hay cập nhật được những thông tin thay đổi của chủ trương, chính sách bảo hiểm nên khi giải quyết các vấn đề liên quan đến BHXH sẽ gặp không ít khó khăn”.

Ngoài những băn khoăn của người lao động, nhiều doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động cũng thắc mắc một số vấn đề, trong đó có việc khi trả sổ cho người lao động xong mà muốn đề nghị cơ quan BHXH giảm lao động thì lại phải chờ người lao động chuyển lại sổ, gây mất thời gian.

Giải đáp những thắc mắc này, ông Nguyễn Bá Cường - Phó Trưởng phòng cấp sổ thẻ BHXH Nghệ An cho biết: “BHXH tỉnh đã có những công văn hướng dẫn rà soát và chuyển giao sổ BHXH cho người lao động quản lý. Với những trường hợp như khi doanh nghiệp muốn giảm lao động hay người lao động muốn xin nghỉ việc… thì BHXH tỉnh cũng đã có những quy định hướng dẫn chuyển hồ sơ cho cơ quan BHXH để được ưu tiên làm trước, tránh mất thời gian cho các bên.

Cùng với đó, trước khi tổ chức bàn giao sổ, BHXH tỉnh đã tăng cường công tác tuyên truyền sâu rộng cho đơn vị sử dụng lao động cũng như người lao động hiểu rõ về những quy định bàn giao sổ. BHXH tỉnh cũng tham mưu cho UBND tỉnh để chỉ đạo các đơn vị sử dụng lao động phối hợp với cơ quan BHXH tỉnh để đẩy nhanh tiến độ vì đây là quy định của luật, cũng như để đảm bảo quyền lợi cho doanh nghiệp lẫn người lao động”.

Trong quá trình thực hiện, cơ quan BHXH tỉnh cũng gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Năm vừa qua, BHXH 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đang được thí điểm sử dụng phầm mềm 3S nhưng chưa có hỗ trợ về công tác bàn giao sổ trên giao diện, một số chức năng chưa hoàn thiện. Điều đó khiến cán bộ, nhân viên BHXH gặp không ít khó khăn.

Mặt khác, trên toàn tỉnh có khoảng 230.000 sổ BHXH cần phải được bàn giao nên khối lượng công việc rất lớn. Hiện, BHXH Nghệ An đang xin chỉ đạo của BHXH Việt Nam để hỗ trợ trong việc sử dụng phần mềm Quản lý hoạt động các nghiệp vụ của ngành (3S) – phần mềm chưa phải là dữ liệu tập trung của toàn quốc. Với nỗ lực, quyết tâm cao, cơ quan BHXH Nghệ An đang cố gắng đảm bảo vượt tiến độ bàn giao sổ BHXH cho người lao động trước ngày 31/12/2018.

Chu Thanh