"Công nghệ", "tự động hóa" là những cụm từ được quan tâm nhất hiện tại. Chúng hàm ý rằng: Thị trường lao động trong tương lai sẽ khác xa những gì ta đang có.
Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự báo rằng trong 4 năm tới, sự phát triển của khoa học công nghệ sẽ thay thế 75 triệu việc làm và tạo ra 133 triệu việc làm mới trên toàn cầu. Trong đó, Đông Nam Á là khu vực chịu tác động mạnh nhất.
Do đó, khu vực này đang cố gắng chuyển đổi cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang dịch vụ nhằm đuổi kịp làn sóng công nghệ.
Nghiên cứu cho thấy, dù sự phát triển khoa học công nghệ sẽ tạo ra việc làm mới, nhưng nó cũng sẽ thay thế 6,6 triệu việc làm.
"Khi các công nghệ mới được áp dụng, chi phí sản xuất giảm, điều này sẽ làm giảm giá thành của hàng hóa và dịch vụ đồng thời thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng và tạo việc làm mới", theo báo cáo của Oxford Economics và Cisco.
Cụ thể hơn, các ngành được tác động bao gồm ngành bán lẻ và bán buôn, sản xuất, xây dựng và vận tải. Các lĩnh vực công nghệ thông tin, tài chính và nghệ thuật cũng được lợi.
Do phần lớn các ngành công nghiệp này yêu cầu kỹ năng và thường xuyên phải tiếp xúc với khách hàng, các công nhân nên tìm kiếm cơ hội để tiếp thu các kỹ năng mới ngay bây giờ. Quá trình đó cần bao gồm một sự kết hợp giữa đào tạo chuyên nghiệp và kỹ năng mềm, chẳng hạn như giao tiếp và tư duy phê phán.
Lực lượng lao động của khu vực công nghiệp và nông nghiệp sẽ chịu tổn thất lớn nhất khi tự động hóa dễ dàng thay thế những lao động tay nghề thấp.
Trong số 6 nền kinh tế hàng đầu ASEAN, Indonesia – quốc gia đông dân nhất trong khu vực sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với 9,5 triệu lao động bị thay thế.
Việt Nam là quốc gia đứng thứ 2 về mức độ ảnh hưởng của công nghệ và tự động hóa thay thế lao động. Theo dự báo, trong vòng 10 năm tới sẽ có tới 7,5 triệu người, tương đương 13,8% lao động Việt Nam mất việc vì công nghệ tự động hóa.
Theo số liệu từ Tổng cục thống kê, sơ bộ năm 2017, số lượng lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp đang là 5,25 triệu người, chiếm gần 10% tổng số lao động. Lao động làm việc trong các ngành nghề giản đơn lên tới gần 20 triệu người, lên tới hơn 37%.
Trong khi đó số lượng lao động có chuyên môn kỹ thuật bậc trung và bậc cao tổng số chỉ có 5,624 triệu người, chỉ chiếm hơn 10% lực lượng lao động.
Qua đó có thể thấy Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng vô cùng lớn từ cuộc cách mạng khoa học công nghệ tự động hóa. Cần phải nhanh chóng nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật cho người lao động, đồng thời dịch chuyển cơ cấu lao động sang các lĩnh vực khó bị thay thế hơn.