Tiêu chí 13 - tổ chức sản xuất được đánh giá là một trong những tiêu chí quan trọng, có vai trò đầu tàu thúc đẩy KT-XH ở các địa phương; tuy nhiên, thực tế cho thấy, thực hiện tiêu chí này là khó khăn đối với hầu hết các xã trên địa bàn huyện Đô Lương do trước nay hình thức tổ chức sản xuất của người dân chủ yếu manh mún, nhỏ lẻ, theo hình thức tổ chức truyền thống.
Thời gian qua, huyện tập trung thực hiện tiêu chí này với nhiều giải pháp: quy hoạch lại vùng sản xuất, tìm giống cây trồng mới, hiệu quả; khuyến khích hình thành các mô hình tập trung; khuyến khích tích tụ ruộng đất, thành lập các tổ hợp tác, tiến tới thành lập thêm các HTX để liên doanh, liên kết thành chuỗi; từng bước xây dựng thương hiệu các sản phẩm.
Hiện nay huyện đang đăng ký nhãn hiệu sản phẩm (thanh long ruột đỏ, chanh không hạt). Đồng thời, tổ chức cải tạo vườn tạp, từng bước xây dựng thành vườn mẫu, vườn chuẩn, góp phần xây dựng NTM nâng cao và từng bước xây dựng NTM kiểu mẫu; áp dụng tiến bộ KH-KT vào sản xuất. Từ đó, góp phần nâng cao thu nhập của người dân, đồng thời thực hiện chỉ tiêu Nông thôn mới của huyện.
Điển hình như xã Trung Sơn, từ năm 2018 đến nay, toàn xã đã quy hoạch được 23 vườn mẫu trồng cây ăn quả, rau màu... mang lại hiệu quả kinh tế cao. Như gia đình bà Nguyễn Thị Hạnh ở xóm 1, nhờ cải tạo khu vườn trước đây chỉ trồng ngô và chuối với thu nhập thấp, mà đến nay gia đình đã có nguồn thu ổn định từ vườn mẫu. Bà Hạnh phấn khởi cho biết: “Nhờ chủ trương cải tạo vườn tạp của xã, gia đình đã được hỗ trợ quy hoạch vườn mẫu với hệ thống tưới tiêu hợp lý và được tập huấn kiến thức sản xuất. Nhờ đó, đến nay, gia đình tôi có được nguồn thu khoảng 2,5 - 3 triệu đồng/tháng từ 40 gốc ổi cho thu hoạch khoảng 5 yến/tháng, cùng 17 gốc táo và rau màu (mùa nào trồng rau đó), cho thu hoạch hơn 150 - 200 nghìn đồng/ngày, giúp cải thiện, nâng cao đời sống”.
Trong những năm gần đây, cấp ủy Đảng, chính quyền và các tổ chức, đoàn thể và nhân dân xã Trung Sơn đã tổ chức quy hoạch các vùng thâm canh cây màu có giá trị kinh tế cao, đạt trên 300 triệu đồng/ha cùng với phong trào xây dựng vườn đẹp, đã đem lại sự đổi thay rõ rệt bộ mặt nông thôn. Nhờ đó, bình quân thu nhập đầu người của người dân địa phương năm 2018 đạt 34,4 triệu đồng; tỷ lệ hộ khá và giàu tăng nhanh, hộ nghèo giảm xuống còn 2,8% trong năm 2019
Nhờ đa dạng hóa các hình thức sản xuất, đời sống vật chất, việc làm, thu nhập nhân dân phát triển ổn định; thu nhập bình quân đầu người năm tăng lên hàng năm, năm 2019 đạt gần 40 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,59 %, hộ cận nghèo còn 6,7%, hộ khá, giàu tăng lên
Trao đổi về kết quả thực hiện tiêu chí số 13 nói riêng và phong trào NTM trong năm qua trên địa bàn huyện, ông Nguyễn Trung Thành - Phó Chủ tịch UBND huyện Đô Lương cho biết: Thời gian qua, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, tăng cường đôn đốc chỉ đạo trực tiếp; thành viên ban chỉ đạo, các phòng chuyên môn giành ưu tiên tập trung xây dựng NTM. Nhờ đó, đến nay, 24/32 xã đã về đích tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí, đẩy nhanh các xã trong kế hoạch về đích NTM, các xã còn lại tập trung hoàn thành từng bước các tiêu chí.
Việc hoàn thành mục tiêu đề ra trong thực hiện phong trào nông thôn mới trong năm 2019, có vai trò chỉ đạo, tập trung thực hiện hiệu quả tiêu chí “khó” là tiêu chí 13. Đến nay, 100% số xã trên địa bàn huyện đạt tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất. Thời gian tới, huyện tiếp tục tập trung đẩy mạnh tiêu chí 13, để hướng tới mục tiêu về đích NTM toàn huyện”./.