Những năm thiếu niên bắt đầu khi đứa trẻ lên 9 tuổi và kéo dài đến năm 13 tuổi. Đó cũng là giai đoạn chuyển tiếp cho cha mẹ từ phương pháp chăm sóc một đứa trẻ đến việc để con phát triển độc lập. Nhằm giúp cho quá trình này diễn ra suôn sẻ, phụ huynh nên cùng con trau dồi một số kỹ năng sống thiết yếu trước khi độ tuổi thiếu niên kết thúc - 13 tuổi.
1. Kiếm và quản lý tiền
Bạn có thể dạy cho con một số kỹ năng tài chính cơ bản ngay khi chúng học đếm. Đến năm 13 tuổi, trẻ có thể tiết kiệm tiền từ khoản trợ cấp hàng tuần, nhận thức được chi phí cơ bản của hộ gia đình là bao nhiêu, hiểu sự khác biệt giữa thẻ ghi nợ với thẻ tín dụng và có thể đưa ra quyết định về chi tiêu, tiết kiệm.
2. Làm công việc nhà cơ bản
Theo các chuyên gia tâm lý, trẻ em đã có thể làm được nhiều việc vặt ngay từ khi còn nhỏ, như dọn dẹp sau bữa tối hoặc thu quần áo đem đi giặt. Đến năm 13 tuổi, chúng có thể ủi đồ, thay khăn trải giường, rửa xe, dọn phòng tắm, bếp. Phụ huynh nên nhất quán và cụ thể với các yêu cầu của con, khuyến khích con thực hiện.
3. Chuẩn bị bữa ăn
Nấu ăn là một kỹ năng quan trọng mà con bạn sẽ cần khi chúng trưởng thành và có nhiều công thức dễ dàng cho người bắt đầu như làm bánh mì, trứng bác, nấu mỳ, súp, salad. Ở tuổi 13, trẻ có thể lên kế hoạch cho bữa ăn gia đình, làm theo một số công thức đơn giản và biết sử dụng dụng cụ nhà bếp; Đừng quên dạy cho con những điều cơ bản về vệ sinh và an toàn.
4. Mua sắm hàng tạp hóa
Đưa trẻ đi mua rau quả, hàng tạp hóa cùng bạn giúp con phát triển các kỹ năng cần thiết như lên kế hoạch tổ chức bữa ăn, lên danh sách đồ cần mua và hiểu biết về ngân sách. Bố mẹ cũng nên dạy con đọc nhãn dinh dưỡng và cách tìm những món hàng có giá tốt. Và đừng quên đặt ra giới hạn cho việc mua sắm với trẻ.
5. Vệ sinh cá nhân
Nhiều bậc cha mẹ cho rằng trẻ 10-11 tuổi sẽ học về vệ sinh cá nhân một cách tự nhiên. Nhưng trên thực tế, có nhiều điều cha mẹ nên thảo luận với con trước khi quá muộn, đó là: tầm quan trọng của việc tắm hàng ngày, sử dụng chất khử mùi, thay quần áo, cạo râu, vệ sinh răng miệng và hiểu về cơ thể của chính con. Hãy nhớ trở thành một tấm gương tốt và luôn luôn giải thích cho con của bạn tại sao chúng cần phải làm những việc nhất định.
6. Sơ cứu cơ bản
Các kỹ năng cấp cứu cơ bản sẽ giúp con an toàn khi chúng bị thương mà xung quanh không có ai. Tại Anh, Hội chữ thập đỏ ủng hộ việc đưa giáo dục sơ cứu vào chương trình giảng dạy của trường. Trong khi đó, một số nghiên cứu đã chứng minh rằng trẻ em 4-5 tuổi đã có thể nhớ số điện thoại khẩn cấp chính xác, đánh giá hơi thở của một người có bất thường không... Một số kỹ năng cho trẻ lớn hơn bao gồm cách cầm máu, điều trị bỏng và xử lý khi ong đốt.
7. Quản lý thời gian
Kỹ năng quản lý thời gian rất cần thiết: Con bạn có thể lên kế hoạch, đặt danh sách ưu tiên và làm việc hiệu quả. Hãy cố gắng cung cấp cho trẻ một số công cụ có thể giúp chúng quản lý thời gian tốt hơn như đặt chuông điện thoại, lịch... Quyết định làm gì và khi nào trở nên dễ dàng hơn khi bạn viết ra. Hoặc bạn có thể tặng cho con một chiếc đồng hồ để giúp con quản lý thời gian. Và quan trọng hơn cả là hãy làm "tấm gương" sáng.
8. Kỹ năng xã hội và cách cư xử
Điều quan trọng là dạy cho con cách cư xử đúng mực càng sớm càng tốt. Đối với trẻ nhỏ, hãy bắt đầu bằng ví dụ của riêng bạn, khuyến khích con chia sẻ, lịch sự và tôn trọng người cao tuổi. Các sự kiện tại nhà là thời điểm tốt để dạy con làm thế nào trở thành chủ nhà hiếu khách và giải thích cho con về các quy tắc lịch sự trên bàn ăn. Trong xã hội hiện đại, phép lịch sự trên mạng cũng quan trọng như cách cư xử trực tiếp đời thường.
Xây dựng thói quen cư xử lịch thiệp sẽ giúp con bạn trong cuộc sống hàng ngày khi chúng ở độ tuổi thiếu niên và đạt được thành công trong sự nghiệp, có thể tạo dựng các mối quan hệ bạn bè bền chặt.
9. Tìm đường
Con của bạn sẽ phải tự lái xe hoặc đi du lịch một mình một ngày nào đó. Do vậy, điều quan trọng là chúng có thể hiểu cách sử dụng các công cụ tìm đường và đọc bản đồ. Đến năm 13 tuổi, con có thể ghi nhớ đường đi, đọc các ký hiệu bản đồ và tự định hướng. Bạn có thể sử dụng ứng dụng trực tuyến để hướng dẫn con.
10. Kỹ năng điều chỉnh cảm xúc
Không chỉ thanh thiếu niên mà nhiều người lớn cũng thiếu khả năng chấp nhận, kiểm soát cảm xúc, chẳng hạn như tức giận, căng thẳng và lo âu. Kỹ năng điều chỉnh cảm xúc bao gồm khả năng xác định cảm xúc, hiểu tình hình, quản lý cảm xúc và tìm sự giúp đỡ khi cần. Việc nhận ra rằng cảm giác buồn không phải là một dấu hiệu của sự yếu đuối và cảm xúc có thể hỗ trợ khi xử lý tình huống sẽ giúp con bạn trong cuộc sống sau này.